ABD Başkanı Donald Trump’ın Kanada ve Meksika’ya karşı gümrük vergilerini hayata geçirmesinden bir gün önce Amerikan borsaları sert bir düşüşle karşı karşıya kaldı. Zorlu geçen bir şubat ayının ardından hem S&P 500 hem de Nasdaq endekslerindeki satış dalgası mart ayında da hızlanmış gibi gözüküyor.
MarketWatch’un haberine göre, Carson Group’un Baş Borsa Stratejisti Ryan Detrick S&P 500 Endeksi’nin mart ayının ilk günlerindeki performansını karşılaştırdı. Detrick’in verilerine göre, endeksin pazartesi günü kaydettiği %1,76’lık Mart 2009’daki ilk işlem gününden sonra söz konusu araştırmanın en zayıf ikinci günü oldu.
S&P 500 Endeksi’nin 18 Aralık’tan bu yana en kötü seansını geçirdiği günde yatırımcılar ABD Merkez Bankası’nın bu yıl faiz oranlarını düşürmek için acele etmeyeceğini teyit etmesini fiyatladı.
ABD borsalarının teknoloji endeksi Nasdaq ise aynı gün %2,6 geriledi. Bu endeksin 4 Kasım’dan bu yana kaydettiği en kötü kapanıştı. Muhteşem Yedili hisse senetlerinin tamamı düşüşteydi. Nvidia hisselerindeki düşüşse %10’a yaklaştı. Dow Jones Endeksi de aynı gün %1,5 geriledi.
Yatırımcılar aslında pazartesi gününe pozitif başlamıştı. Hisse senetleri ilk dakikalarda yükselişte de olsa ABD Tedarik Yönetimi Enstitüsü’nün (ISM) imalat faaliyeti göstergeleri havayı değiştirdi. ISM’in imalat endeksindeki ‘ödenen fiyatlar’ bileşeni %62,4 yükseldi ve 33 ayın en yüksek seviyesine ulaştı. Endeksin alt bileşenlerinden biri olan yeni siparişler de %50’nin altına düştü. Tüm bu veriler Amerikan ekonomisinde önümüzdeki günlerin zor olacağına işaret ediyor.
Ekonomik veriler son birkaç haftadır yayınlanan tüketici duyarlılığına ve hizmet sektörü faaliyetine ilişkin hayal kırıklığı yaratan verilerin üzerine geldi. Yatırımcıların ekonomiye olan inancının sarsılması ABD borsalarındaki son düşüş trendinin en önemli sebebiydi.
Trump’ın bombası hisse senetlerini sarstı
Ancak borsalardaki düşüşün önemli bir bölümü Trump’ın basın toplantısı sırasında Kanada ve Meksika’ya yönelik %25’lik tarifeler hakkındaki yorumu sonrasında geldi. Trump tarifeleri geciktirebilecek yeni bir alanın kalmadığını söyledi.
MW haberine göre vadeli işlem yatırımcısı Adam Mancini de dahil olmak üzere birçok yorumcu bu tarife krizini beklenmedik yerden gelen bir bomba olarak nitelendirdi. Zira Trump geçen ay da tarife uygulamak için bir başkanlık kararnamesi imzalamıştı. Ancak her iki ülkeden de sınır güvenliği konusunda sözler alındıktan sonra bu tarifeler ertelenmişti.
Salı günü itibariyle bu tarifeler yürürlüğe giriyor. Trump ayrıca Çin’e geçen ay uygulanan %10’lık vergiye ek olarak %10’luk bir tarifeyi daha uygulamaya sokuyor.
GammaRoad Capital Partners’ın Baş Yatırım Sorumlusu Jordan Rizzuto, konuyla ilgili açıklamasında “Fiyat tepkisinin şiddeti, tarifelerle ilgili tüm konularda fikir birliğinin ne derece belirsiz olduğunu gösteriyor” dedi.
Rizzuto, “Bunun bir müzakere taktiği olup olmadığı konusunda ileri geri konuştuk. Ancak son birkaç seanstaki fiyat davranışı, artık gerçekten de bir düzeltmeye karşı savunmasız kalan bir piyasanın göstergesi” açıklamasında bulundu.
Tüm bunlar yetmezmiş gibi Trump, Truth Social’daki bir gönderisinde 2 Nisan’da yürürlüğe gireceğini söylediği “harici” tarım ürünlerine yönelik vergileri de lanse etti. Trump’ın açıklamasında ithalat tarifelerine mi yoksa ABD’nin tarımsal ihracatına uygulanan ücretlere mi atıfta bulunduğu konusu ise belirsiz kaldı.
Yatırımcıların tedirginliğine ek olarak, Atlanta FED’in GSYİH tahminine ilişkin son veriler, ABD ekonomisinin ilk çeyrekte eksi %2,8 oranında küçülme yolunda olduğunu gösterdi.
Rizzuto borsalardaki sert düşüşlere son zamanlardaki ‘stagflasyon’ korkularının da katkıda bulunduğunu söyledi. Stagflasyon, enflasyonun ve yavaşlayan ekonominin aynı anda görülmesini ifade eder. Bu tablo piyasalar için bir kâbus senaryosu olarak kabul edilir.
Trump piyasaları kurtaracak mı?
Hisse senetleri geçen hafta boyunca düşüşteydi. Trump’ın geri adım atması ve yatırımcıları kurtarması için artık ne gerekebileceği konusunda spekülasyonlar yoğunlaştı. Ancak Citigroup’un Hisse Senedi Ticareti Başkanı Stuart Kaiser, Trump’ın devreye girmesi için gereken seviyenin çoğu yatırımcının beklediğinden daha düşük olduğunu söyledi.
Kaiser açıklamasında “Düşüncemiz, mevcut yönetimin yüksek öncelikli olduğuna inandıkları uzun vadeli bütçe, bütçe açığı ve ticari dengesizlik sorunlarını ele almaya çalıştığı yönünde. Eğer durum buysa, uzun vadeli yapısal hedefleriyle uyumlu olması halinde borsalardaki kısa vadeli satışlara karşı daha toleranslı davranacaklarını düşünüyoruz” dedi.
