Başkanlıktan, vergi gelirleri tahakkuk ve tahsilat oranlarına ait açıklama yapıldı. Merkezi idare bütçe gelirlerinin geçen yıl yüzde 86,1 artarak 5 trilyon 210 milyar lira, vergi gelirlerinin ise yüzde 91,2 artarak 4 trilyon 501 milyar lira olduğunun anımsatıldığı açıklamada, böylelikle bütçe gelirlerinin 2023 yılı bütçesinde öngörülen gerçekleşme iddialarının yüzde 5,7 üzerinde gerçekleştiğine işaret edildi.
Açıklamada, genel bütçe gelirlerinin tahakkuk ve tahsilat fiyatlarının, geçmiş yıllardan gelen tahakkuklar ile geçmiş yıllara ait tahsilatları da içerecek biçimde kümülatif (birikimli) olarak açıklandığı bildirilerek, “2023 yılı genel bütçe vergi gelirleri ile ilgili açıklanan tahakkuk bilgileri, geçmiş yıllardan gelen tahakkuk bakiyeleri ile 2023 yılında tahakkuk eden fiyatlardan, tahsilat bilgileri, geçmiş yıllarda tahakkuk eden vergiler ile 2023 yılında tahakkuk eden vergilere karşılık tahsil edilen meblağlardan oluşuyor.” değerlendirmesinde bulunuldu.
Kümülatif bilgilere nazaran tahsilat oranı 2,4 puan arttı
Muhasebat Genel Müdürlüğü bilgilerine nazaran, 2019’da yüzde 77,8 olan genel bütçe vergi gelirleri tahakkuk tahsilat oranının, 2022’de yüzde 81,3’e ve geçen yıl da yüzde 83,7’ye çıktığının aktarıldığı açıklamada “Kümülatif olarak açıklanan bilgilerden hareketle tahakkuk-tahsilat oranlarının kıymetlendirilmesi gerçek performansı göstermemektedir. Geçmiş yıllardan tahsil edilememiş tahakkuk bakayalarının cari yıl tahakkuklarına eklenmesiyle oluşan kümülatif tahakkuk fiyatına karşılık cari yılda yapılan tahsilat oranlarının yıllar prestijiyle düşmesi, kaçınılmaz bir sonuç olarak karşımıza çıkmaktadır. Geçmiş yıllardan gelen alacaklar içinde iflas ve gibisi nedenlerle tahsil kabiliyetini yitirmiş alacaklar yer almaktadır. Bu alacaklar vakit aşımına uğramadığı sürece kayıtlarda yer almaya devam etmekte ve doğal olarak tahakkuk tahsilat oranlarını aşağıya çekmektedir.” tabirine yer verildi.
Açıklamada, ilgili yıl içinde tahakkuk eden bir alacağın tahsilatının yasal nedenlerle izleyen yıllara sirayet edebildiğine işaret edilerek, hususa ait şu örneklere de yer verildi: “KDV’de yer alan tecil terkin kurumu nedeniyle ihraç kayıtlı teslimlere ait KDV tahakkuk ederken tahsilatı erteleniyor. İhtilaflı alacaklarda yargı mercilerince verilen yürütmenin durdurulmasına ait kararlar alacağın tahsilat süreçlerini durduruyor. Yapılandırma kanunları çerçevesinde ödemelerin 3 yıla (son kanunda 4 yıla) kadar taksitlendirilmesi nedeniyle tahsilatlar izleyen yıllara kayıyor. Zorlayan sebep uygulamaları nedeniyle vergilerin ödeme mühletleri ertelendiği takdirde tahakkuk kayıtları olduğu halde tahsilatlar izleyen yılda yapılıyor. Ödeme vakitleri 1 yıldan uzun tayin edilmiş vergiler bulunuyor. Veraset ve intikal vergisi 3 yılda 6 eşit taksitte ödeniyor. Bu datalar ışığında, geçmiş yıllardan devreden tahakkuklar dahil toplam vergi tahakkuklarına karşılık yapılan toplam tahsilatın 2022 yılındaki oranı yüzde 81,3 olduğu halde, 2023 yılında bu oran 2,4 puan artışla yüzde 83,7 olarak gerçekleşmiştir.”
Cari yıl tahsilat oranları yüzde 90’ları aştı
Kümülatif açıklanan dataların gerçek tahsilat performansını göstermemesi nedeniyle cari yıl tahsilat performansının ölçülmeye başlanıldığının aktarıldığı açıklamada, “Böylece geçmiş yılların tahakkuk ve tahsilatından bağımsız olarak her yıl kendi içinde değerlendirilmekte, her yılın tahakkuku ile bu tahakkuklara karşılık o yıl içinde yapılan tahsilatlar kıyaslanmaktadır. Gerçekten son yıllarda vergi gelirlerinin cari yıl tahsilat oranlarının yüzde 90’ların üzerinde gerçekleştiği görülmektedir.” değerlendirmesinde bulunuldu.Açıklamada, cari yıl temel alınarak yapılan değerlendirmeye nazaran tahsilat tahakkuk oranının 2022’de yüzde 89,5, geçen yıl ise yüzde 92,7 olduğu belirtilerek, “Devlet gelirlerini kanunların verdiği yetkiler kapsamında tahsil etmekle vazifeli Başkanlığımız, mükellef haklarını da gözeterek bütçe gelirlerini aktif biçimde tahsil etmeyi sürdürmektedir.” tabirine yer verildi.
