Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Bazı müttefiklerimizin özellikle PKK’nın Suriye’deki uzantısı PYD/YPG ile kurdukları çarpık ilgi, ittifakın birlik ve bütünlüğüne ziyan veriyor. Bu yaklaşımın makul ve mantıklı hiçbir açıklaması yoktur.” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, NATO Devlet ve Hükümet Liderleri Doruğu’nun yapıldığı LITEXPO Stant ve Fuar Merkezi’nde basın toplantısı düzenledi.
Vilnius’taki NATO Devlet ve Hükümet Liderleri Tepesi’nin, NATO-Ukrayna Kurulu oturumuyla tamamlandığını ve ittifakın 74 yıllık tarihindeki kritik bir tepeyi daha muvaffakiyetle gerçekleştirdiklerini belirten Erdoğan, konut sahiplikleri ve misafirperverlikleri için Litvanya Cumhurbaşkanı Gitanas Nauseda ve Litvanya makamlarına teşekkür etti.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ve grubuna de teşekkür eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Yine bu vesileyle 6 Şubat sarsıntılarında sergiledikleri dayanışma için tüm müttefiklerimize ülkem ve milletim ismine şükranlarımı sunuyorum. 50 bini aşkın insanımızın vefat ettiği bu büyük felakette bize dayanak veren dostlarımızı her vakit minnetle yad edeceğiz.” dedi.
Rusya-Ukrayna savaşında 504’üncü günün geride kaldığına işaret eden Erdoğan, şöyle devam etti:
“Çatışmalar uzadıkça yıkım, kan ve gözyaşı da artarak devam ediyor. Savaşın faturasını yalnızca taraflar değil Avrupa’dan Afrika’ya, Asya’dan Balkanlar’a farklı coğrafyalardaki pek çok ülke ödüyor. Afrikalı kardeşlerimizi etkileyen besin meşakkati, tüm dünyada son 50-60 yılın doruklarına çıkan enflasyon oranları, güç fiyatlarındaki fahiş artışlar bunlardan yalnızca birkaçıdır. Türkiye olarak müttefiklerimizle dayanışma içinde hareket ederken tıpkı vakitte savaşın sona ermesi için ağır uğraş harcıyoruz. Birinci günden itibaren Montrö Boğazlar Mukavelesi’ni titizlikle uyguladık. Savaş gemilerinin Türk boğazlarından geçmesine müsaade etmedik. Böylelikle çatışmaların başka bölgelere sıçramasının önüne geçtik.
İstanbul süreciyle başlayan temas trafiği; Ukrayna tahılının sevkine müsaade veren Karadeniz Teşebbüsü ve esir takaslarıyla devam etti. Yaptığımız görüşmeler sonucunda tahıl mutabakatı iki kere uzatıldı. Mutabakat kapsamında bugüne kadar 33 milyon tondan fazla tahıl eseri dünya pazarlarına ulaştırıldı. Lakin kelam konusu sistemin mühleti 17 Temmuz’da doluyor. Yüz milyonlarca beşere umut olan Karadeniz Teşebbüsü’nün tekrar uzatılması için görüşmelerimiz devam ediyor. Ukrayna Devlet Lideri Zelenskiy’nin geçen cuma günü ülkemize yaptığı ziyarette başka sorunlarla birlikte bu mevzuyu ele aldık. Sayın Zelenskiy teşebbüsün devamından yana, Sayın Putin’in de birtakım teklifleri oldu. Bu teklifleri de dikkate alarak tahlil odaklı çalışıyoruz.”
“Dayanışma tüm müttefiklerin içselleştirmesi gereken bir ilke”
Her iki ülkeyle olan yakın diyaloğu, Karadeniz Teşebbüsü’nün uzatılması ve krizlerin tahlile kavuşturulması için kullanmayı sürdüreceklerini bildiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Hep söylediğimiz üzere savaşın kazananı, barışın da kaybedeni olmaz. Bölgemizde barış umutlarını tekrar yeşertmek istiyoruz.” dedi.
