Birol BOZKURT
Merkez Bankası 5 yıl ortadan sonra en yüksek faiz artışını gerçekleştirdi. Yeni atanan üç Lider yardımcısı ile gerçekleştirdiği birinci toplantısında piyasa beklentilerinin çok üstünde bir oranla siyaset faizini 750 baz puan artırarak yüzde 17,5’ten yüzde 25’e çıkaran Merkez Bankası, mali sıkılaştırma kademeli olarak güçlendirecek iletisi verdi.
Faiz kararını toplumsal medya hesabı üzerinden pahalandıran Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ise “Kararlıyız! Fiyat istikrarı en büyük önceliğimiz” dedi. Merkez Bankası’nın şahin faiz artışını kıymetlendiren ekonomistler enflasyonla gayrette kararlı bir Merkez Bankası gördüklerini bu tavrın kur, borsa ve CDS’ler açısından olumlu tesirleri olacağını söylüyor.
Politika faizi yüzde 25’e çıktı
Merkez Bankası, siyaset faizini beklentilerin çok üstünde 750 baz puan artışla yüzde 25 düzeyine çıkardı. Piyasa uzmanları yüklü olarak faizlerin yüzde 20’ye çıkarılmasını bekliyordu. Yeni Merkez Bankası Lideri olarak atanan Hafize Gaye Erkan vazifeye başladığı günden bu yana 3 toplantıda 1.650 baz puan faiz artışı yaptı. Erkan misyona geldiğinde faiz yüzde 8,5 düzeyindeydi. Ekonomistler Para Siyaseti Konseyi metninde daha sade ve daha net bir lisan kullanıldığı dikkat çekiyor.
“Parasal sıkılaşma sürecine devam kararı alındı”
Merkez Bankası tarafından yayımlanan karar metninde dezenflasyonun en kısa müddette tesisi, enflasyon beklentilerinin çıpalanması, fiyatlama davranışlarındaki bozulmanın denetim altına alınması emeliyle mali sıkılaştırma sürecinin devamı istikametinde karar alındığı belirtildi.
Banka yakın periyoda ait göstergelerin enflasyonun ana eğiliminde yükselişin sürdüğüne işaret ettiğini ve bu yükselişte yurt içi talepteki güçlü seyir, fiyat ve kur kaynaklı maliyet taraflı baskılar, hizmet enflasyonundaki katılık ve vergi düzenlemelerinin belirleyici olduğunu kaydetti.
Merkez Bankası, bu ögelere ek olarak akaryakıt fiyatlarındaki yükselişin de tesiriyle enflasyon beklentilerinde ve fiyatlama davranışlarında öngörülenin üzerinde gerçekleşen bozulmanın enflasyonun yılsonunda Enflasyon Raporu’ndaki varsayım aralığının üst hududuna yakın seyredeceğine işaret etti.
“Parasal sıkılaştırma kademeli olarak güçlendirilecek”
TCMB direkt yabancı yatırımlar, dış finansman şartlarındaki güzelleşme, rezervlerde süregelen artış ve turizm gelirlerinin cari süreçler hesabına dayanağının fiyat istikrarına güçlü katkıda bulunacağını öngördü.
Politika faizinin, enflasyonun ana eğilimini gerileteceği ve enflasyonu orta vadede yüzde 5 amacına ulaştıracak mali ve finansal şartların sağlayacağı halde belirleneceği söz edilen karar metninde enflasyon görünümünde besbelli düzgünleşme sağlanana kadar nakdî sıkılaştırmanın gerektiği vakitte ve gerektiği ölçüde kademeli olarak güçlendirileceği vurgulandı.
Bu kapsamda, TL mevduat hissesinin artırılmasına yönelik düzenlemelerin nakdî transfer sistemini güçlendireceğini öngören TCMB faiz artırımının yanı sıra nakdî sıkılaştırma sürecini destekleyecek seçici kredi ve miktarsal sıkılaştırma kararları almaya devam edeceğini belirtti.
Dolar/TL’de düşüş hızlandı
Güne 27,21 TL’den başlayan dolar kuru, Merkez Bankası’nın faizi 750 baz puan artırasının akabinde yüzde 7’ye yakın paha kaybederek dün saat 16:00 civarında 25.34’e kadar gerileyerek 26 Haziran’dan bu yana en düşük seviyeyi gördü. Güne 29,676 TL’den başlayan euro ise, yüzde 8’e yakın paha kaybederek 27,38’e kadar düştü. Türkiye’nin 5 yıllık CDS’i de 30 baz puan düşerek 383,4 baz puana indi.
Borsada oynaklık arttı
Merkez Bankası’nın faiz kararından evvel yüzde 1,5 artıda olan Borsa İstanbul, dün gün içinde yüzde 4’e yakın yükselerek en yüksek 7.872 puanı gördü. Akabinde ivme kaybeden endekste gün içinde satış baskısının arttığı görüldü. Borsa İstanbul dün günü yüzde 1,45 düşüşle 7.491 kapattı.
Dünya Gazetesi muharriri Ekonomist Serdar Pazı: Merkez bu Müdürü Orkun Gödek: sefer farklı mı?
PPK uzun, vakittir merakla beklenen faiz kararını verdi ve tahlil beklentilerinin çok üzerinde bir artışla siyaset faizini %25 düzeyine getirdi. Birinci planda kararın yansıması dolar kurunda düşüş ve bankacılık dalı öncülüğünde endekste yükseliş formunda oldu.
Kredi ve mevduat faizlerinde bu karara ve gelecek periyotta de gelebilecek ek artırım beklentilerine paralel olarak yükseliş yaşanacaktır. TL mevduat faizlerinin yüzde 30-40 bandının üst kısmına yakınsaması ve kredi faizlerinin de bu bandın çabucak üstünde şekillenmesi beklenebilir.
Ekonomi idaresinin menkul değer tesisi uygulamasına tutunarak Hazine bütçesi üzerindeki baskının sonlu kalmasına çalışacaklarını düşünüyorum.
Bahçeşehir Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İbrahim Ünalmış: Kredi kanalları tekrar açılacaktır
Beklentinin 500 baz puan üzerinde yapılan bu sürpriz artış, kur, borsa ve CDS üzerindeki tesiri olumlu tarafta oldu. Bunun iki temel nedeni var. Birincisi Merkez Bankası’nın asli vazifesi olan enflasyon konusunda daha şahin bir tavır takınması. Başkası de bir müddettir sonlu çalışan kredi kanalının çalışır hale gelmesi istikametindeki beklenti. PPK kararından sonra hem mevduat hem de kredi faizlerinde artışlar göreceğiz.
Mevcut durumda 1.8 olan çarpan sabit kalırsa %38 olan ticari kredi faizi üst limitinin %56’ya çıkmasını bekliyoruz. Bu düzey bir yıllık piyasa enflasyon beklentisinin üzerinde ve TCMB’nin Enflasyon Raporu toplantısında açıkladığı %58’lik yılsonu enflasyon iddiasına yakın. Münasebetiyle sıkılaştırıcı tesiri olacaktır. Lakin çalışmayan kredi kanalının çalışmaya başlaması kıymetli bir gelişme olacak.
Deniz Yatırım Yatırım Strateji ve Araştırma Kısım Müdürü Orkun Gödek: Merkez Bankası proaktif davrandı
Merkez Bankası’ndan gelen kararı son derece olumlu buluyoruz. Sürprizin bu kere olumlu tarafta olması algının toparlanması ve beklentilerdeki bozulmanın önüne geçilip yine tesisi ismine son derece kıymetli.
Temmuzdaki vergi ayarlamaları öncesi yıl sonu için TCMB’nin faizde gidebileceği aralığı %25-30 olarak öngörüyorduk; fakat, devamında riskler üst tarafta belirmişti. Anlaşılan Merkez Bankası da artık enflasyondaki riskleri göz gerisi etmiyor ve ona nazaran proaktif davranıyor. Lider Erkan’ın son iki toplantısı beklentilerdeki bozulma ve buna gösterilen reaksiyon olarak şekillendi.
A1 Capital Genel Müdür Yardımcısı Baki Atılal: Yanlışsız istikamette ilerlemek
TCMB, yenilenmiş üyeleri ile yaptığı birinci toplantısında tüm beklentilerin üstünde, şaşırtan fakat gerçek tarafta, kararlıkla 750 baz puan artış yaparak üzerindeki soru işaretlerini kaldırırken, bu artışta enflasyondaki yüksek seyrin tesirli olduğu vurgulaması da önceliğim enflasyon telaffuzunun kararlığına işaret etmektedir. Enflasyon görünüm raporunda da piyasa ile enflasyon beklentisinde yakınlaşan TCMB artık de siyaset faizinde piyasa ile yakınlaşmış oldu.
Bankalar ne diyordu? Krediye erişim probleminin kalkması için; Mevduata verdiğin faizden daha yüksek faizle kredi kullandıramıyorsun bu da kredilerin tıkanmasına neden oluyor. Likidite bolluğu oluşuyor ve mevduat faizleri düşüyor. Tekrar üretim, ihracat, işletme sermayesi çarklarının dönmesi için, KKM’den TL mevduata yönelim için faizleri arttırmak gerekiyor.
İş Portföy Genel Müdür Yardımcısı ve Başekonomist Nilüfer Sezgin: Karar KKM’den çıkışı destekleyecek
Merkez Bankası piyasa beklentilerini aşan sürpriz bir faiz artırımı yaptı. MB’nin beraberinde makroihtiyati sıkılaşma da yapılabileceği düşünülüyordu lakin faiz artırımının dozu kuvvetli olunca, diğer kanalla destekleyici bir atılım yapılma gereksinimi da kalmadığı söylenebilir. Aslında faiz artırımı ile birlikte ticari kredilerde ve tüketici kredi kartları üzere kredilerde faiz yasal limitleri yüzde 50’yi aşmış oluyor.
Kademeli bir artırım sinyali verilmesine rağmen artırımın yüklü bir dozda yapılmasını Merkez Bankası’nın enflasyon beklentisindeki ve fiyatlama davranışlarındaki bozulmaya bağlamak mümkün. TCMB’nin sadeleşme atılımları sayesinde transfer sisteminin güçlendiği tabir edilmiş.
Yani TCMB bazukasını, tesirini maksimize edebileceği bir periyoda saklamak istemiş diye de yorumlanabilir. Kademeli artırımların devam edeceği bildirisi ile birlikte mevcut artırımların 2024’te enflasyonda beklenen düşüşü sağlayacağı belirtilmiş. Önümüzdeki devirde daha sonlu bir artırım gereksinimi gördüğü tezi ortaya konulabilir. Biz sene sonu için % 30 beklentimizi koruyoruz.
Colendi Menkul Pahalar Genel Müdürü Tuna Çetinkaya: Merkez’in kararı mevduat faizlerini artıracaktır
Bu karar ve sonrasındaki metnin, bankaların KKM düzenlemeleri sonrası mevduat faizlerine nasıl tesir edeceği merak konusu haline gelmişti. Görünen o ki yeni konsey, yeni üyeler daha kararlı bir adım atmak istemiş.
Belirgin bir düzeltmeye kadar enflasyon uğraşına vurgu yapılması olumlu. MB bankalardan beklediği mevduat artışını onlara bırakmadan kendisi yapmış üzere gözükmekte. Piyasalar açısından gelen güçlü artışın kısa vadede tesiri baskı istikametinde olabilir, bu mevduat faizlerini daha üst iterse; yatırımcılar mevduat faizlerini daha cazip bulabilir.
Ancak mevcut enflasyona merhem bir mevduat olmadığında yeniden Borsa İstanbul cazip kalacaktır. Orta ve uzun fotoğrafta bu haliyle talebin kısılması ve enflasyona yönelik daha rasyonel adımlar atılması, yabancı yatırımcının ilgi göstermesi beklentisini güçlendirecektir. Lakin bir müddettir aranan düzeltme için dikkatli olunması ve bu geri çekilmelerde yeni faiz yapısına nazaran pay ve bölümlerde seçici olunmasında fayda görüyorum.
Bakan Şimşek: Kararlıyız
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek Merkez Bankası’nın (TCMB) faizleri 750 baz puan artırması sonrasında toplumsal medya hesabından paylaşımda bulundu. Bakan Şimşek karar sonrası, “Kararlıyız! Fiyat istikrarı en büyük önceliğimiz…” tabirlerini kullandı. Şimşek geçtiğimiz hafta Türkiye Bankalar Birliği’nin 66. Genel Kurulu’na katılmış ve kısa vadede önceliklerinin makro finansal isitikrarın kalıcı bir halde tesis edilmesi ve öngörülebilirliğin artırılması olduğunu belirtmişti.
