Nagihan KALSIN
İklim Değişikliği Siyaset ve Araştırma Derneği tarafından hazırlanacak olan Türkiye Afet Atık İdare Rehberine ait değerlendirmede bulunan Dernek Lideri Baran Bozoğlu, sarsıntı atıkları konusunda tahlil üretilmesi gerektiğini en başından beri lisana getirdiklerini söyledi.
Dünyada da bu usul rehberler mevcut
Bozoğlu, “Kendi elimizle yeni felaketler yaratma riski ile karşı karşıyayız. Zelzele atığı konusu şu an en büyük ekolojik risk. 100 ila 210 milyon ton zelzele atığı oluştu. Tehlikeli atıklar, asbest ve ekonomik kıymeti olan atıkların birbiriyle karıştığını görüyoruz. Bu atıkları iki Erciyes dağı büyüklüğünde olarak tanımlayabiliriz. Bu atıkları Hatay’ın üzerine serdiğimizde Hatay’ın bir metre yükselebileceğini görürüz” dedi.
Hazırlayacakları rehbere ait değerlendirmede bulunan Bozoğlu, “Bütün belediyelerin muhtemel bir afet idaresine dair nasıl hazırlanacağına dair bir rehber oluşturmuş olacağız. ABD’de Kanada’da afet atıklarının nasıl yönetileceğine dair bu şekil rehberler bulunmakta. Sarsıntı sonrası öncelik vatandaşların hayatını kurtarmak, akabinde besin ve yerleşim meselesini çözmekti. Şu an etraflıca atık idaresini ele almalıyız. Ağır ve orta hasarlı binalar yıkılmaya devam ediyor. Onların da yıkılması ve sağlıklı bir biçimde iktisada kazandırılmasına muhtaçlık duyuyoruz.
Çözümle ilgili bu kadar büyük bir atığın karşısında aslında bu atığı nitekim avantaja çevirme şansımızda var. Kentleri küllerinden tekrar yaratma bahtımız var. Bu atıkların iktisada kazandırılması mümkün. Ülkemiz bu güce sahip. Finans sorunu var, burada da milletlerarası finans kuruluşları tarafından finansman takviyesinin artırılması gerektiğini lisana getirmek istiyorum” diye konuştu.
“Atıktan yeni üretim modelleri oluşturulabilir”
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı GEF SGP Türkiye Ulusal Koordinatörü Gökmen Argun, aktiflikte yaptığı konuşmada Türkiye’nin afetlere açık bir ülke olduğunu belirterek, tedbir olarak süratlice refleksler geliştirilmesi gerektiğine dikkat çekti. Argun, “Sahaya çıktığımızda atık, bilhassa asbest konusunda büyük bir endişe vardı.
Ayrıştırma ile ilgili titizlikler konusunda sıkıntılar vardı. Alanda çok sayıda sivil toplum kuruluşu var. Birbirleri ile dayanışma halindeler. Güç koşullarda her şey için proje geliştirmeye çalışıyorlar. İşbirliğini güçlendirmeliyiz” dedi. Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası Ankara Ofisi Lideri Mehmet Üvez de atığın ekonomik tarafına dikkat çekerek, atıktan yeni üretim modelleri oluşturulabileceğini kaydetti.