Zirvenin birinci oturumunda müttefiklerin savunulmasını ilgilendiren hususları ele aldıklarını belirten Erdoğan, “Türkiye’nin müttefiklerini savunma taahhüdüne bağlı olduğunu, İttifak Dayanışması çerçevesinde sorumluluklarını her vakit yerine getirdiğini bir kere daha vurguladım. Doğal dayanışma yalnızca bizim değil tüm müttefiklerin içselleştirmesi ve rehber edinmesi gereken bir unsurdur. Esasen ittifakın üzerinde yükseldiği taşıyıcı sütun budur. Kimi müttefiklerimizin özellikle PKK’nın Suriye’deki uzantısı PYD/YPG ile kurdukları çarpık bağlantı, ittifakın birlik ve bütünlüğüne ziyan veriyor. Bu yaklaşımın makul ve mantıklı hiçbir açıklaması yoktur.” tabirlerini kullandı.
Türkiye’nin son yıllarda yaşadığı onca acıya karşın terörle uğraş konusunda hala bunların konuşulmasının düşündürücü olduğunu söyleyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları kaydetti:
“Müttefiklerimize, ‘Terör örgütleri ortasında ayrım yapmayın, İslam düşmanlığı ile gayret edin’ demeyi kendimize zül sayıyoruz. NATO’nun iki temel tehditten biri olarak gördüğü terörizmle çaba alanındaki uğraşların arttırılması koşul. Yaklaşık 40 yıldır bölücü terör örgütüyle uğraş eden bir ülkeyiz. Şimdiye kadar binlerce vatandaşımızı terör örgütlerinin kanlı ataklarında kurban verdik. Daha ağzı süt kokan bebeklerden dört yıllık eğitimi sonrasında öğrencileriyle buluşmanın sevincini yaşayan öğretmenlerimize, konutuna ekmek götürmeye çalışan çalışanlarımızdan bayanlara kaç pak insanımız bizden kopartıldı. Daha 3 gün evvel iki kahraman Mehmetçiğimiz teröristler tarafından kalleşçe şehit edildi.
Terörle ‘amansız ve amasız mücadele’ bizim kırmızı çizgimizdir. Artık tüm müttefiklerimizden kararlı ve net bir hal bekliyoruz. Bu husustaki bildirimizi açık bir biçimde mevkidaşlarıma ilettim. NATO tarihinde birinci kez Genel Sekreter tarafından Terörizmle Gayret Özel Koordinatörü atanacağı duyuruldu. 10 yılı aşkın müddettir güncellenmeyen rehber unsurların gözden geçirilmesi çalışmalarına başlanması kararı alındı. Ayrıyeten ortamızda konuşup mutabakat sağlanan ek pek çok konu var. Bunlar ittifakın terörizme karşı duruşunu teyit ve tahkim eden adımlardır. Bu kararların alınmasına Türkiye’nin yürüttüğü çalışmaların büyük etkisi olmuştur.”
Zirvenin ikinci oturumuna Asya-Pasifik ortakları, Avustralya, Yeni Zelanda, Japonya ve Güney Kore Devlet ve Hükümet Liderlerinin da katıldığını söyleyen Erdoğan, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Bu ülkelerle NATO bağlantılarının nasıl geliştirilebileceği mevzularının yanı sıra bölgedeki gelişmeleri ele aldık. Global güvenlik risklerinin arttığı günümüzde Asya-Pasifik bölgesindeki ortaklarımızla hem ikili seviyede hem de NATO aracılığıyla siyasi diyaloğumuzun ve kapsamlı işbirliğinin ilerletilmesi pek doğaldır. Bu münasebetlerin üçüncü bir ülkeyi maksat almadan güçlendirilmesi gerektiğini görüşmelerimizde bilhassa lisana getirdim. Tepenin son oturumu ise yeni kurulan NATO-Ukrayna Kurulu formatında düzenlendi. Bu yeni formatla NATO-Ukrayna bağlarını siyasi manada bir üst seviyeye taşımış olduk.”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “İsveç’in NATO’ya iştirak protokollerini onaylayacak merci, ulusal iradenin temsilcisi TBMM’dir. Bizim üzere milletvekillerimiz de süreci yakından takip edecek.” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, NATO Devlet ve Hükümet Liderleri Doruğu’nun yapıldığı LITEXPO Stant ve Fuar Merkezi’nde basın toplantısı düzenledi.
