Birol BOZKURT
Merkez Bankası, Para Siyaseti Konseyi (PPK), siyaset faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını 250 baz puan artırarak yüzde 45’e yükseltti. Hafize Gaye Erkan başkanlığında toplanan Para Siyaseti Kurulu’nun faiz kararı metninde, aralık ayında manşet enflasyonun son Enflasyon Raporu’nda sunulan görünümle uyumlu bir artış kaydettiği belirtildi.
Yurt içi talebin mevcut düzeyi, hizmet fiyatlarındaki katılık ve jeopolitik risklerin enflasyon baskılarını canlı tuttuğu tabir edilen duyuruda, yakın periyoda ait göstergelerin, mali sıkılaştırmanın finansal şartlara yansımasıyla yurt içi talepteki dengelenmenin öngörülen dezenflasyon süreciyle dengeli seyrettiğine işaret ettiği vurgulandı.
Duyuruda, Kurul’un, enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışlarında başlayan sonlu güzelleşmenin devam ettiğini değerlendirdiği bildirildi. Dış finansman şartları, rezervlerdeki güçlenme, cari istikrardaki düzgünleşme ve Türk lirası varlıklara talebin döviz kuru istikrarına ve para siyasetinin aktifliğine katkıda bulunmaya devam ettiği vurgulanan duyuruda, bu çerçevede, aylık enflasyonun ana eğilimindeki düşüşün sürdüğü belirtildi.
Kurul’un, mali sıkılaştırmanın gecikmeli tesirlerini de göz önünde bulundurarak dezenflasyonun tesisi için gerekli mali sıkılık seviyesine ulaşıldığını ve bu seviyenin gerektiği surece sürdürüleceğini değerlendirdiği bildirilen duyuruda, “Kurul, siyaset faizinin mevcut düzeyinin aylık enflasyonun ana eğiliminde bariz bir düşüş sağlanana ve enflasyon beklentileri öngörülen varsayım aralığına yakınsayana kadar sürdürüleceğini değerlendirmiştir. Enflasyon görünümü üzerinde besbelli ve kalıcı riskler oluşması durumunda ise mali sıkılık gözden geçirilecektir.” tabiri kullanıldı.
Miktarsal sıkılaşma sürecek
Duyuruda, Kurul’un, mevcut mikro ve makroihtiyati çerçeveyi piyasa düzeneğinin fonksiyonelliğini artıracak ve makro finansal istikrarı güçlendirecek formda sadeleştirdiği belirtildi.
Kurul’un sadeleştirme süreciyle uyumlu formda kredi arzında ve mevduat faizinde gözlenebilecek oynaklıklara rağmen makroihtiyati kararlarla mali transfer sistemini destekleyeceği bildirilen duyuruda, şunlar kaydedildi: “Kurul, faiz kararlarının yanı sıra mali sıkılaştırma sürecini destekleme hedefiyle, kullandığı sterilizasyon araçlarının çeşitliliğini artırarak miktarsal sıkılaştırmaya devam edecektir.
Kurul, siyaset kararlarını mali sıkılaştırmanın gecikmeli tesirlerini de dikkate alarak enflasyonun ana eğilimini geriletecek ve orta vadede yüzde 5 maksadına ulaştıracak nakdî ve finansal şartları sağlayacak halde belirlemeye devam edecektir.
Enflasyon ve enflasyonun ana eğilimine ait göstergeler yakından takip edilecek ve Heyet, fiyat istikrarı temel emeli doğrultusunda elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanmaya devam edecektir. Şura, kararlarını öngörülebilir, data odaklı ve şeffaf bir çerçevede almaya devam edecektir.”
Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Burak Arzova: Daha şahin bir Merkez Bankası bekliyordum
Merkez Bankası toplantısı öncesinde gördüğümüz yılsonu enflasyon beklentilerinin bozulduğu idi.
Öncelikle yönetilen/yönlendirilen eserlerin fiyatlarına kamu ya da kamuya bağlı kurumlar tarafından yıl sonu enflasyon gayesinin çok üzerinde yapılan artırımlar, ÖTV artışlarından gelen fiyat artışları, fiyat artışlarına bağlı özel bölüm fiyat ayarlamaları ve akaryakıt eserlerine daima gelen artırımlar ile hem Ocak ayı enflasyonun beklentilerin üzerinde yüksek çıkma ihtimali belirdi hem de bunun Şubat ayına sarkması artık çok mümkün.
