Fahriye K. ŞENYURT-Kenan SERTALP-Özlem SARSIN-Ziya İPEK
Geçtiğimiz hafta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan 2024-2026 devrini kapsayan Orta Vadeli Program’da (OVP) yer alan tarıma yönelik temel amaçlar ile planlanan siyaset önlemleri, kesimde heyecan yarattı.
DÜNYA’nın görüşüne başvurduğu kesim temsilcileri, ele alınan mevzuların kesimin yıllardır gündeminde olan başlıkları içerdiğini anlatarak, “Sektörün potansiyelini gösteren, hoş işlerin yapılacağına olan inancı pekiştiren, ikna edici bir yol haritası” görüşünde birleşti. OVP’de belirlenen amaçların, taviz verilmeden uygulanmasını isteyen tarım dalı temsilcileri, en son 2001 yılında yapılan tarım sayımının güncellenmesi gerektiğini ve hayvancılık takviyelerinin OVP’de yer bulamadığına işaret etti.
Orta Vadeli Program’da üretim planlaması, eser bazlı üretim alanlarının belirlenmesi, nadas alanları ve atıl alanların da içerisinde yer aldığı ziraî arazi varlığının korunması ve faal kullanımının yer bulmasının ehemmiyetine işaret edilirken, sulama altyapısının güçlendirilmesi, bilhassa stratejik eserlerde kendi kendine yeterlilik oranın artırılması, Sera Organize Tarım Bölgelerinin kurulması üzere değerli bahisler yer almasının mevcut yapıyı destekleyecek yeni adımlar olduğu kaydedildi.
Türkiye’nin önde gelen isimleri, ziraî güç gereksiniminin karşılanmasında alternatif güç kaynaklarına yönelinmesinden, kent tarımının desteklenmesine, eser bazında arz risklerine yönelik Üretim-İhracat-İthalat Konsolidasyon Programı hazırlanmasının kesim açısından memnuniyet verici gelişmeler olduğunu söz etti.
Ayrıca, iklim değişikliği ve kuraklık ile uğraşta yeni teknolojiler kullanılması, ziraî data temini ve rekolte kestiriminde yapay zeka, coğrafik bilgi sistemleri oluşturulması, ortalama yaş seviyesi 60’a dayanan tarım kesiminde genç nüfusun tarıma özendirilmesi halinde belirlenmiş amaçlar kıymetli adımlar olarak değerlendirildi.
Bilgiç: Her yerde tarımı yaygınlaştırılmalı
Orta Vadeli Program’da yıllardan beri her platformda ve toplantıda tabir ettikleri bahislerin mevcut olduğunun altını çizen Adana Ticaret Borsası Lideri Şahin Bilgiç, tarım bölümünde lojistiğin ehemmiyetinin altını çizdi. Bilgiç, “Bugün tarımda en büyük sorun lojistik. Siz tarladan bir eseri bedavaya da alsanız İstanbul’a gönderdiğiniz vakit bir kamyonun nakliyesi 50 bin liradan liradan aşağı tutmuyor.
Bedava bile olsa nakliye ile eser 7-8 liradan aşağı satılamıyor. Lojistikte yaşanan bu ezayı önleyebilmenin tek yolu da tarım alanı olabilecek her yerde tarımı yaygınlaştırmak. OVP’de bu mevzuyu gördüm; tarım için kentlerin etrafının kullanılmasını. Bu uygulamalar aksatmadan ve zenginleştirilerek devam ederse başarılı olacağını düşünüyorum” açıklamasını yaptı.
Özdemir: Vakit içinde güçlenmeli
Açıklanan programın tarım kesimine yönelik pek çok unsurunun kesimde umut vadettiğini belirten Mersin Ticaret Borsası Lideri Ö. Abdullah Özdemir, “Sektörümüzün tüm bileşenlerinin bu gayeler etrafında kenetlenmesi, ahenk içerisinde çalışması ve programın dirayetle uygulanmasıyla ülkemiz tarımının kıymetli bir ivme kazanacağı kanısındayız” dedi.
Ele alınan tüm meselelerin ve tahlil tekliflerinin bölüme moral ve motivasyon kaynağı olduğunu belirten Özdemir şöyle devam etti: “OVP’de tarım kesimimize yönelik belirlenen maksatlar, öncelikler ve önlemler açısından bizleri ikna eden bir program oldu. Ülkemiz ziraî hasılada Avrupa’da birinci, dünyada birinci 10 ortasında yer alıyor. Bu performansımızın ve rekabetçi gücümüzün güçlenerek sürmesi için taviz verilmemesi en büyük temennimizdir.”
