MB Para Siyaseti Konseyi, geçen hafta siyaset faizini 750 baz puan artışla yüzde 25’e çıkarmıştı. Bugün yayınlanan toplantı özet metninde nakdî sıkılaşma ve enflasyon bildirisi verildi.
Özette, kur muhafazalı mevduat hesaplarının kur farkı ödemelerininin TL likiditeye tesirlerinin yakından izlendiği belirtirilerek gerekli adımların atıldığı kaydedildi.
Metinde, “Sadeleşme süreci ve siyaset faizindeki artışla birlikte TL enstrümanlara olan talebin artacağız” dendi.
‘Ana eğilim enflasyonda yükselişin sürdüğü yönünde’
Metinde öne çıkanlar şöyle:
– Yakın periyoda ait göstergeler enflasyonun ana eğiliminde yükselişin sürdüğüne işaret etmektedir. Bu gelişmede yurt içi talepteki güçlü seyir, fiyat ve kur kaynaklı maliyet istikametli baskılar, hizmet enflasyonundaki katılık ve vergi düzenlemeleri belirleyici olmaktadır.
– Döviz kuru ve memleketler arası gelişmeler sonucunda akaryakıt fiyatlarında artış suratının artması da direkt ve dolaylı kanallarla enflasyondaki yükselişe ek tesir yapmış ve genele yayılmasına katkıda bulunmuştur. Gerçekten öncü göstergeler, temmuz ayının akabinde ağustos ayında da genele yayılan, yüksek fiyat artışlarının gerçekleştiğine işaret etmektedir.
‘Yüksek artış ağustosta da sürecek’
– Öncü göstergeler talep, fiyat, döviz kuru, vergiler ve bozulan fiyatlama davranışları kanallarıyla oluşan yüksek aylık fiyat artışlarının ağustos ayında da devam edeceğine işaret etmektedir. Buna bağlı olarak, yıllık enflasyonun da kıymetli ölçüde yükseleceği kestirim edilmektedir.
– Öncü göstergeler iç piyasa siparişlerindeki canlı seyrin ağustos ayında gücünü koruduğuna işaret etmektedir. Firma görüşmeleri ise yüksek oranlı fiyat artışlarının da tesiriyle sektörel seviyede hudutlu ivme kayıplarına işaret etmektedir.
– Şimdiki datalar, zelzele bölgesinde ekonomik faaliyetin beklenenden süratli toparlanmasını sürdürmesiyle afet kaynaklı daralmanın büyük ölçüde telafi edildiğini göstermektedir.
Altın kararı izleniyor
– 2023 yılında cari açığın seyri üzerinde kritik değere sahip olan altın ithalatının artış suratını azaltmaya yönelik alınan önlemlerin tesiri yakından takip edilmektedir. Yurt içi talepteki güçlü seyir tüketim malları ithalatı kanalıyla cari süreçler açığını artırıcı tesirde bulunmaktadır.
– Temmuz ayına ait süreksiz dış ticaret bilgileri ihracatın bayram tatili kaynaklı olarak teslimatların öne çekilmesi nedeniyle temmuz ayında gerilediğine işaret ederken, ithalat tarafında tüketim malları ithalatı başta olmak üzere tüm alt mal kümeleri bazında haziran ayındaki düşüşlerinin üzerinde artışlar kaydedildiğini göstermektedir.
– Öte yandan ağustos için yüksek frekanslı datalar mevsimsellikten arındırılmış olarak ihracatta toparlanmaya karşılık, ithalatta nispeten yatay seyrin korunduğunu ima etmektedir.
Ücretler üst istikametli baskı yapacak
– 2023 yılı temmuz ayında taban fiyatta yapılan güncellemeye memur ve kamu personel fiyatlarındaki düzenlemelerin eşlik etmesi ve fiyatlardaki artışın genele yayılması sonucu yılın ikinci yarısında enflasyon üzerinde başta maliyet kanallı tesirler olmak üzere üst taraflı baskıların güçlü olacağı öngörülmektedir.
– Türk lirasındaki bedel kaybının, fiyatlarda genele yayılan artışın ve vergi düzenlemelerinin yakın devirde enflasyon üzerinde maliyet taraflı baskı oluşturmaya devam edeceği öngörülmektedir. Kelam konusu etmenlerden tüketici fiyatlarına geçişkenliğin bilhassa enflasyon beklentilerinin bozulduğu periyotlarda daha güçlü gerçekleştiği görülmektedir.
Önemli kalemlerde enflasyon yüksek seyredecek
– Kira, eğitim, sıhhat, eğlence-kültür başta olmak üzere muhakkak hizmet kalemleri geçmiş tüketici enflasyonuna dönük fiyatlama davranışı sergileyerek, enflasyonist tesirlerin uzun bir vakte yayılmasına neden olmaktadır. Tüketici enflasyonunda yakın periyotta beklenen görünümle birlikte, geçmiş enflasyona endeksleme eğilimi bariz olan kalemlerde enflasyonun bir müddet daha yüksek seyretme riski bulunmaktadır.
Enflasyon için ‘sorun uzun sürer’ tespiti
– Vergi ve yönetilen fiyat artışları, taban fiyat düzenlemesi ve kur gelişmeleri üzere iktisadın olağan enflasyon periyotlarında süreksiz görülen şokların, yüksek enflasyon ortamında beklentiler ve enflasyon ataleti üzerinden beklenenden daha uzun vadeli olumsuz tesirleri olabileceği bedellendirilmektedir. Kelam konusu ögelere ilaveten temmuz ve sonrasında akaryakıt fiyatlarında devam eden yükselişin de tesiriyle, enflasyon beklentilerinde ve fiyatlama davranışlarında öngörülenin üzerindeki bozulma, enflasyon görünümüne dair üst taraflı riskleri canlı tutmaktadır. Manşet enflasyon yayılım endeksi temmuz ayında daha olumsuz bir görünüm sergilemiş ve tarihî ortalamasının yaklaşık üç standart sapma üzerinde kıymet almıştır.