NATO’nun açık kapı siyasetine ait, “Türkiye, NATO’nun açık kapı siyasetini sürekli desteklemiş bir ülkedir. Şimdiye kadar hiçbir ülkenin ittifaka girmesine keyfi sebeplerle mani çıkarmadık.” diyen Erdoğan, ittifak tarihine bakıldığında, yalnızca anayasal isminden ötürü tam 17 yıl kapıda bekletilenlerin görüleceğine işaret etti. Cumhurbaşkanı Erdoğan, şöyle devam etti:
“Aynı biçimde, Avrupa Birliği üyelik sürecimizde yarım asırdan fazla müddettir karşılaştığımız ikili standartlar herkesin malumudur. Biz, haksızlığa, hukuksuzluğa maruz bırakılsak da diğerlerine haksızlık yapmadık. Ne tutamayacağımız kelamlar verdik ne de bize verilen kelamların kulak gerisi edilmesine istek gösterdik.
Finlandiya’nın üyeliği, NATO prensiplerine riayet eden, müttefiklik hukukunu içselleştiren ülkelere yönelik tutumumuzu teyit etmiştir. Türkiye, ittifakın genişlemesine verdiği unsurlu takviyesi böylelikle bir kere daha ortaya koymuştur.”
İsveç’in NATO’ya üyelik süreci
Zirve toplantılarında ve ikili görüşmelerde İsveç’in NATO’ya iştiraki sorununun gündemlerinde yer aldığını belirten Erdoğan, tepenin çabucak öncesinde NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ve İsveç Başbakanı Ulf Kristersson ile üçlü formatta bir ortaya geldiklerini lisana getirdi.
Bu toplantıda, Türkiye’nin beklentilerini, üçlü muhtırada kayıtlı konuları, bugüne kadar İsveç’in taahhütlerini yerine getirme noktasında aktüel durumunu değerlendirdiklerini aktaran Erdoğan, şöyle konuştu:
“Yaptığımız ortak açıklamayla İsveç’in üyelik süreciyle ilgili önümüzdeki periyotta atılacak adımları tespit ettik. Buna nazaran Üçlü Daimi Ortak Sistem’in yanı sıra İsveç’le bakan seviyesinde kurulmasına karar verilen İkili Güvenlik Düzeneğiyle terörle çabada işbirliğini artıracağız. İsveç, tüm terör örgütleriyle çaba başta olmak üzere Üçlü Muhtıra’da kayıtlı konuların uygulanmasını içeren bir yol haritası sunacak.
Ayrıca İsveç, ülkemizin Avrupa Birliği üyelik sürecine, ekonomimiz açısından kritik ehemmiyeti haiz Gümrük Birliği Mutabakatı’nın güncellenmesine ve vize serbestisine birlik üyesi sıfatıyla etkin dayanak verecek. Türkiye’ye uygulanan bilhassa savunma sanayi alanındaki kısıtlamaların kaldırılması noktasında İsveç, üzerine düşeni yapmayı sürdürecek. Bu temel üzerinde yapılacak mütalaalara nazaran biz de İsveç’in iştirakiyle ilgili sürecin bir sonraki safhasına geçeceğiz.”
İsveç’te Kur’an-ı Kerim’e yönelik saldırı
Erdoğan, Kur’an-ı Kerim’e yönelik yapılan alçakça akın sonrasında, İsveç hükümetinin saldırıyı tasvip etmediklerine dair beyanlarını not ettiklerini belirterek, “Dünya genelindeki 2 milyar Müslüman’ı öfkelendiren ve rencide eden nefret hatalarına müsaade edilmemelidir.” dedi.