Likidite fazlası nedeniyle mevzuat faizlerindeki düşüş piyasanın beklenen sıkılaşmayı yapmasına imkan tanımıyor. Talep hala canlı ve tüketicilerin gelecek 12 aya ait genel ekonomik durum beklentileri de berbatlaşmış durumda. Hal bu türlü iken Merkez Bankasının piyasanın beklendiğinden daha yüksek bir faiz artışı yapabileceğini ve bozulmuş beklentileri toparlamaya çalışacağını düşünmüştüm.
Yanılmışım. Merkez Bankasına tanınan alanın sonuna geldiğimiz anlaşıldı. Para Siyaseti Heyeti metninden de gördüğümüz biçimiyle metinin tonu Güvercin. Ben daha Şahin bir metin beklentisindeydim. Anlaşılan o ki, benim duyduğum kaygıyı Merkez Bankası idaresi duymuyor. Jeopolitik risk denilerek geçilen risk ögesi geçtiğimiz aydan farklı olarak ‘Arz Kesintisi Riski’ne dönüşmüş durumda. Buna değinilmemiş olması beni şaşırttı.
Ekonomist Prof. Dr. Sinan Alçın: Merkez yeni faiz artırımı yapmak durumunda kalabilir
Aslında merkez bankası nakdî sıkılaştırmanın sonuna gelmekte olduğu sinyalini bir evvelki toplantıda vermişti ve onu doğrular nitelikte bir karar almış oldu. Makro ihtiyati önlem diye de söz ettiğimiz hem merkez bankası hem BDDK tarafından kredi piyasasını düzenleme ve şekillendirmeye dönük para arzını denetim edecek siyasetlerin sıkılaştırma hedefiyle uygulanacağını düşünüyorum.
Merkez bankası lokal seçim sonrasında ortaya çıkacak o süreçteki mali gevşemenin boyutuna bağlı olarak ve yılsonu enflasyon beklentisinde üst taraflı yapacağı revizyonu da dikkate alarak, haziran yahut temmuz ayında yeni bir faiz artırım sürecine girebilir diye düşünüyorum. Seçimin yaratacağı mali genişlemenin hazine borçlanma gereğinde ne kadar artış yaratacağını ön göremiyoruz. Alışılmış ki biraz bunun görülmesi lazım.
Deniz Yatırım Strateji ve Araştırma Genel Müdür Yardımcısı Orkun Gödek: %45 faizin tepe olduğunu düşünüyorum
TCMB, beklendiği üzere, siyaset faizini %45’e çektiğini açıkladı ve genel enflasyon görünümünün iddiaları ile uyumlu olduğunu belirtti. Aralık ayı enflasyonuna dair atıf var; lakin, ocak ayındaki son durum ile ilgili ipucu bulmakta zorlandık. Gerekirse sıkılık seviyesinin gözden geçirilebileceğinin belirtilmesi ek adım atılmasına yönelik kapının kapanmasına şu an için mahzur olmakla birlikte, bir müddet için %45’in tepe olduğunu düşünmek yanlış olmayacaktır.
A1 Capital Genel Müdür Yardımcısı Üzeyir Doğan: Sıkılaştırma adımları farklı kanallardan sürebilir
TCMB beklendiği üzere 250 baz puanlık artışla siyaset faizini %45 düzeyine çıkardı ve dezenflasyonun tesisi için gerekli nakdî sıkılık seviyesine ulaşıldığını duyurdu. Ocak ayındaki faiz artışı ile faiz artışı serisinin sonuna gelindiği beklentisi de karşılık bulmuş oldu. Her ne kadar enflasyon görünümü üzerinde bariz ve kalıcı riskler oluşması durumunda ise mali sıkılık gözden geçirilecektir ibaresi yer alsa da bunun tedbiren konulmuş bir söz olduğunu düşünüyoruz.
Özetle geçtiğimiz yılsonunda iktisat siyasetlerinde başlayan dönüşüm siyaset faizi tarafında sonlanmış oldu. Bundan sonraki süreçte gerekli epeyce farklı kanallar üzerinden ek sıkılaştırma adımları ve TL sterilizasyonu yönelik yeni adımlar gelebilir. Bununla birlikte uygulanan iktisat siyasetlerinin devamlılığının ve muvaffakiyetinin sağlanabilmesi ismine bundan sonraki süreçte maliye siyasetleri daha değerli hale gelecektir. İlerleyen günlerde mümkün not artışları ve yabancı sermaye girişlerinin hızlanması da bu süreçte kıymetli bir katkı sağlayacaktır.
