Çakar, Ziraat Bankasının İstanbul Finans Merkezi’ndeki genel müdürlük binasında düzenlenen toplantıda, iktisat ve bankacılık bölümündeki gelişmeleri kıymetlendirdi, 2024’e ait beklentilerini paylaştı.
2022 ve 2023’ün, bütün dünyada “enflasyonla çaba yılları” olarak geçtiğini söz eden Çakar, global iktisatta önemli bir yavaşlama olduğunu, büyümenin sorun olmaya başladığını söyledi.
Türkiye’nin büyüme konusunda her vakit müspet ayrıştığını, 1923 ila 2022 yılları ortasında ortalama büyümesinin yüzde 4,8, 2003-2023’teki büyümenin yüzde 5,4 olduğunu kaydeden Çakar, Türkiye’de büyümenin 2023’te muhtemelen yüzde 4,5 olarak gerçekleşeceğini, 2024’te de yüzde 4 olarak öngörüldüğünü, yurt dışında yaşanan gelişmeler nedeniyle büyümenin iç talep kaynaklı olduğunu, bunun çok istek edilen bir durum olmadığını belirtti.
OVP’yi çok gerçekçi bulduğunu söz eden Çakar, enflasyon konusunda bir ölçü argümanlı olmakla birlikte bütün olarak bakıldığında OVP’nin, önemli, dengeli ve öngörülebilir bir program olduğunu vurguladı.
Enflasyonun bu yıl yüzde 40-45 bandında şekilleneceğini düşündüğünü aktaran Çakar, “Enflasyon, mayıs ayında en üst seviyeye gelip düşüşe geçecek. Mevcut uygulanan siyasetlerde bence asla tez etmemek lazım. Bence enflasyonun yüzde 40-45’lere inmesi zati olağan, bu olacak. Kıymetli olan enflasyonun yapışkan olmadan, kalıcı hale gelmeden düşürülmesidir. Orada bizim daha dikkatli olmamız, mevcut siyasetleri daha olgunlaştırarak devam etmemiz kıymetli.” diye konuştu.
Çakar, OVP’nin çok kapsayıcı olduğuna işaret ederek, “Faiz siyaseti aktif olarak uygulanıyor. Miktarsal sıkılaştırma adımları hala devam ediyor. Selektif olmayan kredilerde yüzde 2,5 oranında büyüyebiliyoruz. TL’nin güçlendirilmesine yönelik makroihtiyati önlemler devam ediyor. Merkez Bankası, fazla likiditeyi çekecek sterilizasyon adımlarını atmaya devam ediyor. Zarurî karşılık oranları şu anda banka bilançolarının yüzde 15-16 düzeylerine kadar geldi ki bunlar çok önemli oranlardır. Bankacılık bölümü için de önemli maliyettir birebir vakitte…” değerlendirmesinde bulundu.
“Yapışkan enflasyonun idaresi hayati kıymette ve ona çok dikkat edilmesi gerekir”
Alpaslan Çakar, yarın Merkez Bankasının faiz kararı toplantısı olduğunu hatırlatarak, şunları kaydetti: “Ben de herkes üzere düşünüyorum. Piyasa faiz oranlarını çok fazla etkileyeceğini düşünmüyorum. Mevduat piyasasında şu anda faiz oranları TL cinsinden yüzde 45-50 bandında. Kredi faiz oranları yüzde 45-55 ortasında bir bantta gidip geliyor. Dolar faiz oranları kredilerde yüzde 9’lar civarında, avro faiz oranları da yüzde 7,5-8 bandında. Yıl sonuna kadar faiz oranlarının çok daha artarak devam edeceği kanaatinde değilim. Merkez Bankasının, faiz artırım sürecini piyasa beklentisi doğrultusunda muhtemelen ocak ayı prestijiyle tamamlayacağı kanaatindeyim.
