İstanbul Sanayi Odası (İSO) İdare Şurası Lideri Erdal Bahçıvan, eylülde açıklanması beklenen Orta Vadeli Programı (OVP) çok önemsediklerini belirterek, “Mevcut global rekabet ortamında endüstrici ve ihracatçımızın muhtaçlık duyduğu yapısal ıslahatları içermesi programdan en büyük beklentilerimizdir.” dedi.
İSO Meclisi’nin ağustos ayı olağan toplantısı, “Ekonomiyi Tekrar Yapılandırmaya Yönelik İstişareler ve OVP Öncesi Süreçte Sanayi/İhracat Dünyamızın Problemleri ve Tahlil Tekliflerini Değerlendirmek” ana gündemiyle Odakule Fazıl Zobu Meclis Salonu’nda gerçekleştirildi.
Ticaret Bakanı Ömer Bolat’ın konuk olarak katıldığı toplantıda konuşan Bahçıvan, kaynakların hakikat ve verimli kullanılması gerektiğini söyledi.
Bahçıvan, “İçinde bulunduğumuz devir, kaynak düşüncelerinin herkes tarafından kabul edildiği bir periyottur. İşte bu noktada kıymetle vurgulamak isterim ki bizler ülke olarak en değerli kaynak transferini, Türkiye’nin yarınlarını oluşturacak, katma bedeller verecek, döviz, nitelikli istihdam yaratacak olan sanayi yatırımlarına yoğunlaştırmalıyız.” sözlerini kullandı.
Eylülde açıklanacak yeni Orta Vadeli Programı çok önemediklerini vurgulayan Bahçıvan, “Makro-finansal istikrarımızı güçlendirmek için bir yol haritası ortaya koyması, finansmana erişim üzere kısa vadeli meselelerimize gerçekçi tahlillere taban hazırlaması ve tahminen de en kıymetlisi, mevcut global rekabet ortamında endüstrici ve ihracatçımızın gereksinim duyduğu yapısal ıslahatları içermesi programdan en büyük beklentilerimizdir. Orta Vadeli Program konusunda vurgulamak istediğim bir başka değerli konu da bu programın bu defa kararlılıkla uygulanması gerektiğidir.” halinde konuştu.
Bahçıvan, OVP oluşturulurken endüstrinin yatırım motivasyonunun ve gücünün kaynak yetersizliğinden ötürü sekteye uğratılmaması gerektiğini lisana getirerek, şunları kaydetti:
“Türkiye’deki özel bankacılığın bu türlü bir imkan doğurmasının mümkün olmadığı hepimizin malumu. Bu mevzuda kullanılacak olan metotlar ne olacak? Bunu uygulayacak olan düzeneklerin, kurumların hangi kaynaklarla besleneceği noktasında geldiğimizde, işte OVP’yi sabırsızlıkla beklememizin nedeni budur. Yeni iktisat idaremizin dış temaslarının olumlu sonuçlarını CDS primindeki gerilemeden görüyoruz ama 400’lü CDS düzeylerinin bizim dilek ettiğimiz kaliteli ve uzun vadeli kaynak akışı için kâfi olmadığını da kabul etmeliyiz. Onun için bizim sabırla bu inancı oluşturacak ve asla ve asla soru işaretlerine dönüştürmeyecek istikrarlı bir tavır içinde olmamız gerekmektedir.”
Türk Eximbank’ın, ihracatın daha da gelişmesi ve problemsiz işlemesini sağlaması için sermaye yapısının güçlendirilmesi gerektiğini aktaran Bahçıvan, “Eximbank, Türk bankacılık sisteminde ihracat odaklı çalışan sanayicilerin en değerli finansman ayağı.” dedi.
Eximbank’ın ihracata olumlu etkisi
Bahçıvan, 2000’li yılların başında 30 milyar dolar bandında olan ihracatın bugün 250 milyar doların üzerine çıkmış olmasında Eximbank’ın ihracata sağladığı kredi imkanlarının tesirinin büyük olduğunu söyledi.
Fakat bugün gelinen noktada sahip olunan ihracat potansiyeli nedeniyle ihracatçının çok daha fazla finansman dayanağına gereksinim duyduğunu anlatan Bahçıvan, şöyle devam etti:
“Buna rağmen son 2 yılda Eximbank kaynaklarının artması bir yana, azaldığını görmekteyiz. Eximbank kredileri 2020’de 28,5 milyar dolar ile en yüksek düzeydeyken 2022 yılında 19,6 milyar dolar oldu. Reeskont kredilerinde dolar bazında sadece son 5 yılın ortalama performansını sürdürebilmemiz için gerekli olan günlük kredi hacmi, yaptığımız hesaplamalara nazaran 3,5 milyar lira seviyesinde iken, sizin de katkınızla 1,5 milyar liraya yükseltilen sayının piyasaları rahatlatmada kâfi olmadığı görülüyor. Tekrar 2018-2020 ortasında Eximbank kredilerindeki ihracat kredileri oranı da yüzde 15 iken, 2022 yılında ise yüzde 7,7’ye geriledi. Bu sayılar da bize, geçmişteki tabloların daha da geliştirilmesi gerekirken, bizim ona bile daha dönememiş olduğumuzu gösteriyor.”
Erdal Bahçıvan, hükümetin yeni çalışma devrinde Eximbank’ın imkanlarının tekrar artırılmasına yönelik maksat ve uğraşlarını takdirle izlediklerini belirtti.
İhracatı Geliştirme Fonu modelinin daha da güçlendirilmesini beklediklerini aktaran Bahçıvan, “Çünkü yalnızca bankalar üzerinden sağlanan bir model, banka teminat mektubuna dayalı bir sistem, içine girmiş olduğumuz devirde enflasyona karşı eriyen bilançolar nedeniyle teminat oluşturmaya ne yazık ki imkan vermiyor.” formunda konuştu.
“Gümrük Birliği revize edilmeli”
Bahçıvan, İhracatı Geliştirme Fonu’na ek olarak, birikmiş KDV alacaklarının başta Türk Eximbank kredilerinde ve kamuya dönük süreçlerde teminat olarak gösterilebilmesinin de endüstrinin teminat meselesine bir ölçüde tahlil olabileceğini değerlendirdiklerini vurgulayarak, “Teminat konusunda değinmek istediğim bir öbür kıymetli konu da kredilerin peşin ödenen faiz meblağının da teminat fiyatına dahil edilmesi ile ilgili. Teminatın, krediyi alırken esasen peşin ödenen faiz fiyatını da içerecek biçimde alınması finansa erişmekte zahmet çeken firmalarımıza ek yük getirmektedir.” sözlerini kullandı.
Avrupa Birliğine (AB) tam üyelik maksadının korunması ve yeni bir ivme kazandırılması gerektiğini de lisana getiren Bahçıvan, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Gümrük Birliği revize edilmeli. Sürdürülebilirlik de Gümrük Birliği ile ele alınması gereken, ekonomimiz açısından fırsat oluşturacak olan bir öbür değerli husus başlığı. Tarım ve hizmet dallarının de Gümrük Birliğine dahil edilmesi ile Türkiye’nin ihracatında ve GSYH’sinde kayda kıymet bir artış yaşanacaktır. Hür ticaret mutabakatlarında da aslında müzakerenin birinci unsuru olmalıdır.”
