TCMB’nin Kasım Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu yayınlandı.
Rapora nazaran, kasım ayında doğal gazın aylık tüketici enflasyonuna tesiri 1,01 puan, yıllık enflasyona tesiri ise 1,58 puan oldu.
Doğal gaz tesiri arındırıldığında, mevsimsellikten arındırılmış tüketici enflasyonundaki yavaşlama eğiliminin sürdüğü izlendi.
Bu periyotta B endeksinin yıllık değişim oranı 0,34 puan azalarak yüzde 67,27 olurken C endeksinin yıllık değişim oranı 0,13 puan ile hudutlu bir oranda artarak yüzde 69,89 olarak gerçekleşti.
Yıllık tüketici enflasyonuna katkılar incelendiğinde, bu devirde güç, alkol-tütün-altın ve hizmet kümelerinin katkıları sırasıyla 1,39, 0,31 ve 0,16 puan artarken, besin ve temel mallar kümelerinin katkıları sırasıyla 0,84 ve 0,40 puan düştü.
Mevsimsellikten arındırılmış datalar incelendiğinde, C endeksinde daha besbelli olmak üzere B ve C endekslerinde aylık artışlardaki zayıflama devam etti.
Fiyat artışları, B endeksini oluşturan kümelerden işlenmiş besinde bir evvelki aya kıyasla güçlenirken, hizmet ve temel mallarda yavaşlama kaydetti.
Yayılım endeksi, medyan enflasyon, SATRIM üzere alternatif göstergeler de enflasyonun ana eğilimindeki yavaşlamayı teyit etti.
Hizmet fiyatları kasım ayında yüzde 2,76 yükselirken, küme yıllık enflasyonu 1,06 puan artışla yüzde 89,71 düzeyine ulaştı.
Konaklama fiyatlarındaki düşüş devam etti
Bu devirde, kira alt kümesinde yüzde 5,97 olan aylık artışın bir evvelki aya kıyasla sürat kesmesi dikkati çekerken, öteki taraftan alt küme yıllık enflasyonu 5,14 puan artışla yüzde 105,81 düzeyine ulaştı.
Haberleşme alt kümesinde yüzde 5,20 ile güçlenen aylık fiyat artışında cep telefonuyla yapılan görüşme ve internet fiyatlarında devam eden yükselişler belirleyici oldu.
Lokanta-otel kümesinde yemek hizmetlerinde aylık fiyat artışı yavaşlarken, konaklama fiyatlarındaki düşüş devam etti.
Kasım ayında öteki hizmetler alt kümesinde yüzde 1,73 olan ölçülü artış bu kümede yavaşlamanın sürdüğüne işaret etti.
Akaryakıt fiyatlarındaki düşüşün de tesiriyle bu devirde ulaştırma hizmetlerinde fiyatlar yüzde 0,14 ile görece yatay seyretti.
Temel mal kümesi yıllık enflasyonu 0,81 puan düşüşle yüzde 52,24 olarak gerçekleşti.
Yıllık enflasyon sağlam mallarda gerilerken, öteki alt kümelerde yükseldi.
Dayanıklı mal (altın hariç) fiyatları kasım ayında evvelki aya emsal halde yüzde 0,66 ile sonlu bir artış sergiledi.
Bu devirde, elektrikli ve elektriksiz konut aletleri fiyatları yüzde 0,28 gerilerken, araba fiyatları yüzde 0,66 ile ölçülü bir biçimde yükseldi. Yüzde 1,79 olan mobilya fiyatlarındaki artış ise bir ölçü daha yüksek düzeyde gerçekleşti.
Bu gelişmeler sonucunda, sağlam mal kümesinde yıllık enflasyon 2,84 puan düşüşle yüzde 59,31’e indi.
Diğer temel mallar alt kümesinde fiyatlar yüzde 2,66 oranında artarken, yıllık enflasyon 0,72 puan yükselerek yüzde 50,14 oldu.