Cenevre BM İnsan Hakları Kurulunun bugün, Kur’an-ı Kerim’i yakma aksiyonunu “dini nefret suçu” olarak tanımlayıp kınadığını lisana getiren Erdoğan, kelam konusu karardan memnuniyet duyduklarını söyledi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Konsey üyeleri içinde bu tasarıya ret oyu veren ülkelere, özgürlük ve insan hakları anlayışlarını gözden geçirmelerini tavsiye ediyoruz. İnsanların kutsallarına saldırmak fikir hürriyeti değil, barbarlıktır, ilkelliktir, bir nevi terör aksiyonudur. Yalnızca İsveç’in değil, İslam düşmanlığının yükseldiği öteki ülkelerin de bu hususta kararlı önlemler alması gerekiyor. Bu beklentimizi görüşmelerimizde lisana getirdik.”
“Bizim üzere milletvekillerimiz de süreci yakından takip edecektir”
“İsveç’in NATO’ya iştirak protokollerini onaylayacak merci, ulusal iradenin temsilcisi TBMM’dir. Bizim üzere milletvekillerimiz de süreci yakından takip edecek.” diyen Erdoğan, İsveç’ten, mutabakata varılan unsurlarda somut ilerlemeler göreceklerine inandığını söyledi.
Türkiye’nin hudutları içinde yahut dışında terör örgütlerine vurulan siyasi, askeri, diplomatik ve türel her darbenin, ülke için kazanım olduğunun altını çizen Erdoğan, şunları kaydetti:
“FETÖ ve PKK/PYD/YPG mensupları için terör propagandası yapmak, terör örgütlerini desteklemek, şiddeti ve terörü övmek, işledikleri onca suça karşın ellerini kollarını sallayarak gezmek çok daha güç olacaktır. Türkiye’nin bu husustaki hassasiyeti, Avrupa toplumlarında habis bir ur üzere büyüyen PKK tehdidinin boyutunu gözler önüne sermiştir.
İsveç’in yaşadığı berbat deneyimlerin öbür ülkelere ibret olacağı kanaatindeyim. Doruğun, NATO’nun caydırıcılığını artırma yanında bizim açımızdan en değerli çıktısı gerek terörizmle gayret, gerek Avrupa Birliği üyelik sürecimiz, gerekse ülkemize yönelik yaptırımların kaldırılması noktasında yeni başlangıçlara, kritik kararların alınmasına vesile olmasıdır. Yapacağımız atılımlarla, elde ettiğimiz bu kazanımları inşallah daha da sağlamlaştıracağız. Ülkemizin çıkarlarını, milletimizin hak ve hukukunu her platformda çok güçlü bir biçimde savunmaya devam edeceğiz. Yakın gelecekte yaşanacak her gelişmenin, Türkiye’nin rolünü, yükünü ve aktifliğini daha da artırdığını daima birlikte göreceğiz.”
Tepe kapsamındaki ikili görüşmeler
Zirve toplantılarında ve marjında birçok devlet ve hükümet lideriyle da bir ortaya gelme fırsatı bulduklarını söz eden Erdoğan, pazartesi günü İsveç Başbakanı Ulf Kristersson ve NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’le üçlü görüşme yaptıklarını anımsattı.
Erdoğan, ayrıyeten tepe kapsamında sırasıyla, AB Kurulu Lideri Charles Michel, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İngiltere Başbakanı Rishi Sunak, Kanada Başbakanı Justin Trudeau, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, Almanya Başbakanı Olaf Scholz, ABD Lideri Joe Biden, İspanya Başbakanı ve AB Periyot Lideri Pedro Sanchez, Hollanda Başbakanı Mark Rutte, Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis, Arnavutluk Başbakanı Edi Rama ve AB Kurulu Lideri Ursula von der Leyen ile bir ortaya geldiğini kaydetti.
Erdoğan, öbür başkanlarla de ayaküstü sohbetlerinin olduğunu vurgulayarak, “Bu görüşmelerde ikili münasebetlerimizin yanında NATO bünyesindeki işbirliğimizi ele alma imkanı bulduk.” dedi.
Erdoğan, Litvanya Cumhurbaşkanı Gitanas Nauseda, NATO Genel Sekreteri Stoltenberg’e başarılı konut sahiplikleri sebebiyle de teşekkür etti.
