Türkiye Liman İşletmecileri DerneğiTÜRKLİM Lideri Aydın Erdemir Ocak Haziran 2023 devrinde Türkiye’deki limanların dış ticaret performansını ve kruvaziyer gemi trafiğini Dünya’ya kıymetlendirdi.
Aydın Erdemir sarsıntı sonrası periyotta İskenderun Limanı’nın gerek yük gerekse konteyner elleçleme sayıları konusunda kıymetli bir toparlama yaşadığını belirterek “Deprem sonrası konteyner elleçleme sayıları harika düşen İskenderun Liman Başkanlığı içindeki limanlarımızda (İskenderun Limak ve Assan) konteyner hareketi tekrar süratli bir formda yükselişe geçti ve sarsıntıdan evvelki ve 2022 yılındaki aylık elleçleme sayılarına yaklaşıldı.
Yapılan bakım ve tamir çalışmalarıyla tekrar daha faal hale gelen liman tesislerinin katkısıyla İskenderun Liman Başkanlığı’ndaki elleçlenme sayılarının da tekrar yükselişe geçtiğini görüyoruz”dedi. Aydın Erdemir’in sorularımıza karşılıkları şöyle:
Limanlarımızda 2023 birinci yarı performansını nasıl değerlendiriyorsunuz?
2023 yılının birinci yarısında (Ocak-Haziran) elleçlenen tonajları 2022 yılının tıpkı periyodu ile karşılaştırdığımızda 11,6 milyon ton eksiğiyle toplamda yaklaşık 260,9 milyon ton yükün elleçlendiğini görüyoruz. Mart ayından bu yana daima olumlu olan ithalat yüklerinde Ocak-Haziran ayları toplamında yüzde 8,39 oranında bir büyüme izliyoruz.
Fakat ithalattaki bu büyümeye rağmen en büyük düşüş ise yüzde 16,70 ile ihracat yüklerinde meydana geldi ve yeniden ihracatı yüzde 16’lık düşüş oranıyla transit yükler izledi. Kabotajdaki düşüş oranı ise yüzde 9,20 düzeyinde bulunuyor. Ocak ayından bu yana düşme eğiliminde olan toplam yük hareketi ithalattaki büyüme ile negatif durumundan birinci defa müspete geldi. Ve Haziran ayında çok sonlu da olsa yüzde 0,1 oranında bir büyüme ortaya çıktı.
Bu durum bize Haziran ile birlikte limanlarımızdaki hareketliliğin daha olumluya döneceğini de gösteriyor. Toplam yükte artan ithalata ek olarak düşüş eğilimi giderek azalan ihracat, kabotaj ve transit yüklerle birlikte yılın ikinci yarısı için daha olumlu gelişmelerin olacağını bekliyoruz.
Kocaeli Limanı Birinci sırada
Toplam elleçlenen yükte limanların pozisyonu nasıl?
Birinci yarıda toplam yükte Kocaeli Bölge Liman Başkanlığı 40 milyon ton ile en fazla yük elleçlemesi gerçekleştirirken, Aliağa Bölge Liman Başkanlığı 40,5 milyon ton ile Kocaeli’ni takip ediyor ve 28,6 milyon ton ile Ceyhan Liman Başkanlığı üçüncü, 28,5 milyon ton ile İskenderun Bölge Liman Başkanlığı da dördüncü sırada bulunuyor.
Türkiye’de en fazla yük elleçlemesi gerçekleşen birinci 10 liman başkanlığı toplam yükün yüzde 84,5’ini elleçlemeye devam ediyor.Konteyner elleçlemesinde ise Ambarlı Bölge Liman Başkanlığı toplamda 1,6 milyon TEU ile birinci sırada yer alırken onu 1 milyon TEU ile Kocaeli Bölge Liman Başkanlığı izlerken, 971.458 TEU ile Mersin Bölge Liman Başkanlığı üçüncü, 824.464 TEU Tekirdağ Liman Başkanlığı dördüncü durumda.
Konteyner taşımalarında birinci yarı sonunda sayılar nasıl seyrediyor?
