Naki BAKIR
Toplam sanayi üretiminde aylık bazda düşüş süreci ekimle birlikte dört aya ulaştı, yıllık bazda artış da sürat kesti. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) sanayi üretiminde ekim ayı gerçekleşmelerini açıkladı. Buna nazaran sanayi üretimi, evvelki aylara nazaran temmuzdaki yüzde 0,4, ağustosta yüzde 0,8 ve eylülde yüzde 0,1’lik düşüşlerin akabinde, ekimde de yüzde 0,4 geriledi, böylelikle üst üste dört aydır daralmış oldu.
Deprem ayı şubatta aylık bazda yüzde 6 daralan toplam sanayi üretimi martta yüzde 5,8 artışla toparlanmış, fakat nisanda yüzde 1 düşüş, mayısta yüzde 1,4 ve haziranda yüzde 1,1 artış göstermişti. Mevsim ve takvim tesirlerinden arındırılmış bilgilere nazaran toplam sanayi üretiminde ekimdeki aylık daralma esasolarak, endüstrinin ana omurgası pozisyonundaki imalat sanayii ile elektrik, gaz ve buhar üretiminden kaynaklandı.
Madencilik ve taş ocakçılığında evvelki aya nazaran kaydedilen yüzde 3,2’lik üretim artışı genel endekse 0,15 puan olumlu katkı yaparken, imalat sanayiindeki aylık yüzde 0,3’lük üretim düşüşü endekse 0,29 puan ve elektrik gaz ve sudaki aylık yüzde 2,3’lük düşüş de 0,25 puan negatif katkı yaptı.
Yıllık artış yüzde 1,1
Takvim tesirinden arındırılmış yıllık değişimlere nazaran ise toplam sanayi üretimi ekimde yüzde 1,1 oranında bir artış gösterdi. Sanayi üretiminde yıllık artışın da sürat kestiği gözlendi. Evvelki yılın birebir aylarına nazaran temmuzda yüzde 7,6 olan üretim artışı, ağustosta yüzde 3,1, eylülde yüzde 4,1 olmuştu.
Ekimde, yıllık bazda artış madencilikte yüzde 3,7 ve elektrik, gaz ve buharda yüzde 3,5’le daha yüksek olurken, imalat sanayiinde yüzde 1,3’te kaldı. Toplam sanayi üretimindeki yıllık artışa imalat sanayii 1 puan, madencilik ve taş ocakçılığı da 0,2 puan müspet katkı yaparken, elektrik, gaz ve buhardan 0,1 puan negatif katkı geldi.
En süratli artış petrol ürünlerinde
Ekim ayında imalat sanayiinin 22 temel alt dalından 9’unun üretiminde evvelki aya nazaran artış, 13 temel kesimde ise aylık bazda üretim düşüşü yaşandı. Kok kömürü ve rafine petrol eserleri, evvelki aya nazaran yüzde 13,2 oranı ile üretimini en çok artıran alt kesim oldu. Bu dalı yüzde 5,6’lık üretim artışı ile deri, yüzde 4,6 ile mobilya, yüzde 3,9’la motorlu kara taşıtları ve yüzde 3,7 ile kayıtlı medyanın basımı ve çoğaltımı alt dalı izledi.
En sert düşüş “diğer ulaşım”da
Evvelki aya nazaran en sert üretim daralması ise yüzde 16,3’le öteki ulaşım araçlarında gerçekleşti. Bunu yüzde 11,4’lük daralma ile bilgi- sayar, 11,2 ile temel eczacılık, yüzde 7,2 ile tütün eserleri ve yüzde 5,6 ile giysi eşyası izledi. Yıllık bazda ise motorlu kara taşıtları yüzde 14’le üretimini en fazla artıran alt bölüm oldu.
Yıllık üretim artışında bunu yüzde 10 ile ağaç ve mantar eserleri, yüzde 8,7 ile bilgisayar, yüzde 8,2 ile kok kömürü ve rafine petrol eserleri ve yüzde 7,7 ile öbür ulaşım araçları izledi. Yıllık bazda üretimi en fazla gerileyen bölüm ise yüzde 19,8’le kayıtlı medyanın basımı ve çoğaltımı olurken, daha sonra yüzde 16,7 ile giysi eşyası, yüzde 7,8’le deri, yüzde 6,7 ile içecek imalatı ve yüzde 6,5’le kâğıt eserleri geldi.
