Emre ERGÜL
Stanford, Columbia, USC (Güney Kaliforniya Üniversitesi) ve Northwestern üniversiteleri… ABD’nin önde gelen 4 üniversitesi yayınladıkları ortak raporda, Amerikan iktisadının aktörlerini “ticari gayrimenkul balonu” konusunda uyardı. Rapora nazaran, ticari gayrimenkul piyasası, 2008’den bu yana olan en büyük çöküşünü yaşayabilir ve ABD bankaları 160 milyar dolar daha ziyanla karşı karşıya kalabilir.
Ticari gayrimenkul kredilerinin bir kısmı temerrüde düşebilir
Business Insider’ın haberine nazaran, “Parasal Sıkılaştırma, Ticari Gayrimenkul Sorunu ve ABD Bankası Kırılganlığı” başlıklı rapor, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) 2022’deki pay senedi, tahvil ve ticari gayrimenkul üzere varlıklar üzerinde baskı yaratan agresif faiz artışlarını incelemek için daha evvel geliştirilen bir çerçeveyi kullandı.
Raporda şöyle deniyor: “Oran artışları ve uzaktan çalışma nedeniyle mülk bedellerinde yaşanan düşüşler nedeniyle, tüm kredilerin yaklaşık yüzde 14’ünün ve ofis kredilerinin yüzde 44’ünün özsermayede olduğu, yani mevcut pahaların ödenmemiş kredi bakiyelerinden daha düşük olduğu varsayım ediliyor. Sonuç olarak, tüm ticari gayrimenkul kredilerinin yüzde 10 ila yüzde 20’si temerrüde düşebilir.
(Büyük Mali Kriz sırasında varsayım edilen temerrüt oranının en alt sınırında) ve bankalar yaklaşık 160 milyar dolar ziyanla karşılaşabilir.” Çalışma raporunda araştırmacılar, sigortasız mevduat sahiplerinin yarısının hesaplarını boşalttığı bir senaryoda, ticari gayrimenkulle ilgili kayıpların 31 ila 67 küçük bölgesel bankanın iflasına yol açabileceğini kestirim ediyor. Rapordaki yorum şu: “Yüksek faiz oranlarından kaynaklanan ziyanlar nedeniyle 340 banka daha iflasla karşı karşıya kalabilir.”
ABD’li ekonomist: 2024, hayatımızın en büyük çöküşünü getirecek
“Önümüzdeki Büyük Buhran” isimli kitabı 2009 yılında New York Times En Çok Satanlar Listesi’ne giren ABD’li ekonomist Harry Dent, 2024 için hiç de olumlu konuşmadı. Amerikan Fox Televizyonu’na konuşan Dent, “2009’dan bu yana bu yüzde 100 yapay, gibisi görülmemiş bir para basımı ve bütçe açıkları oldu; tam olarak 15 yılda 27 trilyon dolar. Bu alışılmışın dışında, yüzde 100 yapay, bu da tehlikeli bir durumda olduğumuz manasına geliyor” dedi ve ekledi: “Sanırım 2024 hayatımız boyunca göreceğimiz en büyük kaza yılı olacak.”
“Normale dönmemiz gerekiyor ve merkez bankalarına bir ileti göndermemiz gerekiyor” diyen Dent, şu iletisi verdi: “Bu, bir daha asla ele alamayacağımız bir ders olmalı. Bir daha hayatımız boyunca bir balon göreceğimizi sanmıyorum.” Gelecek sene balonun patlayacağını belirten Dent, bu balonun aslında 2021’in sonlarında, COVID pandemisinin doruğa ulaşmasından sonra başladığını ve birinci işaretlerin 2022’de Nasdaq’ın yüzde 38 düştüğünde ortaya çıktığını belirtti. Ekonomiste nazaran yeni yıl, çöküşün “B dalgasını” da getirecek: “Eğer haklıysam, mayısa kadar bunun başladığını ve daha besbelli hale geldiğini göreceksiniz.
