Mehmet Hanifi GÜLEL
Rusya-Ukrayna savaşının hammadde tedarikinde önemli bir eza yaşattığını bildiren Ulusoy, “Bugün geldiğimiz noktada, 2023’ün Ağustos ayında Tahıl Koridoru’nda insani koridorun açılmasıyla Ukrayna sevkiyatları eski sayılara geldi. Ukrayna’nın sevkiyat sorunu çözüldü. Lakin bunlar olurken Kızıldeniz’deki olaylar yaşanmaya başladı. Kızıldeniz krizinin hem eksi hem de artı tarafları var.
Dezavantajları ve avantajları birbirini dengeliyor. O bölgeyi aşamayan bilhassa Uzak Doğu’ya konteyner sevkiyatlarında azalma görüyoruz. Bizim dalımız başka kesimlerden biraz daha müspet ayrılıyor. Biz Uzak Doğu’da kayıp yaşıyoruz. Lakin Kızıldeniz’in güneyinde bulunan Cibuti ve Sudan’da talep artışını görüyoruz. Konteyner erişemediği için dökme gemilerle eser talebi geliyor.
İstatistiki olarak bakarsak ocak ayında 344 bin tonluk ihracat yapıldı, geçen yılın birebir ayında 272 bin ton yapılmıştı. Geçen yıla nazaran yüzde 22 artış yaşanıyor. Geçen yılın ortalamasından da yüksek bir ocak ayı geçirdik. Kızıldeniz’de olanlara karşın ihracat uygun üzere görünüyor lakin bu siparişler aralık ayında alınmıştı” dedi.
Un ihracatında yeni rekor gelebilir
Ocak ayını da pahalandıran Ulusoy, siparişlerde kayıp yaşamayacaklarını öngördüklerini kaydetti.
Bunu şubat sonunda istatistiklerde göreceklerini ve aldıkları duyumların bu krizden de dayanıklılıkla çıkacaklarını gösterdiğini lisana getiren Ulusoy, “Çünkü un temel besin olarak yer alıyor. Talebi erteleyebilirsiniz lakin iptal edemezsiniz. Navlun pahalılaşınca dokumacılık üzere öbür dallar durabilir ya da azalabilir, besinde lakin bir iki ay ertelersiniz. Mart talebine daha fazla yansıyacağını düşünüyoruz.
Alıcılar bu eseri temin etmek zorunda kalacaklar. Kısa vadede aylar ortasında geçişkenlik olur. İhracatta bu yıl tahminen 2023 sayısını kırarak tamamlayabiliriz” açıklamasında bulundu. Türkiye’nin 2015 yılından bu yana dünyada en fazla un ihracatı yapan ülke olduğuna dikkat çeken Ulusoy, 2023’te 3 milyon 663 bin ton ile tüm vakitlerin un ihracatı rekorunun kırıldığını iletti.
Bunun 2018 yılında yapılan 3,5 milyon tonun da üzerinde olduğunu bildiren Ulusoy, kelam konusu rekorla 1,5 milyar dolara yaklaşan bir gelirin elde edildiğini açıkladı. 2020’den bu yana pandemi ile başlayan tedarik zincirlerini bozulması ve besin güvenliğini etkileyen pek çok ögenin meydana geldiğini tabir eden Ulusoy, “Pandemi ve savaş kaidelerin içinde Türkiye, un üzere temel besinde kendini ana tedarikçi olarak konumlandırdı. Esasen birinciliğimizden dolayı birinci akla gelen ülke olarak yer alıyoruz. 2023’te ihracat manasında hoş bir yıl olarak kayıtlara geçti” diye konuştu.
Bu yıl 24 ile 25 milyon ton buğday rekoltesi bekleniyor
Uzun devirli en büyük meselelerinin iklim değişikliği olduğuna vurgu yapan Günhan Ulusoy, son 3 yılda, 2023 dönemi hariç Türkiye’de tahıl üretiminin daima olağanın altında kaldığına dikkat çekti. Geçen yıl, bu yılın tıpkı devrinde yağışlarda yüzde 60’a varan azalmanın kelam konusu olduğunu belirten Ulusoy, “Bu dönem olağanın üzerinde yüzde 27 daha âlâ yağışlar görüyoruz.
Bu yağışlar üretimde geçen seneye nazaran beklentilerimizi yükseltti. 2023’te 22 milyon tona ulaşmıştık, bu yıl yağışların da devam etmesiyle birlikte buğday üretiminde 24 ila 25 milyon tona varan üretim bekliyoruz. Bunun bir ögesi da yüzde 3 oranında artan ekim alanların artmasını bekliyoruz” dedi.