Bizim alacağımız kararlar yurt dışından bağımsız olmayacak. Fed’in mayıs, haziran prestijiyle faizleri yavaş yavaş aşağı gerçek çekeceğini düşünüyorum. ECB de faizleri düşürecek. Bütün dünyada faiz artırım sürecinin sonuna gelindiğini söyleyebiliriz. Onlar faizi indirdiklerinde biz de onların akabinde, makro dataların de ışığında onları takip edeceğiz diye düşünüyorum. Bizdeki faiz indirim süreci, onlardan bir müddet sonra olacaktır. Bu ne vakit olabilir? Takvim söylemem çok hakikat değil fakat son çeyrek içerisinde ülkemizde de faiz indirim sürecine yanlışsız gidileceğini düşünüyorum. Natürel burada Merkez Bankasının, bilgi setiyle hareket edeceğini varsayım ediyorum, enflasyon oranına nazaran hareket etmesini bekliyorum. Yapışkan enflasyonun idaresi hayati kıymette ve ona çok dikkat edilmesi gerekir. Bu bağlamda da piyasayı korumak, gerçek kesimi korumak, tekrar potansiyel süratte büyümeyi sağlamak ismine da mevcut kimi düzeneklerin daha faal biçimde işletilmesi gerekir. Bunlardan bir tanesi selektif kredi siyasetiydi. Bu seçici kredi siyasetine kesinlikle devam etmek gerekiyor. YTAK kredileri, piyasayı korumak ve yatırımı teşvik etmek ismine çok değerli. Reeskont üst limitlerinin artırılması da kıymetliydi.”
Türkiye’nin en büyük sorununun tasarruf olduğunu vurgulayan Çakar, yakın devirde dünya konjonktürünün daima Türkiye aleyhinde olduğunu lakin bu süreçte güzel gelişmeler de kaydedildiğini, güç maliyetlerini önemli manada azaltacak gelişmeler yaşandığını, turizm ve yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinin de bu sürece olumlu katkı vereceğini düşündüğünü aktardı.
“Avrupa ve Amerika’dan çok önemli manada kaynak girişi bekliyorum”
TBB İdare Heyeti Lideri Çakar, ABD ve Avrupa’nın faiz indirimiyle birlikte Türkiye üzere ülkelere sermaye akımları olacağını düşündüğünü tabir ederek, “Bu da bizim kur üzerindeki baskıyı azaltacaktır. Avrupa ve Amerika’dan çok önemli manada sermaye girişi bekliyorum. ABD ve Avrupa’daki faiz indirimleriyle birlikte düzgün kıssası olan gelişmekte olan ülkelere önemli bir akış olacağını varsayım ediyorum.” halinde konuştu.
Yurt dışı finansman boyutuna bakıldığında, seçim öncesi devirde 2,1 milyar dolar çıkış, seçim sonrası periyotta, Mayıs-Aralık 2023’te ise 11,5 milyar dolarlık giriş olduğunu lisana getiren Çakar, “Yani 2023’ü 9,3 milyar dolar girişle kapattık. Bu yıl menkul değer ihraçlarından 1,5 milyar dolar giriş oldu. Bunlar önemli manada girişin olduğunu gösteriyor.” dedi.
Türk bankacılık kesiminin yurt dışı borçlanmasının 116 milyar dolar olduğunu, bunun 78 milyar dolarının krediler, 19 milyar dolarının para piyasalarından alınmış borçlar, 19 milyar dolarının da menkul değer ihracıyla sağlanmış kaynaklardan oluştuğunu bildiren Çakar, evvelki yıllarda yurt dışından borçlanma yaparken periyot dönem zorluklar yaşanabildiğini lakin şu anda borçlanma ve talep noktasında hiçbir sorun kalmadığını söyledi.
Çakar, “Vadeler uzuyor, maliyet de giderek düşecek. Para bulunabiliyor, artık talep var. Maliyetler de CDS’in düşmesiyle birlikte gerileyecek.” dedi.
Kredi notları konusuna değinen Çakar, son vakitlerde gerek ülke gerekse bankalar ve şirketlerle ilgili bu bahiste hoş haberler aldıklarını kaydetti.
“TL, çok cazip olmaya başladı”
Alpaslan Çakar, TL’nin çok cazip olmaya başladığına dikkati çekerek, “Yurt dışı yatırımcılar, evvel tahvil ve pay senedi piyasasına girer. Bu talebin de oluşmaya başladığını görüyoruz. Seçim sonrası periyotta tahvil piyasasına 2 milyar dolarlık, pay senedi piyasasına 2,5 milyar dolarlık bir giriş var. Kredi piyasasında da giriş var. Münasebetiyle önümüzdeki süreç prestijiyle bu manada, daha doğrusu sermaye hareketleri manasında rahat olduğumuzu, daha müspet bir geleceğin bizi beklediğini söyleyebilirim.” sözünü kullandı.
