Özlem SARSIN / İZMİR
İMEAK Deniz Ticaret Odası İzmir Şubesi İdare Heyeti Lideri Yusuf Öztürk, Filistin-İsrail savaşı nedeniyle Süveyş Kanalı’nda yaşanan meselelerin deniz ticaretini sekteye uğrattığını belirtti. Asya ile Avrupa arasındaki en kısa deniz rotası olan Süveyş Kanalı’nın, global ticaretin yüzde 12’sinin, toplam konteyner trafiğinin yüzde 30’nun geçtiği bir suyolu olması nedeniyle çok kritik bir kıymette olduğunu söyleyen Öztürk, gemilerin rota değişikliğinin varış süresinin 10-14 gün uzamasına ve ortalama bir milyon dolarlık ekstra yakıt maliyetine neden olduğunu vurguladı.
Öztürk, “ABD öncülüğünde kurulan deniz gücü nedeniyle birtakım konteyner operatörleri rotalarını yine Kızıldeniz’e çevirse de, gecikme ve ekstra maliyetin petrol ve güç tedariğinden imalat sanayine ve perakende ticarete kadar global tedarik zincirinin her aşamasında önemli meşakkatlere yol açması bekleniyor. Her halükarda yüksek navlunlara hazır olmamız gerekiyor” diye konuştu. 2024’ün birçok geminin denize ineceği yıl olacağını kaydeden Öztürk, gemi armatörlerinin bir çıkış noktasının bu noktada büyük değer kazandığını ve olmazsa denizcilikte büyük sıkıntılar yaşanacağının altını çizdi. Yaşanacak bu domino etkisinin yüksek faiz siyaseti ile enflasyonu dizginlemeyi hedefleyen gelişmiş ülkeler için makûs bir haber olduğunu söyleyen Öztürk, kelamlarına şu şekilde devam etti:
“Bu gelişmeler pandemide yaşadığımız üzere kısa müddet için ülkemizi tedarik merkezi yapsa da, orta ve uzun vadede enflasyonla uğraşta negatif etkilenmemize yol açacaktır. Umuyor ve diliyoruz ki dünya iktisadı yeni bir tıkanmanın eşiğine gelmeden yine olağana döner.”
“Limanlarda elleçlenen yük yerinde saydı”
İç pazarda ve ihracat pazarlarındaki zayıf talebin limanlarda da tesirini hissettirdiğine dikkat çeken Öztürk, “Uzmanlar, 2024 yılı global iktisat beklentisini “Kriz yok fakat büyüme de yok” biçiminde söz ediyorlar. İç talebin önemli ölçüde kısıldığı, ihracat pazarlarındaki alım gücünün azaldığı bir konjonktürde imalatta ve ticarette rekabetçi yollar bulmak durumundayız. Küresel iklim değişikliğine karşı bir tahlil olarak ortaya çıkan Yeşil Dönüşüm, ülkeler ortasındaki rekabette güçlü bir araç olarak kullanılacaktır. Hakikaten kimi işletmelerin hudutta karbon uygulamasını münasebet göstererek Türkiye’den taşınma kararı alması üzerinde dikkatle durmalıyız. Hasebiyle 2024’ün denizcilik gündeminde Yeşil Nakliyat birinci sıralarda yerini alacaktır” tabirlerini kullandı.
“Yunan adalarına vize olmamalıdır”
Türkiye ve Yunanistan ortasındaki 10 Yunan adasına Türk vatandaşlarının kapıda vize ile 7 günlüğüne gidebilmesinin yeni turizm döneminde Yunan adalarına olan talebi artıracağına da değinen Yusuf Öztürk, “İki komşu ülkenin bu tıp ticari ve toplumsal irtibatları olması gereken bir şey lakin yeniden pek çok vize süreçlerini yerine getirmek zorundasınız. Bence vize uygulaması olmamalıdır. Türkiye’den Yunanistan’a 1 milyonun altına düşmeyen bir ziyaretçi akını var. Örneğin bu yıl Çeşme- Sakız sınırında yolcu sayısı 150 bine, Kuşadası-Samos sınırında ise 85 bine, İzmir- Midilli çizgisinde 7 bin 400’e ulaştı. Bunun karşılıklı olması lazım. Bilhassa yaz periyodunda, döviz kurundaki düzeye de bağlı olarak, her iki kıyı ortasında yüksek bir turizm hareketliliği yaşanmasını bekliyoruz. Maalesef Türk vatandaşının yurtdışında harcadığı döviz, turistin ülkemize bıraktığı dövizden daha süratli artıyor” biçiminde konuştu.