Kestelli: Etraf dostu siyasetler dikkat çekici
Orta Vadeli Program’da tarım kesiminin uzun yıllardır tahlil bekleyen yapısal meselelerine tahlil aranmasının değerine vurgu yapan İzmir Ticaret Borsası Lideri Işınsu Kestelli, programda düşük emisyonlu ve yüksek teknolojiye dayalı üretim tekniklerinin öncelikli hale gelmesi ve yeşil dönüşüm vurgusunun sık sık tekrarlanması üzere etraf dostu siyasetlerin benimsenmesinin dikkat cazip olduğunu söyledi.
Dünyanın içinde bulunduğu şartlarda tarıma yönelik stratejilerin ertelenemez olduğunu belirten Kestelli, şunları söyledi: “Son 30-40 yılda önemli kayıplar yaşanan tarım topraklarının yine artırılmasına yönelik adımlar, stratejik tarım eserlerinde maksat yeterlilik oranları belirlenerek üretim planlaması yapılması, jeotermal güç kaynaklı sera organize tarım bölgelerinin sayılarının artırılmasını son derece olumlu buluyorum.”
Matlı: Vakit kaybetmeden harekete geçilmeli
Bursa Ticaret Borsası Lideri Özer Matlı ise bilhassa yeşil dönüşüm odaklı sürdürülebilir, düşük emisyonlu, yüksek teknolojiye dayalı üretim tekniklerinin önceliklendirilmesi, toprak ve su kaynaklarının verimli kullanılması, tarımda genç nüfusun istihdamına yönelik bütünleşik ve etraf dostu siyasetlerin kıymetine değindi.
Matlı, ayrıyeten girdi maliyetlerini azaltacak, besin fiyatlarında istikrarı ve arz güvenliğini sağlayacak maksatların ortaya konulmasının kritik adımlar olduğunun altını çizdi. OVP’nin geniş ve düzgün planlanmış bir program olduğunu belirten Matlı, hedeflenen siyaset ve önlemlerin, belirlenen takvim çerçevesinde hiç vakit kaybetmeden hayata geçirilmesi gerektiğini belirtti.
“Sektörümüzün tüm bileşenlerinin bu amaçlar etrafında kenetlenmesi, ahenk içerisinde çalışması ve programın dirayetle uygulanmasıyla ülkemiz tarımının değerli bir ivme kazanacağı kanısındayız.”
Teke: Kararlı hareket edilirse sonuç alınır
OVP’nin tahminen de en kıymeti sıkıntısının tarım bölümü olması gerektiğine dikkat çeken Tarsus Ticaret Borsası Lideri Mustafa Teke,“OVP’de tarım topraklarının korunması ve maksadı dışında kullanımının önüne geçilmesi için hem zorlayıcı hem de özendirici düzenlemelerden bahsedilmiş. Şayet kararlı hareket edilirse ve düzenlemelerin tespitinde tüm paydaşların bilgisine başvurulursa aktif sonuçlar alınacağına inanıyorum” dedi . Teke, OVP’de bilhassa ziraî üretimde verimliliğin artırılması için planlamanın değeri, katma pahalı eserlerin desteklenmesi, genç nüfusun dala katkısına tesiri ve sıkıntıların hakikat tespit edildiğine dair gösterge olarak görülmesi gerektiğini söyledi.
Orta Vadeli Programın içinde olmalıydı…
‘OVP’de hangi mevzuların yer almasını görmek isterdiniz?’ diye sorulduğunda Mersin Ticaret Borsası Lideri Ö. Abdullah Özdemir, en son 2001 yılında yapılan tarım sayımının güncellenmesi konusunun da programda yer almasını dilek ettiklerini belirtti. Adana Ticaret Borsası Lideri Şahin Bilgiç, hayvancılıkla ilgili tek bir satır olmadığına değinerek, et ve sütte pek çok ıstırap yaşandığını hatırlattı.
Ülkemizde, AB standartlarına nazaran et, süt ve peynir tüketiminin çok düşük olduğunu belirten Bilgiç, “Büyükbaş hayvancılık takviyeleriyle köylerde besicilik ve süt hayvancılığı geliştirilebilir. OVP’ye bu hususun eklenmesi yarar sağlar diye düşünüyorum. Bir de ithalat yoluyla temin ettiğimiz ve daha çok ektiğimiz birtakım eserlerde takviyelerle dışa bağımlılığı azaltmak gerekiyor” diye konuştu.
