Uluslararası Para Fonu (IMF) internet sitesinde yer alan raporda, Türkiye’yi dünyada en yüksek “zombi şirket” oranına sahip ülke olarak gösterdi. ‘Yürüyen ölülerin yükselişi: Dünyadaki zombi firmalar’ başlıklı makalede Türkiye’de şirketler ortasında zombi şirket oranının yüzde 13’ü geçtiği belirtildi. Türkiye rapora nazaran halka açık olan şirketler ortasında zombi şirket oranında ise dünyada 21’inci sırada yer aldı. Halka açık Türk şirketler ortasında ‘zombi’ oran rapora nazaran yüzde 8’in üzerine çıkmış durumda.
Bir halde yaşıyor
Borcunu ödemek için kâfi para kazanamayan lakin bir formda takviyelerle hayatta kalmaya devam eden şirketler için kullanılan zombi şirket kavramı iktisadın önündeki büyük tehditlerden biri olarak görülüyor.
IMF raporuna nazaran düşük kâr etmelerine karşın yüksek kredi yahut dayanak alabildiği için ayakta duran şirketler, tıpkı vakitte sağlıklı işleyen şirketler için de önemli bir tehdit oluşturuyor.
Konu ile ilgili Bruno Albuquerque ve Roshan Iyer tarafından kaleme alınan ve 16 Haziran’da yayımlanan raporda, zombi şirketler hem mali ıstırap içinde hem de kar etme ihtimalleri düşük olan şirketler olarak tanımlandı. Yazıda 2000 yılından bu yana dünya çapında halka açık olmayan zombi şirketler hakkında yeni bir bilgi seti hesaplandığı belirtilirken Türkiye’nin en yüksek zombi şirket oranına sahip ülke olduğu belirtildi.
Türkiye’nin akabinde ise Endonezya, Romanya ve Rusya geldi. Halka açık şirketler ele alındığında ise Türkiye’nin 21’inci en çok zombi şirket hissesine sahip ülke olduğu görüldü. Halka açık şirketlerle yapılan hesaplamada en çok zombi şirket oranına sahip ülke Ürdün olurken onu Güney Kıbrıs ve Yunanistan izledi.
4 yıl kritik
Salgın periyodunda mali yapıları uygunca bozulan ve kağıt üzerinde yaşayan şirketlere verilen krediler zombi şirketlerin hissesini son yıllarda artırdı. Şirketler dünya genelinde ‘zombi’ haline geldikten sonra en fazla dört yıl yaşayabiliyorlar. Bu mühletin sonunda da o güne kadar aldıkları dayanaklarla ya bu kategoriden kurtuluyorlar ya da batıyorlar. Raporda, bankaların daha güçlü olduğu ve daha sıkı makro ihtiyati siyasetlerin uygulandığı ülkelerde zombi şirketlerin ekonomiyi tıkayıcı tesirinin azaldığı vurgulandı.