Ev ile ilgili paklık materyalleri ve ferdî bakım eserleri bir evvelki aya misal formda fiyat artışlarıyla öne çıkan alt kalemler olarak kayıtlara geçti.
Giyim ve ayakkabı alt kümesinde fiyatlar mevsimsel eğilimin bilakis geriledi
Rapora nazaran, giysi ve ayakkabı alt kümesinde ise fiyatlar mevsimsel eğilimin bilakis bu devirde yüzde 0,38 geriledi.
Enerji fiyatları kasım ayında yüzde 9,98 yükselirken, küme yıllık enflasyonu 9,58 puan artarak yüzde 21,18 oldu. Küme aylık fiyat artışını 25 metreküpü bedelsiz olarak kullandırılan doğal gaz kalemindeki tüketim artışına paralel olarak sepete yansıyan fiyatların yükselmesi etkiledi.
Küresel güç fiyatlarıyla uyumlu halde katı yakıt fiyat artışı yüzde 1,95 yavaşlarken, tüp gaz fiyatları bu devirde yataya yakın seyretti. Şebeke suyu fiyatlarındaki artış da yüzde 2,90 ile yavaşlarken, memleketler arası petrol fiyatları öncülüğünde akaryakıt fiyatları yüzde 1,06 geriledi.
Gıda ve alkolsüz içecekler kümesi fiyatları kasım ayında yüzde 2,78 artış kaydederken, yıllık enflasyon 4,83 puan azalarak yüzde 67,16 olarak gerçekleşti.
Yıllık enflasyon işlenmemiş besinde 9,55 puan azalışla yüzde 80,85’e, işlenmiş besinde ise 1,38 puan düşüşle yüzde 57,23’e geriledi.
Mevsimsellikten arındırılmış bilgiler, meyve fiyatlarında ölçülü artışa, sebzede ise gerilemeye işaret etti. Taze meyve ve zerzevat dışı besinde fiyat artışları gücünü korudu.
Diğer işlenmemiş besindeki aylık artışta bakliyat, pirinç ve beyaz et kalemleri öne çıktı. İşlenmiş besin kümesinde aylık artış yüzde 4,95 ile güçlenirken, süt ve süt eserleri, işlenmiş et eserleri, katı-sıvı yağlar ile konserve zerzevat eserlerindeki fiyat artışları dikkati çekti.
Tütün eserlerinde yüzde 10,02 olan üretici firma kaynaklı fiyat artışlarının tesiriyle, alkollü içecekler ve tütün kümesinde fiyatlar yüzde 9,16 yükselirken, yıllık enflasyon 9,38 puan artışla yüzde 71,35 oldu.
Üretici fiyatlarındaki artışta güç kümesi öne çıktı
Yurt içi üretici fiyatları kasım ayında yüzde 2,81 oranında artarken, yıllık enflasyon 2,86 puan artışla yüzde 42,25’e yükseldi. Bu artışta güç kümesi öne çıktı. Sanayi elektrik tarifeleri ile sanayi ve elektrik üreticileri doğal gaz tarifelerinde ekim ayında yapılan ayarlamaların tesiri kasım ayında yüzde 10,99 ile elektrik, gaz, buhar, iklimlendirme kümesi üzerinde gözlendi.
Bu çerçevede, güç kümesinde fiyatlar aylık bazda yüzde 3,46 artarken yıllık enflasyon negatif bölgedeki seyrini sürdürdü. Alt kümeler bazında, en besbelli aylık artış güç kümesinden sonra yüzde 3,07 ile dayanıksız tüketim mallarında izlenirken, bu periyotta sermaye ve orta malları sırasıyla yüzde 2,85 ve yüzde 2,50 arttı.
Sektörel bazda ise metal cevherleri, tütün, deri ile ağaç mantar eserleri fiyat artışlarıyla öne çıktı.
