Küle, yazılı açıklamasında, dijital iktisadın giderek artan süratle hayatın merkezine yerleştiğini ve bunun rekabet uygulamalarını etkilediğini belirtti.
Kurum olarak dijital dönüşümün getirdiği yeni dinamikleri yakından takip ettiklerini ve Türkiye’nin bu alandaki durumunu güçlendirmek ismine gerekli düzenlemeleri ve inisiyatifleri hayata geçirdiklerini vurgulayan Küle, 2020 yılında dijital iktisada yönelik stratejilerini belirlediklerini ve bu kapsamda bir daireyi, ihtisas dairesi haline getirdiklerini aktardı.
Küle, bu kapsamda, çok sayıda birinci inceleme, ön araştırma ve soruşturma yaptıklarını, e-Pazaryeri platformları ve çevrim içi reklamcılık alanlarında dal incelemelerini tamamladıklarını anımsatarak, Taşınabilir Ekosistem Bölüm Araştırma Raporu’nun çalışmalarının ise devam ettiğini bildirdi. Birol Küle, Orta Vadeli Program’da da yer alan dijital platformlara yönelik yasal düzenlemenin raporlama çalışmalarını bitirdiklerini kaydetti.
Kurumun son yıllardaki faaliyetlerinde öne çıkan başlıklara ait de kıymetlendirme bulunan Küle, şöyle devam etti:
“Rekabet Heyeti kararlarının iktisat üzerindeki tesirini gösteren ve OECD metodolojisine nazaran hazırlanan Tesir Tahlili Raporu, 2021-2022 devrinde tüketicilere 13,1 milyar dolar yarar sağlandığını göstermektedir. Bu durum, Kurumumuz nezdinde atılan adımların ve alınan tedbirlerin ekonomik alanda ne kadar değere sahip olduğunu bir defa daha gözler önüne sermektedir. Yeniliklerimizden biri olan taahhüt ve uzlaşma düzeneği da rekabet ihlallerine müdahale süreçlerimizi hızlandırmış ve aktifliği artırmıştır. Açılan soruşturmalardan 12’si, verilen aktif taahhütlerle sonlandırılmıştır. Uzlaşma tarafında ise ihlali kabul eden 92 teşebbüs, yaklaşık 836 milyon lira idari para cezası ödemiş ve haklarında yürütülen soruşturmalar sonlandırılmıştır. Yapılan tüm bu değişiklikler, mevzuatımızın iş dünyası ve tüketiciler için daha adil ve şeffaf hale gelmesine katkı sağlamıştır.”
Küle, rekabetin sağlıklı halde işleyebilmesi ve toplumsal refah açısından ağır sonuçları olan rekabet ihlallerinin önüne geçilmesi için cezai yaptırımların kaçınılmaz bir gerçek olduğuna işaret ederek, “Son yıllarda hem beşeri hem de bilişim teknolojileri alanındaki yatırımlarımız sayesinde artan başarılı inceleme süreçlerimiz, para cezalarındaki artışı da beraberinde getirmiştir. Son 10 yılın datalarını incelediğimizde, verilen cezaların yüzde 87’sinin son 4 yıl içinde verildiği görülmektedir. Bu 4 yıl içinde 10,4 milyar lira para cezası verilmiştir.” değerlendirmesinde bulundu.
“Algoritmalarda inceleme yapıyoruz”
Küle, kurumun bilişim işçisinin, taşınabilir ve yerleşik aygıtlarda, yazılım kodlarında, bilgi tabanlarında, sunucu sistemlerinde, algoritmalarda inceleme yapma yetkinliğine sahip olduğuna dikkati çekerek, e-Ticaret platformlarının algoritmalarında bu kapsamda incelemeler gerçekleştirdiklerini bildirdi.
Bu kapasite artışının, soruşturma sayılarıyla birlikte yerinde inceleme sayılarının da artmasını beraberinde getirdiği bilgisini veren Küle, salgın periyodunda, kamu sıhhati ve ekonomik istikrarı korumak ismine hastaneler soruşturması ve zincir market soruşturması üzere değerli incelemeler gerçekleştirdiklerini anımsattı.