Marbaş Menkul Pahalar Strateji ve Varlık İdare Yöneticisi Volkan Dükkancık: Faiz döngüsünün bitmesi sınai şirketlerine nefes aldıracak
Kasım ayında 500 baz puan artırım suratını 250 baz düşürerek mali sıkılaştırma adımlarını en kısa vakitte tamamlamayacağını bildiren TCMB yılın birinci toplantısında siyaset faizini beklentiler doğrultusunda 250 baz puan artırarak %45 düzeyine yükseltti ve nakdî sıkılaşma adımlarının sonlandığına işaret etti. Bununla birlikte metnin satır ortalarına bakıldığında, bankanın enflasyonun ana eğiliminde bariz bir düşüş sağlanana ve enflasyon beklentileri denetim altına alınana kadar sıkı duruşunu ve mevcut faiz seviyesini koruyacağını anlıyoruz.
Faiz kararının yanı sıra, mali sıkılaştırma sürecini desteklemek hedefiyle banka, başta depo alım ihaleleri olmak üzere sterilizasyon araçlarının çeşitliliğini artırarak miktarsal sıkılaştırmaya devam edeceğinin de altını çizdi. Faiz artırım sürecinin sonuna gelinmiş olması bu noktada sınai şirketlerine aşikâr ölçüde nefes aldırarak endeksin mevcut yükseliş eğilimine dayanak olabileceğini düşünüyorum. Uzun vakittir banka lehine açılan Sınai banka endeksi makasının da aşikâr ölçüde kapanmasını bekleyebiliriz.
Ekonomist Emrah Lafçı: Ekonomik baskı yılın ikinci yarısı artabilir
Merkez Bankası faiz artırımlarının sonuna geldiğini belirli etti. Bana nazaran bir daha faiz artırımı yapması çok sıkıntı. Yılın sonuna gerçek da şayet işler enflasyon tarafında yeterli giderse indirim süreci başlayabilir. Ancak muhtemelen yılın ikinci yarısı ekonomik açıdan durumlar berbatlaşacak. Hem bireylerden hem de şirketlerden ağır baskı gelecektir. Asıl sıkıntı bu baskıya ne kadar müddet dayanılabileceği. Üst üste birkaç ay %2’ye yakın enflasyon görebilirsek o vakit TCMB’nin eli biraz daha rahatlayabilir.
İş Portföy Genel Müdür Yardımcısı Nilüfer Sezgin: Ağustos ayında faiz indirim süreci başlayabilir
Merkez Bankası’nın daha evvelden verdiği bildiriyle uyumlu olarak son artırımını yaptığını görüyoruz. Enflasyon beklentilerini direktörün değerinin arttığı bir periyoda giriyoruz. Enflasyon artmaya devam ederken, TCMB’nin bu artışın süreksiz olduğu konusunda kamuoyunu ikna etmesi gerekecek.
Bu kapsamda gerekirse daha fazla artırırız bildirisini vermesi olumlu. Metne nazaran bu türlü bir artırım lakin beklentilerden bariz ve kalıcı bir risk oluşursa yapılabilecek. Bu ileti daha şahin bir biçimde verilebilse daha yararlı olabilirdi. Enflasyonun ve makro dengelenmenin beklendiği üzere ilerlediğinin belirtilmesi değerliydi. Buradan yeni enflasyon raporu açıklandığında 8 Şubat’ta %36 düzeyindeki sene sonu enflasyon varsayımı değişmeyecek iletisi alınabilir.
Ayrıca her ne kadar nakdî transfer düzeneğini şimdi çok etkilenmese de piyasadaki fazla TL likiditesini azaltıcı önlemler açıklanabileceği iletisini da vermiş. Bu da değerli ve olumlu. Sıkılık gerektiği kadar sürecek diyor Merkez Bankası. Bizim beklentimiz her şey yolunda giderse ağustos ayında indirime başlanabileceği istikametinde. En değerli risk ise talepteki soğumanın dilek edildiği kadar sağlanamaması olabilir. Bunu da en erken ikinci çeyrekte daha net görebileceğiz.
