Merkez Bankası’nın eski başekonomisti Hakan Kara, dün Twitter hesabından bir grafik yayınlayarak McDonald’s’ın 180 liraya (6 dolar) satıldığını belirttiği sandviçi Big Mac’in fiyatının dünya ortalamasının üzerinde olduğunu kaydetti. Grafikte, Big Mac’in ortalamadan neredeyse 1,5 dolar değerliye satıldığı görüldü.
Kara’nın birtakım takipçileri, Big Mac’in 150 liraya satıldığını belirtti. McDonald’s’ın web sitesi incelendiğinde de burgerin 150 ila 155 liraya (5 dolar) satılması dikkat çekti. Kara bunun üzerine yaptığı yeni hesapta, Big Mac’in fiyatının iki yılda dolar bazında yüzde 150 arttığını tabir etti.
Kara şunları yazdı: “Big Mac fiyatı 180 değil 155 TL diye birkaç kişi uyardı. Daha ayrıntılı baktım. Nitekim de oturduğunuz yere bağlı olarak değişiyor. 155 TL’yi temel alırsak son 2 yıl içinde dolar bazlı artışı %200 değil %150 civarında oluyor. Buna nazaran TL tekrar pahalı fakat abartılı seviyede değil.”
Big Mac Endeksi nedir?
Dünyanın çabucak her ülkesinde restoranları bulunan McDonald’s’ın en favori sandviçi Big Mac, döviz kurunun asıl bedelini belirlemek için kullanılıyor.
The Economist mecmuası tarafından kullanılan endeks, birebir standartlarda satılan Big Mac’in ABD Doları cinsinden bedelini lokal para ünitesiyle ölçüyor.
Bir banka, endeksi nasıl pahalandırmak gerektiğini şöyle anlatıyor: “Endeks hesaplanırken Big Mac fiyatları ülkelerin kendi para üniteleri cinsinden birbirine oranlanır. Örneğin ABD’de 5 USD olan Big Mac fiyatı, Türkiye’de 75 TL ise bu durum ortada 15 kat fark olduğuna işaret eder. Elde edilen fiyat oranı aktüel USD/TL döviz kuru ile kıyaslandığında, kur bedelinin olması gerekenden daha yüksek yahut düşük düzeyde olup olmadığı sonucuna varılabilir.”
En değerli Big Mac hangi ülkede?
Kara’nın hesaplamalarına nazaran dünyada Big Mac’in ortalama satış fiyatı 4,5 dolardan biraz daha az ölçüye denk geliyor. Türkiye, 5 dolarlık satış fiyatıyla dünya ortalamasından yaklaşık yüzde 15 daha kıymetli.
Statista’nın son kere yaz aylarında güncellediği datalarına nazaran en kıymetli Big Mac, 7,5 dolara İsviçre’de satılıyor. Bu da lokal parayla 6,5 İsviçre Frangı’na denk geliyor. Avro Bölgesi’nde ortalama 5,8 dolara satılan Big Mac dünyada ne ucuz Tayvan’da satılıyor. Bu da ortalama 2,4 dolar.
Asgari fiyatla kaç Big Mac alınabilir?
Türkiye’de 17 bin 2 liralık (561 dolar) minimum fiyatla 112 adet Big Mac alınırken, İsviçre’de bu sayı 578’e kadar yükseliyor.