Küle, zelzele bölgesine özel başlattıkları inceleme ve soruşturmaların, bölgenin ekonomik toparlanmasına katkı sağlamak ve adil rekabet şartlarını korumak emeliyle sürdüğüne işaret ederek, “Bu olay, bizlere rekabet hukukunun yalnızca ekonomik kalkınmayı teşvik etmekle kalmayıp tıpkı vakitte toplumsal ve ekonomik zorluklar karşısında da süratli ve tesirli tahliller üretebilme kapasitesine sahip olduğunu göstermiştir.” tabirini kullandı.
Kurumun kimi kıymetli kararlarını da anımsatan Küle, bu kararların tesirlerine ait şunları kaydetti:
“Google soruşturmamızla alışveriş karşılaştırma sitelerinin, mahallî arama sitelerinin önünü açtık. Birleşme devralmalarda teknoloji şirketlerinin ciro eşitliklerini kaldırarak öldürücü devralmalarının önüne geçtik. Twitter devralması da bu kapsamda bize bildirilmeliydi, bildirilmedi. Bildirilmediği için idari para cezası uygulandı. WhatsApp kullanıcıları için Facebook dayatmasını durdurduk. Artık diledikleri üzere bilgilerinizi kullanamayacaklar. Trendyol’un algoritmaları ile kendini kayırmasının önüne geçtik. Ayrımcılığa son verdik. Çiçekçiler, restoranlar diledikleri platformlarla diledikleri şartlarda çalışabilecek, kendi mağazalarında da diledikleri kampanyaları uygulayabilecekler. e-Pazaryerleri, çevrim içi reklamcılık, ilaç, akaryakıt üzere dal incelemelerini yaptık. Kesimlerin röntgenlerini çektik, problemlere ışık tuttuk. Sahibinden.com’da ilan veren emlakçıların ve oto galerilerinin diledikleri vakit dataları öbür rakiplere taşıyabilmelerinin önünü açtık. Zincir marketlerde topla dağıt karteline geçit vermedik. 2,7 milyar lira rekor para cezası ile cezalandırdık. Üreticilerin ve tedarikçilerinin de raf fiyatlarına müdahale etmelerinin önüne geçtik. Coca-Cola’nın küçük market ve bakkallarda dolaplarının yüzde 25’inin rakiplere açılmasını sağladık. Algida’nın dolaplarının yüzde 30’unu rakiplere açtık. Un, maya, yumurta üzere temel besin unsurları üzerinde yapılan rekabet ihlallerini cezalandırdık ve ihlallere son verdik.”
“Toplumsal farkındalığı yükseltiyoruz”
Küle, ilaç devlerinin ortalarında anlaşıp, hastalara kıymetli ilaç dayatmasının önüne geçerek, kamu bütçesini bu ekonomik yükten kurtardıklarını belirterek, şu sözleri kullandı:
“Çimento, hazır beton, cam, seramik kesimine yönelik incelemeler yaptık, yapıyoruz. İnternet üzerinden satışı engelleyen kim olursa olsun peşine düştük, bulduk ve pazarı özgürleştirdik. Otobüs biletlerinin farklı platformlarda satılabilmesini sağladık. Akaryakıt bölümünde faaliyet gösteren 4 büyük teşebbüsün yine satış fiyatı tespitine yönelik ihlallerini cezalandırdık. Görüldüğü üzere, gerek dijital gerekse de pek çok farklı daldaki ihlale müdahale edilmiş ve bu ihlallere yönelik amaç odaklı önlemler alınmıştır. Bu bağlamda teşebbüslerin iş yapış biçimlerini, yarı yargısal vazifelerimizi ve rekabet savunuculuğunu büyük bir özveriyle yerine getirerek etkiliyor, toplumsal farkındalığı yükseltiyoruz. Tüm faaliyetlerimiz, rapor ve kararlarımız aracılığıyla inovasyon temelli rekabeti teşvik ederek, piyasalarda rekabet aksisi müdahalelere ve pazara giriş mahzurlarına karşı durmayı hedefliyoruz.”
