Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği (TSPB) Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ve Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) kaynaklarından derleyerek hazırladığı 2023 Haziran ayı Finansal Piyasa Özet Verileri’ni açıkladı.
Buna nazaran, yerli yatırımcıların hisse senedi varlıkları, son bir yılda yüzde 156 artarak haziran sonunda 1 trilyon 936 milyar lira oldu. Yerli yatırımcıların hisse senedi varlıklarında bu yılın birinci yarısındaki artış ise mayısta gerçekleştirilen seçim belirsizliklerinin de tesiriyle yüzde 5,5 ile hudutlu kaldı.
Kredili süreç hacimlerinde dikkat cazip artış
Hisse senetleri, yıllık bazda sunduğu yüksek oranlı getiri ile yerli yatırımcılara enflasyonun “hayli” üzerinde bir getiri sağlarken, bu yılın birinci yarısında enflasyonun altında bir getiri sundu. Haziran sonu prestijiyle 1 trilyon 936 milyar lira olan yerli yatırımcıların hisse senedi varlıklarının 917,6 milyar lirası kurumsal yatırımcılar ve hukuksal şahıslara, 1 trilyon 18,4 milyar lirası ise ferdî yatırımcılara ilişkin.
Kredili süreç yapan 2019 yılında 11 bin 895, süreç hacmi ise yalnızca 2,8 milyar TL civarındaydı. Kredili süreç yapan kişi sayısı 2021 yılına gelindiğinde 29 bin 979, süreç hacmi ise 11,4 milyar TL’ye yükseldi. Asıl artış 2022 yılında yaşandı. Buna nazaran 2022 yılında kredili süreç yapan kişi sayısı 37 bin 777 bireye, hacim ise 30,2 milyar TL’ye yükseldi.
Ancak 2023 yılında artış daha da sürat kazanmış görünüyor. Yılın birinci 3 ayında kredili süreç yapan kişi sayısı 2022 yılını da geçerek 46 bin 318’e, süreç hacmi ise 37,2 milyar TL’ye yükseldi. Böylelikle son 4 yılda kredili süreç yapan kişi sayısı 4 kattan fazla artarken süreç hacmindeki artış 13 katı geçti.
Yerli yatırımcı sayısı artıyor
Borsa İstanbul hisse senedi piyasasında, bakiyeli yatırımcı sayısı artmaya devam ediyor. 2022 sonunda 3,8 milyon olan hisse senedi piyasasındaki bakiyeli yatırımcı sayısı, 6 ayda yaklaşık 689 bin artarak 2023’ün haziran ayı sonunda 4 milyon 472 bine çıktı. Hisse senedi piyasasında ayda en az bir defa süreç yapan yatırımcı sayısı ise geçen yılın sonuna nazaran 670 bin artarak mayıs sonu prestijiyle 3 milyon 772 bine yükseldi.
TSPB tarafından açıklanan datalara nazaran, geçen yılın birinci yarısı prestijiyle 10 trilyon 760 milyar lira olan yerli yatırımcıların finansal varlıkları, bir yılda yüzde 67 artarak haziran sonu prestijiyle 17 trilyon 967 milyar liraya yükseldi.
Yerli yatırımcıların finansal varlıkları, bu yılın 6 ayında ise yüzde 24,5 arttı. Bu yılın birinci yarısında yerli yatırımcıların finansal varlıklarında en yüksek büyüme kamu ve özel eurobond varlıklarında yaşandı. Yerli yatırımcıların kamu eurobond varlıkları yüzde 43,2 artarak 1 trilyon 230 milyar liraya, özel eurobond varlıkları ise yüzde 44,4 artarak 323,5 milyar liraya çıktı.
KKM uygulamasının tesiriyle geçen yılın başından itibaren artışa geçen yerli yatırımcıların TL mevduatları, bu yılın birinci yarısında da büyümesini sürdürdü. Yerli yatırımcıların TL mevduatları yıllık bazda yüzde 120,6, son 6 ayda ise yüzde 37 artarak 2023’ün haziran ayı sonunda 6 trilyon 344 milyar liraya çıktı. Bu yılın birinci 6 ayında yerli yatırımcıların döviz mevduatları ise yüzde 21 artarak haziran sonunda 4 trilyon 346 milyar lira oldu.
Yabancı yatırımcıların finansal varlıkları yüzde 100 arttı
Finansal Piyasa Özet Verileri’ne nazaran, yurt dışı yerleşiklerin (yabancı yatırımcı) finansal varlıkları ise yıllık bazda yüzde 100, son 6 ayda ise yüzde 19,5 artarak haziran sonu prestijiyle 1 trilyon 586 milyar liraya çıktı. Yabancı yatırımcıların TL mevduat varlıkları 6 ayda yüzde 57,4 artarak 176 milyar liraya yükselirken, döviz tevdiat hesabı varlıkları tıpkı devirde yüzde 39,5 artarak 583 milyar lirayı aştı.
2022 yılı haziran sonu prestijiyle yaklaşık 374 milyar lira olan yabancı yatırımcıların hisse senedi varlıkları, bir yılda yüzde 109,5, son 6 ayda ise yüzde 3 artarak bu yılın haziran sonu prestijiyle 783,4 milyar lira oldu. Yabancı yatırımcıların değerli madenler depo hesapları ise yıllık bazda yüzde 112,3, son 6 ayda ise yüzde 52,8 artarak haziran sonu prestijiyle yaklaşık 19 milyar liraya yükseldi.