Şu anda önemli bir bütçe disiplini içerisinde hareket edildiğini, bütçe disiplini konusunda net bir duruş olduğunu vurgulayan Çakar, şöyle devam etti: “Kararlı setin kesinlikle devam etmesi lazım. Sermaye hareketlerinin başlayacak olması hasebiyle kur üzerindeki baskının azalacak olması kıymetli. Güç, turizm ve yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinin vereceği katkı değerli. Selektif kredi siyaseti, YTAK kredileri ve reeskont kredileri hayati değerde. YTAK kredileri bu sefer gerçek bir kurguyla yapılıyor. Bunların hepsi dikkate alındığında, yüzde 40-45 yapışkan enflasyonu yönetmek çok değerli. Oradaki nakdî genişleme ve gevşemeyi denetimli götürmek gerektiğini söylüyorum.”
“Seçim sonrası periyot, Türkiye’ye inanılmaz bir fırsat sunuyor”
TBB İdare Heyeti Lideri Çakar, seçim sonrası periyodun Türkiye’ye inanılmaz bir fırsat sunduğunu tabir ederek, kelamlarını şöyle sürdürdü: “4,5 yıllık istikrarlı bir periyot sunuyor. Bunu kesinlikle fırsata çevirmek ve pahalandırıyor olmamız lazım. Zira hiçbir seçimin olmadığı bir devirden bahsediyoruz. Global konjonktürün de artık bu sorunları kısmen aştığı bir devir olacak. Bunlar olduğunda o devri kesinlikle ‘doğru ıslahatlar dönemi’ olarak kıymetlendirmek lazım. Yapısal birtakım sorunlarımıza büsbütün eğileceğimiz ve bunları yöneteceğimiz bir devir olarak kıymetlendirmek gerekiyor.
Seçim sonrası devirde, bilhassa mart sonrası enflasyon noktasındaki kararlı duruşun devam edeceği kanaatindeyim. Enflasyonun yönetilmesi konusundaki kararlı duruşun devam edeceği kanaatindeyim. Biz fiyat istikrarını sağlamadan finansal istikrarı sağlayamayız. Finansal istikrarın olmadığı bir iktisadın geleceği olamaz. Gerçek bir finansal istikrar için öncelikle bu fiyat istikrarını, enflasyonu makul düzeylere çekme zorunluluğumuz var. Seçim sonrası uygulanan net bir kararlı duruş var. Bu kararlı duruşta Sayın Cumhurbaşkanı’mızın takviyesi ile iktisadın bütün paydaşlarının tam bir mutabakatla ve toplumsal bir mukavele içerisinde hareket ettiğini görüyoruz. İş dünyasının da programın gerisinde olduğunu söyleyebilirim. Bizim de bunun ardında net ve kararlı duruşu göstermemiz lazım. Zira OVP bizim için çok kıymetli bir yol haritası, çok değerli bir çıpa, gerçekçi bir yaklaşım. Bizim seçim sonrası yeni bir öykümüz var. Bu kıssaya şu anda bütün taraflar inanıyor, gerisinde duruyor. Biz esasen bu kıssadan vazgeçemeyiz, bunu sonuçlandırmamız lazım.”
“Kredi büyümesinin bu yıl yüzde 40 civarında olacağını düşünüyorum”
Alpaslan Çakar, 2024’ün bütün dünyada olduğu üzere Türkiye’de de “bir restorasyon”, “bir olağanlaşma yılı” olduğunu belirterek, “Bizim aslında 2025’i satın almak ismine 2024 yılını kullanıyor olmamız lazım. 2025’i bir atlama, sıçrama yılı yapabilmemiz için bu yıl bu tamiratlarımızı, bu restorasyonumuzu, bu normalleşmemizi kesinlikle sağlamamız lazım. Zira dünya bu türlü yapıyor. Herkes buna nazaran konum alıyor. Biz de bunu yapıyoruz. 2024, daha sakin lakin hazırlıkların tamamlanacağı bir yıl olacak. Lakin 2025’in, ülkede düzenlemelerin, regülasyonların, otoritelerin konuşulduğu bir periyottan çıkıp gerçek kesimin, bilançoların, şirketlerin, yatırımların, iktisadın konuşulduğu bir yıl olmasını hedefliyoruz ve bekliyoruz ” diye konuştu.
2025 enflasyonunun OVP’de yüzde 15 olarak öngörüldüğünü hatırlatan Çakar, bu kararlı duruş devam ettiği sürece bunun yakalanabilir bir maksat olduğunu lisana getirdi.
Kredi büyümesinin bu yıl yüzde 40 civarında olacağını düşündüğünü aktaran Çakar, kurun da bu yıl enflasyondan fazla artmayacağı kanaatinde olduğunu, doların 39-40 lira olacağını düşündüğünü söyledi.
