Asgari fiyat orta artırımı akabinde her 6 ayda bir artan memur maaşları ile ilgili sorular gündeme geldi. Birinci beş ayın enflasyon oranı, yüzde 15.26 olmuştu. Enflasyonda yüzde 8’in üzerindeki fark, memur ve memur emeklilerinin artırımlarına eklenecek. Vatandaşlar ise memur maaşı ne kadar olacak, memur artırımı ne vakit açıklanacak sorularına karşılık arıyor. İşte bahse ait son durum.
5 Temmuz’da açıklanacak altı aylık enflasyon farkıyla, memur artırımı için kesin oranlar belirli olacak.
Beş aylık enflasyon sayılarına nazaran, memur ve memur emeklilerin en az yüzde 7.13’lük enflasyon farkı ortaya çıkmıştı. Memurların 5 Temmuz’da belirli olacak enflasyon farkına refah hissesi da ek edilecek.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın akabinde Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan da en düşük memur maaşının 22 bin TL’ye çıkarılacağını açıklamıştı.
Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Öğretim Vazifelisi Tarkan Varlıklı, mümkün alternatifleri kıymetlendirdi:
“Memurun artırım oranı bu hafta sonuna kalmadan aşikâr olacak. Çarşamba günü enflasyon açıklandıktan sonra ya o günün akşamında esasen çalışmalar yapıldı, yapılıyor. Bugün muhtemelen sayın Cumhurbaşkanımıza bir sunum yapıldı. Burada farklı alternatifler ve simülasyonlar sayın Cumhurbaşkanımıza sunulmuştur.
Enflasyon beklenecek çarşamba günü. Yapılan çalışmalar o enflasyonla birlikte ilan edilecektir. Ya o gün ya sonraki gün Meclis etabı başlayacaktır. Memurlar ayın 15’inde maaşlarını alıyorlar lakin en azından 1 hafta öncesinden bordroların hazırlanmış olması gerekiyor. Münasebetiyle yeni artırımlı maaşları alabilmeleri için hafta sonu da dahil o günlerde bitmesi lazım. Yasal mevzuatın detaylı bir düzenleme olmayacağını düşünüyorum. Toplu mukavelenin 4. 6 ay artırım diliminin ilgili unsuru değişecek.
Meclis kademesinde kurulda da çok tartışılacağını düşünmüyorum. 4 milyon civarında faal memuru, yaklaşık 15 milyon emekliyi ilgilendiren bir düzenlemenin TBMM kademesinin da süratli olacağını düşünüyorum.”
“Sayın Cumhurbaşkanımızın talimatıyla Cumhurbaşkanı Yardımcımız Cevdet Yılmaz başkanlığında bir çalışma yapıldı. Bürokratlar ve bakan yardımcıları seviyesinde de bu çalışmalar devam etti. Bu çalışmalarda farklı alternatifler ortaya çıktı.
Memur maaşında yüzde 85’lik artış
Başından beri şunu savunuyorum: Sayın Cumhurbaşkanı en düşük kamu vazifelisi maaşının 22 bin lira olacağını söyledi. Mevcut duruma nazaran en düşük memur maaşının yüzde 85 civarı bir artışı manasına geliyor. Bu bütün kamu çalışanlarına verilir mi? Başından beri söylüyorum. Bu ihtimal çok mümkün görünmüyor. Yapılacak artışın bir ölçüsü oransal, geriye kalan da seyyanen yapılacaktır diye düşünüyorum.
Tahminim bilhassa yüzde 25 düzeylerinde bir oransal artırım verilip üzerine de 7-8 bin lira ortasında seyyanen artırım verilme ihtimalini kuvvetle beklenen olacağını düşünüyorum. Bu formülle en düşük devlet memuru maaşını 22 bin liraya çıkaran bu durum bütün kamu görevlilerine yansıtılacaktır. Her bir kamu vazifelisi aldığı maaşa nazaran herkese eşit oranda oransal ve seyyanen yapılacak artırımın maaşlardaki tesiri de farklı kalemlerde olacak. Yüzde 85’ten başlayacak.”
“Örneğin maaşı 15 bin lira olan bir kamu görevlisini düşünelim. Yüzde 25 artırım verildiği takdirde 18 bin 750 liraya çıkar. 7 bin lira seyyanen verildiği takdirde 25 bin 750 lira olur. Bunun maaş artışı ise yüzde 71’e tekabül eder. Her bir kamu çalışanı mevcut maaşını yüzde 25 artırıp üzerine 7 ya da 8 bin lira koyduğunda kendi maaşındaki artışın oranını görebilir.
Yine öteki bir simülasyon üzerinden söyleyelim. 20 bin lira alan bir kamu vazifelisi yüzde 25 artırım verildiği takdirde 25 bin liraya çıkar. 7 bin lira seyyanen artırımla 32 bin liraya çıkar. Buradaki artış yüzde 60’a tekabül eder. 8 bin lira seyyanen verildiği takdirde 33 bine çıkar, artış yüzde 65’e tekabül eder.
“Maaşlardaki tesiri oransal kademeli olacak”
30 bin lira alan birisi yüzde 25 ve 7 bin seyyanenle 44 bin 500, 8 bin verilirse 45 bin 500 olur. 7 bin seyyanende yüzde 48 artışa tekabül eder, 8 bin lira verildiğinde bunun da karşılığı yüzde 51’e tekabül eder.
Tabi biz bunu yalnızca bir örnek üzerinden, varolan alternatiflerden varsayım ediyoruz. Son 1 haftadır en kuvvetli gördüğüm ihtimal bu. Elbette hem Çalışma Bakanlığımızın hem Hazine ve Maliye Bakanlığımızın bu hususlarda büyük deneyimleri var. Onlar farklı alternatifler, farklı modeller, farklı teklifler de sunabilirler.
Ama bir akademisyen olarak, bu işin 25 yıldır içinde olan biri olarak bana en makul gelen alternatiflerden birisi bu. Dikkat ederseniz oransal bir artırım ve seyyanen bir artırım bütün kamu görevlilerine verildiğinde maaşlarındaki tesiri yüzde 85’ten başlayarak yüzde 40’lara gidecek bir skala oluşturacaktır. Bu nedenle yansıması kademeli olacak diyoruz. Artış kademeli değil, artış herkese bir ölçü oransal, bir ölçü seyyanen yapılacak lakin maaşlardaki tesiri oransal kademeli olacak.”
