İşlenmiş besin eserlerinden alınan yüzde 8’lik Katma Paha Vergisi (KDV) oranı yüzde 10’a çıkarılırken, işlenmemiş temel besin eserlerinden alınan KDV yüzde 1’de sabit bırakıldı.
Ancak hem öteki tüm eserler üzerinden alınan vergilerin artması hem de döviz kurundaki yeni rekor düzeyler nedeniyle artan maliyetler, perakende besin fiyatlarını artırmaya başladı.
Sözcü’den Gamze Bal’ın haberine nazaran Besin Perakendecileri Derneği İdare Heyeti Üyesi Erdal Tüfekçi, son gelişmelerin tüm perakende eserlerle birlikte KDV’si yüzde 1 olan besin eserlerinin fiyatlarında da yüzde 15-17 oranında üst taraflı bir baskı oluştuğunu; bugünden itibaren yeni fiyat listelerinin vatandaşa yansıtılmaya başlanacağını söyledi.
Buna bir de, akaryakıttan alınan Özel Tüketim Vergisi’ndeki (ÖTV) artışlardan sonra litrede 6-7 TL birden zamlanan akaryakıt ve motorinin maliyetlerde yarattığı artışlar eklenecek.
Türkiye Halciler Federasyonu Lideri Yüksel Tavşan ve İstanbul Besin Toptancı Tüccarları Derneği Lideri Mustafa Karlı, motorinin litresinin 26 TL düzeyinden 33 TL’ye kadar fırlamasının, bu hafta prestijiyle yaş zerzevat ve meyve ile kuru besin fiyatlarında en az yüzde 20 oranında artışa yol açacağına işaret etti.
Sebze ve meyve fiyatlarına mazot darbesi
Tavşan, yaş zerzevat ve meyve fiyatlarında asıl belirleyici olanın ziraî üretim olduğunu, alandan aldıkları bilgilere nazaran bu yıl rekoltede önemli bir sorun olmadığını, münasebetiyle üretimi artacak eserlerde fiyatların da gevşeyeceğini söyledi.
Ancak akaryakıttan alınan ÖTV’deki sert artış sonrası akaryakıt ve motorinin litre fiyatı 6-7 TL civarında artmıştı.
Tavşan, bir litre mazotun vilayetlere nazaran değişmekle birlikte 33 lirayı aşmasının yalnızca nakliye masraflarını değil, ziraî üretimin tüm etaplarında maliyetlerde sert artışa neden olacağına dikkat çekti ve şöyle dedi:
“Mazot yalnızca bizim nakliye masraflarımızı değil, ziraî üretimin her safhasında kademe basamak kullanılıyor. Münasebetiyle maliyetlere önemli etkisi olacak bu durum kaçınılmaz olarak zerzevat ve meyve fiyatlarını da artıracak.”
“Domates 3 liradan 5 liraya çıkacak diyemem lakin fiyatların artmaması üzere bir ihtimal hiçbir biçimde yok” diyen Tavşan, “Akaryakıttan alınan ÖTV’deki artışın motorinin pompa fiyatını yüzde 20’nin üzerinde arttığı için fiyatlardaki artış da tekrar bu oranlarda olacaktır” diye konuştu.
Toptan besin tarafına gerginlik hakim
KDV oranlarındaki 2 puanlık artıştan çok fiyatlara asıl tesir edecek gelişmenin akaryakıttaki ÖTV’nin artırılması olduğuna dikkat çeken Mustafa Karlı ise, Tavşan ile benzeri formda yüzde 20 oranına işaret etti ve “Nakliye bizim için önemli bir maliyet. Akaryakıttaki artış oranı satılan eserlere de tıpkı oranda tesir ediyor. Bu hafta içinde yeni fiyat geçişleri de netleşecektir” dedi.
Karlı ayrıyeten, “KDV’si yüzde 1 olan temel besindeki vergi oranı değişmedi ancak başka tüm eserlerdeki vergi artınca fiyatlar da yükseldi. Bunda vergideki artış kadar döviz kurundaki yeni rekorlar da tesirli oluyor. Esasen kısıtlı mal veriliyor. Toptan besin tarafından mevcut ortam gergin biraz” değerlendirmesinde bulundu.
‘Vergi ve kur, en yüksek enflasyonu yaşatacak’
Perakende besin fiyatlarında yaşanan fiyat artışları sadece vergi oranlarındaki artış nedeniyle değil, döviz kurunda görülen yeni rekor düzeyler ve temmuz ayı prestijiyle taban fiyata yapılan orta artırımın tesiriyle artan personellik sarfiyatları nedeniyle de artıyor.
Erdal Tüfekçi, maliyetleri artırdığı için perakende satış fiyatlarına da tesir eden tüm bu etkenlere işaret ederek “Temmuz ayının en yüksek enflasyonun gerçekleştiği ay olmasını bekliyoruz” dedi.
Öte yandan, Reuters’ın haberine nazaran ekonomistler de seçim sonrası vergi oranlarındaki artışın ve TL’deki yeni kıymet kaybının tesiriyle temmuzda yüzde 10 TÜFE artışı bekliyor.
Ayrıca, yıl sonu TÜFE’sinin de yüzde 50’li düzeylerden yüzde 60’lara çıkmasının kaçınılmaz olduğu bedellendiriliyor.
