TÜİK’in internet sitesinde yer alan bilgiye nazaran, her yıl fiyat derlenen yerleşim yerleri ve iş yerleri, endeks sepetinde yer alan eserler ve tartılarıyla eserlerin tarifleri güncelleniyor.
Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) sepeti ve tartıları ile açıklanan değişim oranları tek birey ya da muhakkak bir gelir kümesine ilişkin olmayıp, ülke ortalamasını söz ediyor.
2019’dan itibaren Gelir Yönetimi Başkanlığından (GİB) iş yerlerine ilişkin ciro datalarının elde edilmesi ile perakende dalında yer alan marketler ve giysi mağazaları için ciro kıymetleri kullanılarak iş yeri örneklemi yapılıyor.
Her yıl aralık ayında en aktüel ciro bilgileri incelenerek, vilayet bazında fiyat derlenen iş yerleri gözden geçiriliyor. Perakende ticaret bölümünde yer alan iş yerlerinin vilayet bazında ciro büyüklükleri temel alınarak tüketicilerin o vilayette ağır olarak tercih ettiği, en çok satış yapan zincir ve lokal firmalardan fiyat derlenmesi amaçlanıyor.
2024 yılında TÜFE’de 81 ilin tamamı ve 227 ilçe kapsamında, 28 bin 852 iş yeri ve 5 bin 246 konuttan (kira) 406 unsur, 913 husus çeşidi için her ay yaklaşık 608 bin 594 fiyat derlenecek.
Her yıl aralık ayında yapılan güncellemede, tartısı artan mal ve hizmetler endeks sepetine dahil edilirken, yükü azalan eserler sepetten çıkartılıyor. Bu nedenle, TÜFE sepetinde yer alan eserlerin sayısı her yıl değişim gösteriyor.
Güncellemeye nazaran, bu yıl sepete yeni giren unsurlar votka, bayan montu, düğün, nişan ve gibisi toplantılar için salon kirası; sepetten çıkan tek unsur ise çocuk ayakkabısı (deri yahut yapay deri) oldu.
Ayrıca, makarna, süt, sigara, ayakkabı (kadın için), elektrikli süpürge, saklama ve koruma gereçleri, başka sıhhat eserleri, araba (dizel), araba (benzinli), köprü geçiş fiyatı, tren fiyatı (şehirlerarası), uçak bileti fiyatı, sportif faaliyetler için yapılan ödemeler, özel televizyon ve çevrim içi yayın hizmetleri, magazin ve mecmualar ve saat unsurları altında kapsanan unsur çeşitleri ve unsur çeşit yükleri güncellendi.
Ana küme ağırlıkları
TÜFE hesaplamalarında kullanılacak ana küme tartıları da belirlendi.
Buna nazaran, besin ve alkolsüz içeceklerin tartısı yüzde 25,43’ten yüzde 24,98’e, konutun tartısı yüzde 16,61’den yüzde 14,2’ye gerilerken, ulaştırmanın yükü yüzde 15,08’den yüzde 17,35’e yükseldi.
Sağlık, cümbüş ve kültür, lokanta ve oteller, eğitim, giysi ve ayakkabı, alkollü içecekler ve tütün küme yükleri artarken, konut eşyası ile çeşitli mal ve hizmetlerin yükü düştü. Haberleşmede ise küme yükünün değişmediği görüldü.
Söz konusu tartılar, alkollü içeceklerde ve tütünde yüzde 3,75, eğitimde yüzde 1,79, giysi ve ayakkabıda yüzde 6,94, konut eşyasında yüzde 8,12, sıhhatte yüzde 3,71, haberleşmede yüzde 3,33, cümbüş ve kültürde yüzde 3,33, lokanta ve otellerde yüzde 8,17, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 4,29 olarak belirlendi.
Tüketici fiyat endeksi ana küme yükleri şöyle:
