TCMB’nin Mecburî Karşılıklar Hakkında Bildiri’de Değişiklik Yapılmasına Dair Bildiri’yi Resmi Gazete’de yayımlandı. Buna nazaran, Kur Muhafazalı Mevduat’ta (KKM) mecburî karşılık oranı yükseltildi ve döviz mevduat için TL cinsi ek mecburî karşılık oranı getirildi. Böylelikle piyasada oluşan TL likidite fazlası, zarurî karşılık oran artışıyla sistemden çekilmeye devam edilecek. Birebir vakitte KKM’den TL mevduata geçiş teşvik edilecek 6 aya kadar vadeli KKM’de mecburî karşılık oranı yüzde 25’ten yüzde 30’a yükseltildi
Tebliğe nazaran, KKM’nin ağırlaştığı 6 aya kadar vadelinin zarurî karşılık oranı 5 puan artırılarak yüzde 30’a yükseltildi. 1 yıla kadar vadeli ile 1 yıl ve daha uzun vadeli olanlar için mecburî karşılık oranı ise yüzde 5’ten yüzde 10’a çıkarıldı.
TCMB, eylül ayında KKM’nin ağırlaştığı 6 aya kadar vadelinin mecburî karşılık oranını yüzde 15’ten yüzde 25’e yükseltmiş, 1 yıla kadar vadeli ve 1 yıl ve daha uzun vadeli olanlar için mecburî karşılık oranını ise yüzde 5 olarak belirlemişti.
Yabancı para cinsinden mevduat/katılım fonu için mecburî karşılık oranları tüm vadelerde 1’er puan artırıldı. Piyasada oluşan TL likidite fazlasının sistemden çekilmesi ve TL mevduata geçişin desteklenmesi gayesiyle TL cinsinden tesis edilmek üzere tüm vadelerde döviz mevduata yüzde 4 ek zarurî karşılık uygulanmasına karar verildi.
Yurt dışından sağlanan yatırımlara mecburî karşılık istisnası uzatıldı
Yurt dışından sağlanan yatırımların teşvik edilmesi gayesiyle kelam konusu kaynaklara zarurî karşılık istisnasının mühleti 31 Aralık 2023’ten 2024 yılı sonuna kadar uzatıldı. Sadeleşme adımları kapsamında menkul değer düzenlemesinde yapılan değişiklikle uyumlu olarak finansman şirketlerince kullandırılan ticari krediler için yüzde 20 oranında zarurî karşılık tesisi uygulaması sona erdirildi.
TCMB, Para Siyaseti Konseyinin 26 Ekim 2023 tarihli kararıyla TL mevduat hissesinin artırılmasına yönelik ek adımlarla mali transfer sisteminin güçlendirilmeye devam edileceğini, faiz artırımının yanı sıra mali sıkılaştırma sürecini destekleyecek seçici kredi ve miktarsal sıkılaştırma kararları almayı sürdüreceğini kamuoyu ile paylaşmıştı.
TCMB, bunun akabinde bankacılık sisteminde TL hissesini artırmaya yönelik adımlarla birlikte sadeleşme kapsamında ihracat kredileri ve firmaların krediye erişimine yönelik uygulama kolaylıkları getirmişti. Firmaların krediye erişimini kolaylaştırmak gayesiyle bankalarca kullandırılan krediler için yüzde 30 oranında menkul değer tesis edilmesi uygulaması ile fatura karşılığı kredi uygulaması sona erdirilmişti.
Bankaların TL ticari kredilere referans oranın 1,8 katının üzerinde uyguladıkları faiz oranına nazaran menkul değer tesisi uygulaması kaldırılmıştı. TL’ye geçişlerin hızlandığını gösteren datalar doğrultusunda gerçek bireyler için daha evvel aylık yüzde 2’den yüzde 2,5’e yükseltilen TL hissesi artış maksadı, aylık yüzde 3,5’e çıkarılmıştı. Standart TL mevduatın toplam mevduat içindeki hissesini artırmayı amaçlayan TL hissesi artış gayesi, menkul değer uygulamasından çıkarılarak bankaların yabancı para mevduat için tesis ettikleri zarurî karşılıklar üzerinden kurul alınması uygulamasına eklenmişti.
