Uzmanlar, son 1 ayda Marmara Denizi’nde yaşanan hafif ve orta şiddetteki sarsıntıların, muhtemel İstanbul sarsıntısının habercisi olup olmayacağına dair AA muhabirlerine değerlendirmelerde bulundu.
Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Sarsıntı Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, bölgede en son 17 Aralık’ta Yalova’nın Çınarcık ilçesinde meydana gelen 4,1 büyüklüğündeki sarsıntının, Kuzey Anadolu Fayının kuzey kolu üzerinde olduğunu belirlediklerini söyledi.
Marmara Denizi’nde, 4 Aralık’ta meydana gelen 5,1 büyüklüğündeki sarsıntısı hatırlatan Özener, bu zelzelenin de Kuzey Anadolu Fayının Marmara Denizi içinden geçen güney kolu üzerinde olduğu bilgisini verdi.
Özener, bu zelzelelerin birbirinden farklı iki kol üzerindeki sarsıntılar olduğunu belirterek, “Önceki yıllarda da Marmara Bölgesi’nde yılda yaklaşık ortalama 900 tane sarsıntımız var. Bu 900 sarsıntının 4 ila 5 tanesi, 4’ün üzerinde zelzeleler. Münasebetiyle aslında bu yıl içinde de baktığımız üzere bunlar olağan sismik aktivite yoğunluğu içerisinde kıymetlendirilebilir.” dedi.
“Günde 80 ila 100 ortasında tüm Türkiye’de ve yakın etrafında sarsıntılar oluyor”
Marmara Bölgesi’nde büyük bir zelzele beklendiğini belirten Özener, “Bu dünya üzerindeki bütün bilim insanlarının hemfikir olduğu bir husus. Bu türlü bir zelzelesi maalesef biz göreceğiz. Biz toplum olarak, karar vericileri olarak bu zelzeleye ne kadar hazırız? Biz bu bahiste yoğunlaşsak aslında, zelzele ziyanlarının azaltılması tarafında gayretlerimizi yoğunlaştırsak daha yararlı olacağı kanaatindeyim.” diye konuştu.
Prof. Dr. Özener, 6 Şubat’ta yaşanan sarsıntılardan ötürü Türkiye’de 2023 yılının çok ağır geçtiğini kaydederek, “55 binin üzerinde sarsıntı oldu şu ana kadar. Ancak bu büyüklükte bir sarsıntı olmasa dahi, yaklaşık 20-25 bin her yıl ortalama sarsıntı oluyor. Yani günde 80 ila 100 ortasında tüm Türkiye’de ve yakın etrafında sarsıntılar olmakta. Yani maalesef ülkemiz bir zelzele ülkesi. Bunu kabul edip bununla birlikte yaşamamız lazım.” diye konuştu.
Son zelzeleler muhtemel İstanbul zelzelesinin habercisi değil
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Jeoloji Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ziyadin Çakır da Marmara Denizi üzerinde son bir ayda birçok kentten hissedilen hafif ve orta şiddetli sarsıntıların, fay sınırları üzerindeki tesirlerini anlattı.
Çakır, toplumsal medya üzerinde zelzelelerle ilgili çok fazla spekülatif bilgi yayıldığını, konusu olmadığı halde birçok uzmanın da yorum yaptığını söyledi.
Deprem konusunun hayati bir kıymete sahip olduğunu belirten Çakır, “Deprem aşikâr bir uzmanlık alanı. Her yer bilimci, jeolog ya da jeofizikçi zelzele çalışmıyor. Maalesef son sarsıntılardan bu yana hiç zelzele üzerine çalışmayan da yorum yapıyor. Birden fazla yetersiz, temel bilgilerle yanlış bir biçimde yapılıyor.” diye konuştu
Türkiye’deki büyük zelzele üreten ana fay sınırlarının yanı sıra çok sayıda küçük fay çizgisi da olduğu bilgisini veren Çakır, şunları kaydetti:
“Türkiye’de yüzlerce irili ufaklı fay var. Bu faylar küçük zelzele üretiyor. Bu fay çizgileri üzerinde ortada 3, 4 ve 5 büyüklüğünde zelzele olması olağan. Son sarsıntılar de küçük faylar üzerinde oluşmuş zelzeleler. Herkesin merak ettiği, bu zelzeleler beklenen Marmara, İstanbul sarsıntısının öncüsü mü habercisi mi? Katiyetle değil. Bunlar yüz sene evvel de oluşuyordu.”
Çakır, zelzele neslindeki bir ülkede 4-5 büyüklüğündeki sarsıntıların “olağan” zelzeleler olduğunu kaydetti.
“Son sarsıntılar ana faydan hayli uzak ve küçükler”
Prof. Dr. Çakır, küçük zelzelelerin ana faylara yakın olması durumunda dikkatli olmak gerektiğine dikkati çekerek, “Eğer zelzele Marmara Denizi’nin ortasından geçen Kuzey Anadolu Fayı’nın faal kolu yakınında oluşursa, fayın üzerindeki gerilmeyi değiştirebilir ve zelzelesi tetiklemeye neden olabilir. Lakin son zelzeleler ana faydan epey uzak ve küçükler. “değerlendirmesinde bulundu.
Çakır, İstanbul’da öncelikli bahsin sarsıntıya hazırlık ve kentsel dönüşüm olduğunun altını çizdi.
Kentsel dönüşüm faaliyetlerine sürat verilmesi gerektiğini vurgulayan çakır, öncelikle okullar, hastaneler, devlet kurumları, büyük sanayi alanları üzere insan yoğunluğunun çok olduğu yerlerin dönüştürülmesi gerektiğini vurguladı.
Kentsel dönüşümün de hem müteaahhit hem de mesken sahipleri için cazip hale gelmesi gerektiğini vurgulayan Çakır, “İstanbul’da kentsel dönüşümün acilen tamamlanması gerekiyor. Ne kadar çabuk olursa ilerideki bir zelzelede can kaybı o kadar az olacak.” tabirlerini kullandı.
Marmara Denizi’nde son 1 aydaki depremler
Marmara Denizi üzerinde son bir aydaki zelzelelere bakıldığında, en büyük zelzele 4 Aralık’ta Gemlik Körfezi açıklarında 5,1 büyüklüğünde gerçekleşti.
Bu tarihte yaşanan sarsıntı Bursa, Yalova, Kocaeli ve İstanbul’da birçok noktadan hissedildi.
Aynı gün birbirine yakın noktalarda 3,1, 3,2 , 3,3, 3,5 ve 4,5 büyüklüğünde zelzeleler de meydana geldi.
Bu zelzelenin akabinde 6 Aralık’ta da Gemlik Körfezi, Mudanya yakınlarında 3,1 büyüklüğünde, 9 Aralık’ta Çınarcık’ta 3 büyüklüğünde, 13 Aralık’ta ise yeniden Gemlik Körfezi’nde 3,7 büyüklüğünde sarsıntılar oldu.
En son Yalova Çınarcık’ta 17 Aralık’ta meydana gelen 4,1 büyüklüğündeki sarsıntı İstanbul ve Kocaeli üzere birçok vilayet ve ilçeden de hissedildi.
