Hükümet cari açığı azaltmak için çabasını hızlandırdı. İktisat idaresi birinci etapta cari açığın en büyük kalemlerinden biri olan altın ithalatına yöneldi. Ticaret Bakanlığı datalarına nazaran, ocak-temmuz periyodunda Türkiye’nin altın ithalatı yüzde 5,1 artışla 217 milyar 52 milyon dolara ulaştı. Tıpkı periyotta işlenmemiş altın ithalatı yüzde 180 artarak 19,4 milyar dolar oldu. Borsa İstanbul bilgilerine nazaran, altın ithalatı temmuz ayında geçen yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 73 artarak 22 tondan 38 tona ulaştı. Ocak-temmuz periyodunda ise yüzde 220 artarak 69 tondan, 220 tona çıktı.
Konu EKK’da ele alındı
Cari açık makro gösterge maksatları ortasında yer alırken, altın ithalatı cari açığın azaltılmasına ait yapılan yol haritasında değerli mevzular ortasında bulunuyor. Altın ithalatına yönelik alınan önlemler de ithalatın azaltılmasına verilen değeri gösteriyor.
Ekonomi Uyum Konseyi (EKK) toplantısı sonrası yapılan açıklamada, ”Son devirde cari açığı kıymetli oranda etkileyen altın ithalatında yaşanan gelişmeler ve bu kapsamda ihracatçılarımızın beklentileri de göz önünde bulundurularak ilgili kurumlarımızca alınan önlemler değerlendirilmiştir” tabiri kullanılmıştı.
Aylık kota ölçüsü belirlendi
Geçen ay birtakım mücevherci ve kuyumcu eşyasının AB ve Hür Ticaret Muahedesi imzalanan ülkeler harici ülke menşeli olanlarının ithalatında yüzde 20 ek mali yükümlülük uygulamaya alınmasına karar verildi. Kelam konusu yükümlülüğün, altından, pırlantalı altından, değerli metallerle kaplama ismi metallerden olan eserlerde uygulanması kararlaştırıldı.
Hazine ve Maliye Bakanlığı işlenmemiş altın ithalatında kota uygulaması getirmeye karar verdi ve kotaların Borsa İstanbul AŞ üyesi değerli madenler aracı kuruluşları tarafından gerçekleştirilen işlenmemiş altın ithalatı için geçerli olması kararlaştırıldı. Önlemler çerçevesinde aracı kuruluşlar tarafından gerçekleştirilen işlenmemiş altın ithalatı için geçen yıllardaki ithalat ölçüleri dikkate alınarak aylık kota ölçüsü belirlendi. Kelam konusu kota değerli madenler aracı kuruluşlarının ithalat ve borsa süreçleri göz önünde bulundurularak tahsis edilecek.
Alınan önlem kararının dış ticaret istikrarına olumlu yansıması beklenirken, Dahilde Sürece Rejimi (DİR) kapsamında gerçekleştirilen ithalat kelam konusu kota uygulamasının dışında tutulacak. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın geçen ay yayımladığı genelgeye nazaran ayrıyeten, rafineriler artık en az 1 gram, en fazla 100 gram altın üretebilecek. Şubat ayında da basılı değerli maden standartları belirlenmişti. Buna nazaran, her bir standart işlenmemiş değerli maden ithalat süreci için sağlanan 20 kilogramlık istisna, değerli maden cinsleri ayrıştırılarak altın için 40 kilogram, gümüş için 200 kilogram olacak formda artırıldı.
Çin mallarına gözetim
Bu ortada, Çin menşeli birtakım ithal tuğla cinsleri için kesin gözden geçirme soruşturması açılmasına karar verildi. Ticaret Bakanlığınca hazırlanan İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine Ait Bildirim, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna nazaran, yerli üretici Kümaş Manyezit İşletmeleri Sanayi AŞ. tarafından yapılan birtakım yerli firmalarca da desteklenen müracaata istinaden Çin menşeli kromit ateş tuğlalar, magnezit ateş tuğlalar, krom magnezit ateş tuğlalar ve magnezit, dolomit yahut kromit içerenler eserlerine yönelik yürürlükteki dampinge karşı kesin tedbire ait son gözden geçirme soruşturması açılması kararlaştırıldı. Öte yandan Ticaret Bakanlığı, “ithalatta eser güvenliği denetimleri” kapsamındaki dokuma ve konfeksiyon eserleri ile kırtasiye gereçlerinde bilhassa azo boyar unsurlar ve ithalat tarafından kontrolü artıracak.
Yüzde 20 ek vergi üretim ve istihdamı destekler
İstanbul Kuyumcular Odası Lideri Mustafa Atayık, kuyumculuğun Kapalıçarşı ekolüyle dünyada nam salmış, geliştirdiği özgün eser ve koleksiyonlarıyla iktisada en çok katma paha yaratan kesim özelliğini taşıdığını söz ederek, , 27 dalın ihracatının kg pahası 1,44 dolar iken bu dalın ihracatının kg bedeli 600- 700 dolar düzeylerinde olduğunu aktardı. Birtakım altın ve mücevherlerin ithalatına getirilen yüzde 20 ek mali yükümlülüğün iç piyasada yerli üretimi ve istihdamı desteklediği için olumlu baktıklarını tabir eden Atayık, ”Fakat, bugün birçok firmamız, ithal ettiği altın, gümüş takı ve mücevherlerini bizi tercih eden yakın coğrafya, Balkanlar, Yakın Doğu ve Orta Avrupa ülkelerine ihraç ediyor. Ayrıyeten, ithal eserler, firmalara bilhassa piyasadaki çeşitlilik ve model zenginliği açısından olumlu katkılar sunuyor. Yüzde 20 vergi ile bu imkan bir manada ortadan kalkmış oluyor” değerlendirmesinde bulundu.