‘TL’ye talep artabilir’
– Haziran ayından itibaren sadeleşme süreci kapsamında bankacılık sisteminin sağlıklı işleyişini de temin etmek emeliyle alınan tedbirlerle öncelikle Türk lirası ticari kredilerinin akışı tesis edilmiştir. Haziran ayında dal genelinde yüzde 0,3 artış kaydeden Türk lirası ticari krediler temmuz ayında yüzde 2,4 oranında büyümüştür.
– Bu süreçte düşüş eğilimine giren Türk lirası mevduat faizleri 18 Ağustos haftasında yüzde 24,9 düzeyinde gerçekleşmiştir. Makroihtiyati çerçevede sadeleşme süreci kapsamında atılan son adımlar ve siyaset faizindeki artışla birlikte Türk lirası enstrümanlarına olan talebin artacağı, kredi ve mevduat faizlerinin birlikte yükseleceği ve mali transfer düzeneğinin güçleneceği değerlendirilmiştir.
– Son periyotta yapılan muahedeler ile teknoloji yatırımlarını ve üretim kapasitesini geliştirecek alanlara ağırlaşacak direkt yabancı yatırımlar önümüzdeki devirde dış finansmanı destekleyecektir.
2,2 milyar dolarlık portföy girişi
– Risk primi ve kur oynaklıklarındaki düşüşlere haziran ayından itibaren 0,48 milyar ABD doları DİBS piyasasına ve 1,75 milyar ABD doları pay senedi piyasasına olmak üzere toplam 2,23 milyar ABD doları net portföy girişi eşlik etmiştir.
‘Parasal sıkışlaştırma’ mesajı
– Siyaset faizi, enflasyonun ana eğilimini geriletecek ve enflasyonu orta vadede yüzde 5 amacına ulaştıracak nakdî ve finansal şartları sağlayacak biçimde belirlenecektir. Enflasyon görünümü ve üst istikametli riskler göz önüne alındığında Konsey, para siyaseti çerçevesinin yüzde 5 enflasyon maksadını gerçekleştirme kapasitesinin güçlendirilmesi gerektiği değerlendirmesinde bulunmuştur.
– Fiyat istikrarındaki bozulmanın makroekonomik istikrar ve bilhassa finansal istikrar üzerinde oluşturabileceği risklere de dikkat çekilmiştir. Enflasyon görünümünde besbelli güzelleşme sağlanana kadar nakdî sıkılaştırma gerektiği vakitte ve gerektiği ölçüde kademeli olarak güçlendirilecektir.
Sadeleşme adımları
– Heyet, mevcut mikro- ve makroihtiyati çerçeveyi, piyasa düzeneklerinin fonksiyonelliğini artıracak ve makro finansal istikrarı güçlendirecek halde sadeleştirmektedir. Sadeleşme adımları kademeli olarak sürdürülecek, bu süreçte dönüşümün suratı ve sıralaması tesir tahlilleri ile belirlenmeye devam edecektir. TCMB tarafından yapılan düzenlemelere ait tesir tahlilleri kelam konusu çerçevenin tüm bileşenleri için enflasyon, faizler, döviz kurları, rezervler, beklentiler, menkul değerler ve finansal istikrar üzerindeki yansımalarıyla birlikte bütüncül bir bakış açısıyla kıymetlendirilerek yapılmaktadır.
– Bu kapsamda, Türk lirası mevduat hissesinin artırılmasına yönelik düzenlemeler mali transfer düzeneğini güçlendirecektir. Şura, faiz artırımının yanı sıra, mali sıkılaştırma sürecini destekleyecek seçici kredi ve miktarsal sıkılaştırma kararları almaya devam edecektir. Bu kararlarla, temel siyaset aracı olan siyaset faizleri nakdî, finansal şartlar ve beklentileri etkilerken, Türk lirası likidite ve tüketim talebindeki aşırılıkların dengelenmesi ve para siyasetinin aktifliğinin artırılması hedeflenmektedir.
– Ferdi kredilerdeki ivmelenmeyle birlikte iç talebin hem direkt hem de cari istikrar üzerinden fiyat istikrarını bozduğu değerlendirilmiştir. Seçici kredi sıkılaştırması kararları sonucunda yurt içi talepte dengelenme sürecinin destekleneceği öngörülmektedir.
TL likidite izleniyor
– Döviz kuru gelişmelerinin tesiriyle kur muhafazalı mevduat hesaplarının kur farkı ödemeleri nedeniyle finansal sisteme girişi gerçekleşen Türk lirası likidite yakından izlenmektedir. Mevcut piyasa şartları ve önümüzdeki periyoda ait likidite projeksiyonları dikkate alınarak yapılan tesir tahlilleri çerçevesinde gerekli adımlar atılmaktadır.
Enflasyon ve enflasyonun ana eğilimine ait göstergeler yakından takip edilecek ve Şura, fiyat istikrarı temel emeli doğrultusunda elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanmaya devam edecektir. Şura, kararlarını öngörülebilir, data odaklı ve şeffaf bir çerçevede almaya devam edecektir.