Limanlarımızda 2023 yılının birinci yarısında 2022 yılının tıpkı periyoduna kıyasla 291.335 TEU azalışla yaklaşık 6,1 milyon TEU konteyner elleçlendi ve bu sonuçla yüzde 4,56 oranında bir düşüş yaşandı.
2023 yılının birinci yarısında en büyük düşüş yüzde 17,22 ile transit yüklerde yaşanırken, onu yüzde 5,86 ile kabotaj takip ediyor. Geçmiş aylara nazaran ihracatta yaşanan artışla birlikte değerli bir toparlanma oldu ve bundan ötürü da birinci yarı toplamında ihracat konteynerdeki artış yüzde 0,24 ile olumluya döndü. İthalat konteynerlerinde de bir evvelki aylara nazaran yaşanan büyük düşüş oranları sürat keserek azaldı ve birinci yarıda düşüş oranı yüzde 2,91 oranında kaldı.
Özellikle yılın başından bu yana, Karadeniz’deki çatışma nedeniyle daima düşen transit konteynerdeki gelişmeler Haziran ayında yine süratli bir formda olumluya döndü ve böylece transit konteynerde beklentilerimizin de çok üstünde yüzde 17,2 düzeyinde bir büyüme gerçekleşti. Kurun ihracata muhtemel tesirlerinin üçüncü çeyrekte daha fazla görüleceği, böylece bilgilerin daha olumlu seyredeceği düşünüldüğünde bilhassa konteynerde değerli bir toparlanmanın yaşanacağını öngörebiliriz.
Kruvaziyer limanlarında son 8 yılın en yüksek rakamı
Ocak-Mayıs ayı sonunda son 8 yılın en yüksek yolcu sayısına ulaşan Kruvaziyer limanlarda 2023 yılının birinci yarısında toplamda 482 bin 925 yolcuya ulaşıldığını kaydeden Aydın Erdemir şu bilgileri paylaştı: “2022 yılının birinci yarısında 255 bin 827 yolcu ağırlayan limanlarımız 2023 yılının birebir periyodunda yüzde 47 oranında artış yaşadı.
2023 yılının birinci yarısına baktığımızda; 2015 yılından sonra son 8 yılda ulaşılan en yüksek yolcu sayısına ulaşılmış olması kruvaziyer limanlarımızın yine yükselişe geçtiğini gösteriyor Bu gelişmeler yıl sonunda bölümün gayesi olan 1,5 milyon yolcunun da üstüne çıkılacağına işaret ediyor.
2,3 milyon yolcu sayısı ile tepeyi 2013 yılında yaşayan kruvaziyer limanlarımız 2013 yılının Ocak-Haziran periyodunda 726 bin 844 yolcu ağırlarken devamında daima düşüşe geçen yolcu sayısı 2014 yılında 538 bin 801, 2015 yılında 647 bin 719 olmuş, izleyen yıllarda ise 200 binli sayılarının altına inerek yaşanan pandemi ile birlikte 2019 yılından sonra bütünüyle sonlanmıştır. Kruvaziyer limanlarımıza birinci yolcunun 2021 yılının Ekim ayında geldiğini düşündüğümüzde 2022 yılı bir toparlanma yılı olurken,2023 yılı ise potansiyelimizi test edeceğimiz bir yıl olarak son derece kritiktir.”
Türkiye’de kruvaziyer gemilerin yanaşabildiği limanlara nazaran yolcu dağılımı bilgisini aktaran Erdemir’in verdiği bilgiye nazaran Ocak-Haziran aylarında Türkiye’ye gelen kruvaziyer yolcunun yüzde 53,6’sı Kuşadası limanına, yüzde 24’ü Galataport’a, yüzde 4,8’i Bodrum’a, yüzde 4,2’si Çeşme’ye, yüzde 3,3’ü Antalya’ya, yüzde 1,9’u Çanakkale’ye, yüzde 1,7’si Marmaris’e ve yüzde 1,6’sı da İzmir’e geldi. Kuşadası ve Galataport toplam yolcunun yüzde 77,5’ini ağırlarken birinci 8 kruvaziyer limanı ise toplamda yüzde 95’lik hisseye sahip bulunuyor.
