Hamide HANGÜL
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Meclisi’nin şubat ayı olağan meclis toplantısı sanayicilerin iştirakiyle gerçekleşti. Toplantıya konuk olan AK Parti İktisat İşlerinden Sorumlu Genel Lider Yardımcısı Nihat Zeybekci, sanayicilere hitaben yaptığı konuşmada Türkiye iktisadına ait değerlendirmelerde bulundu.
Türkiye’nin küresel iktisada entegre bir ülke olarak, trilyon dolarlık iş hacimlerinin konuşulduğu bir ülke olduğuna vurgu yapan Zeybekci, “AK Parti olarak, faiz artışları ve likiditenin denetimli formda finans piyasalarına dönmesini, yani şu anki siyasetleri destekliyoruz.
2023’te paranın kıymetini korumak için beşerler gayrimenkule gitti, bir kısım otomotive hatta beyaz eşyaya yöneldi. Beşerler paranın pahasını korumak için her fırsatta bu alanlara yöneldiler. Geçen yıl 36 milyar dolarlık altın ithalatı yaptık. Bunun bir kısmı tasarruf gereksinimiyle tercih edildi. Hasebiyle alınan önlemleri destekliyoruz lakin tek başına kâfi olmadığını düşünüyoruz” dedi.
Kısır döngü istemeyiz
Enflasyonla gayret konusuna değinen Zeybekci, “Enflasyonla gerçek gayretin talebi azaltmak olduğuna inanmıyorum. Gayretin, üretimi, arzı, tezgahtaki eseri artırmak biçiminde yapılması gerektiğine inanıyorum. Talebin olmadığı bir ortamda üretimden vazgeçmeniz gerekir. Üretimin düşmesi istihdamın ve satın alma gücünün düşmesi demektir. Bu kısır döngü asla istemeyeceğimiz bir durum. Biz de bu sebeple üretimi teşvik eden, üretim odaklı teşviklerin ağır halde başlaması için çalışmalarımıza devam ediyoruz” diye konuştu.
Zeybekci, kamu finansmanı hakkında, “Türkiye’nin kamu finansmanında bir zorluğa girmesi mümkün görünmüyor. OECD ülkeleri ortasında en yeterli 2-3 ülkeden biriyiz” tabirlerini kullandı.
600 milyar dolar refah tükettik
Değerli TL periyodunun 2018’e kadar yaşandığını söyleyen Zeybekci, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Bu çok bedelli TL karşısında, 500-600 milyar dolar ortasında hak etmediğimiz bir refah tükettik. Karşılığı ödenmeli. Tam o devirde pandemi geldi, 15 Temmuz geldi.
Tükettiğimiz 600 milyar dolar civarında refahı gerçek paha olarak 2-3 katı ile bu iktisat ödeyecek, lakin bu süreç de geçecek.” Zeybekçi, “Siyasetin zıvanadan çıktığı devirler, var bu memlekette, siyasetin gökteki yıldızları dahi vaad ederek siyaset yapma çaresizliği var” dedi.
Tüm kısımlar fedakârlık yapmalı
Ekonomik açıdan zorluklarla geçeceği muhakkak olan 2024’ün başlarındayız diyen İSO Lideri Erdal Bahçıvan, rasyonellikle bağların yine kurulmaya çalışıldığı bir süreçte; toplumun başka bölümleri üzere sanayicilerin de gidişatı anlamaya, geleceği kestirmeye çalıştığına dikkat çekti.
Önlerinde sabır ve fedakârlık gerektiren bir süreç olduğunu kaydeden Bahçıvan, “Ancak bu sabır ve fedakarlığı herkes gösterirse ekonomiyi tekrar düzlüğe çıkarmayı başarabiliriz. Fedakârlık yalnızca gerçek ekonomiyi temsil edenlerden, biz endüstricilerden, ihracatçılardan beklenirse bu hem haksızlık olur hem de üretim hayatında çok daha fazla kahırlara neden olur.
Bu nedenle içinde bulunduğumuz süreçte tasarruf, herkesin vazife ve sorumluluğu olmalı. Kamunun da en az öbür kesitler kadar fedakârlıkta bulunması beklenirken; üretim dünyasından yükselen seslere daha fazla kulak verilmesi gerektiğini bilhassa söz etmek istiyorum” dedi. Son devirlerde yaşanan ekonomik gelişmeler hakkında da değerlendirmelerde bulunan Erdal Bahçıvan, kelamlarına şöyle devam etti: “Sermaye akımlarında son aylarda muhakkak bir toparlanma eğilimi görülüyor olsa da şimdi istek edilen düzeylere gelinmedi.
Yerel seçimlerle birlikte siyasi belirsizliğin azalması, CDS primlerinin daha da düşmesi, enflasyonun ana eğiliminde gerileme ve rasyonel ekonomik siyasetlerinde kararlı duruş çok kritik olacak. Bu bakımdan, rezerv gelişmelerinin en kıymetli barometrelerden biri olacağını da belirtmemiz gerekiyor.”
Fiyat istikrarı ve öngörülebilirlik önemli
Geçiş periyodunda herkesin gözünün enflasyonda olacağına dikkat çeken Bahçıvan, “Bu noktada, Merkez Bankası’nın enflasyonla çabada kararlılık bildirisini güçlendirmiş olması değerli. Çünkü sürecin tüm zorluklarına karşın fiyat istikrarının ve öngörülebilirliğin ne kadar kıymetli olduğunu da ziyadesiyle deneyim etmiş durumdayız. İktisatta sert bir sakinlik ve ani işsizlik artışına yol açmaksızın iç talebin dengelenmesini ve beklentilerin güzelleşmesini sağlamak elbette kuvvetli bir süreç” diye konuştu.
“Finansman şartlarının sıkı kalacağının farkındayız”
Ekonomi idaresinin son periyotlarda dezenflasyon sürecinin temel ögelerinden biri olarak Türk Lirası’nda ‘reel değerlenme’ vurgusunu öne çıkardığını kaydeden Erdal Bahçıvan, şunları söyledi; “Hiç kuşkusuz, üretim hayatının sağlıklı işleyişi için uygun finansman şartlarının yaratılması çok kıymetli. Merkez Bankamız bu ay prestijiyle faiz artışlarını durdurmuş olsa da yaşadığımız geçiş sürecinde finansman şartlarının bir müddet daha sıkı kalacağının ve bunun gerçek dal açısından oluşturacağı zorlukların farkındayız.
Öte yandan finansman şartlarında sağlıklı bir rahatlama sağlanabilmesi için asli şart, dezenflasyonun kalıcı bir formda sağlanması ve bu yolla faizler üzerindeki baskının ortadan kalkmasıdır. İçinden geçtiğimiz bu geçiş sürecinde iktisat idaremizden en önemli beklentimiz budur.” Nitelikli istihdam konusuna da vurgu yapan Bahçıvan, EYT konusuna da değinerek, “Tüm paydaşlarla istişare edilmeden, her kısmın ortak faydasını gözetmeyen, doruktan inme bir biçimde çalışma hayatıyla ilgili alınacak yeni kararlar olursa çalışma ahengi ve barışı bundan olumsuz etkilenecektir. Erken emekliliği beklenti haline getiren bir toplumla gelişmiş ülke olmamız mümkün değil” dedi. Bahçıvan, beyin göçünün önemli bir sorun haline geldiğinin de altını çizdi.
