Ateş, global iktisadın 2023’ü, son 40 yılın en yüksek düzeylerine ulaşan enflasyonla uğraş ederek geçirdiğini, bunun gerisinde Kovid-19 salgını, sonrasında gelen arz şokları, Rusya-Ukrayna savaşı sebebiyle yükselen güç fiyatları üzere birçok etkenin olduğunu anlattı.
Ateş, finansal kırılganlıkların azaltılmasına yönelik siyasetlerin cari açık üzerinde de müspet tesir yarattığını göreceklerini, cari açığın, güçlü iç talep şartları ve artan altın ithalatı sebebiyle Mayıs 2023’te 60 milyar dolara yükseldiğini, yılın ikinci yarısında ise güç ithalatındaki gerilemenin öncülüğünde ekim ayı prestijiyle 50 milyar dolara kadar gerilediğini, önümüzdeki devirde de iç talepteki dengelenmenin tesiriyle cari açığın azalması tarafında eğilimin sürmesini beklediklerini söyledi.
Kredi büyümesi yavaşladı
Sayılarla 2023’e bakıldığında, bankacılık bölümünde büyümenin yavaşladığı bir yılı geride bıraktıklarını aktaran Ateş, birinci 11 ayda toplam kredilerdeki kur tesirinden arındırılmış yıllık artışın yüzde 32 düzeyinde olduğunu, enflasyonun hayli altında kaldığını söyledi. Ateş, “Faiz artışları ve seçici kredi siyasetleri ile birlikte kredi büyümesi yavaşladı.
Bununla birlikte kredi büyümesi düşük olmasına karşın NPL’yi çok etkilemedi. NPL oranı birebir periyot prestijiyle yüzde 1,5. Önümüzdeki periyotta yüksek faizler ve kredi imkanlarındaki daralma sebebiyle NPL oranında bir ölçü artış görülebilir. Bankalarımız da güçlü sermayeleri ve gelişmiş risk sistemleri ile bu süreci uygun yönetecektir” değerlendirmesinde bulundu.
Mevduat tarafında rekabet devam ediyor
Hakan Ateş, mevduat tarafında da rekabetin devam ettiğini, birinci 11 ayda kur tesirinden arındırılmış mevduat hacminin yüzde 41 arttığını, KKM dönüşüm amaçları ve TL mevduatı teşvik edici uygulamalar ile mevduatta artışın devam ettiğini gördüklerini tabir ederek, “Özellikle KKM dönüşümünde TL mevduatın yükselen faizleri kıymetli bir etken. Enflasyonun yüksek seyretmesi ve buna bağlı olarak siyaset faizinin yüksek kalacak olması, mevduat faizlerinin önümüzdeki periyotta yüksek kalacağını gösteriyor” dedi.
Sektör kârlılığı etkilenecek
Kredi hacmindeki azalma ve süregelen makroihtiyati önlemlerin bölümün karlılığını da etkileyeceğini vurgulayan Ateş, şöyle devam etti: “Faizlerdeki olağanlaşmaya paralel kredi faizlerinin mevduat faizlerinin üzerine gelmesini olumlu karşılıyoruz. 2022 yılında bankacılık kesiminin sermaye kârlılığı yüzde 40’ın üzerinde gerçekleşmişti, 2023’ün eylül ayı prestijiyle yüzde 38. Münasebetiyle bu yıl da faiz dışı gelirlerin de takviyesiyle bölümün evvelki yıla emsal bir performans sergilemesini bekliyoruz.”
2024 yılında kredi büyümesi enflasyonun altında kalacak
2024 yılında makroihtiyati tedbirler devam ettikçe büyümenin sonlu olmasını öngördüklerini aktaran Ateş, şöyle devam etti: “Regülasyonlarla gelen ölçü kısıtlamaları, hem ticari hem tüketici kredileri tarafında büyüme alanını kısıtlıyor. Yıl genelinde kredi büyümesinin enflasyonun altında kalmasını bekliyoruz. Buna karşın firmalar, işletme sermayesi muhtaçlığı sebebiyle yüksek faizli de olsa kısa vadeli kredileri talep edecekler. Tüketici tarafında ise kredi kartı ve muhtaçlık kredisi tarafında artış bekliyoruz. Önümüzdeki devirde finansal istikrar ile mali transfer sistemini güçlendirecek, seçici kredi ve miktarsal sıkılaştırma adımlarıyla birlikte kredi büyümesini dengeleyen ve mevduat tarafında TL’ye geçişi teşvik edecek adımların devam edeceğini düşünüyoruz.”
