Nilgün ÖZDEMİR
Grönland (Danimarka), Alaska (ABD), Çukotka (Rusya) ve Kanada’ya yayılan 180 bini aşkın nüfusuyla Kuzey Kutbu’nun yerlisi İnuit halkının, iklim değişikliği sebebiyle sıkıntı günler yaşadığını anlatan Koperqualuk, memleketler arası toplumdan beklentileri olduğunu söyledi. İnuit halkının Kuzey Kutbu’nda dört farklı ülkede yaşadığını ve kültürünün büsbütün buz ve kar üzerine dayalı olduğunu belirten Koperqualuk, “Ekosistemin bozulması İnuit halkını ekonomik açıdan meşakkate sokacaktır.
Geçim kaynağını denizden sağlayan yerli halk için Kuzey Kutbu’ndaki tüm gelişmeler hiç elbet dünyanın geri kalanını da etkileyecektir” dedi. Deniz nakliyatının artmasıyla gürültü kirliliğinin oluştuğunu ve bu durumun deniz memelilerini rahatsız ettiğini anlatan Koperqualuk, kutup araştırmaları için Türkiye’nin kendilerine takviye vermesini istedi.
Kuzey Kutbu’nda buzların azalması nedeniyle daha fazla geminin Inuit Nunaat’tan (İnuit Ülkesi) geçtiğini söyleyen Koperqualuk, “Nakliyeler sonucunda siyah karbon denizlerimize geliyor ve sera gazları yayıyor. İstilacı cinsler ve yakıtların Arktik sulara dökülme riski de bulunuyor. Ekosistemin bozulması, geçimini denizden sağlayan İnuit halkının zorlanmasına sebep olacaktır. Kuzey Kutbu’ndan geçen gemilerle ilgili tüm kararlar, Milletlerarası Denizcilik Örgütü’nde alınıyor.
Kuzey Kutbu sakinleri olarak bizim de burada kelam sahibi olmamız gerekiyor. Yerli halklar olarak vatanımızla ilgili alınacak kararlarda bize danışılmasını istiyoruz. Daimi danışman statüsündeki üyeler olarak masanın bir modülü olmayı hedefliyoruz. Kendi yazgımızı tayin etmek bizim en doğal hakkımız” diye konuştu.
“Grönland’ın mahallî idare özerkliği artırılmalı”
Ekonomik kalkınmanın ülkeleri için çok kıymetli olduğunu kaydeden Koperqualuk, Grönland’ın mahallî idare özerkliğinin artırılmasını dilek ettiklerini belirtti. Bağımsız olmanın mali özerkliğin olması gerektiği manasını taşıdığını söyleyen Koperqualuk, “İnuit olarak bizler ulus-devlet değiliz fakat halkları olan bir milletiz.
Sömürgeleştirildik ve ulus devletlere entegre olduk. Lakin kendi bahtını tayin eden bir halk olarak haklarımızı koruyabiliyoruz. Bu nedenle vatanlarımızla ilgili kararları alan milletlerarası kuruluşların bir kesimi olmak için çalışıyoruz. Biz olmadan bize dair hiçbir şey olamaz” dedi.
“Metal madenciliğe ilgi artıyor”
Kuzey Kutbu’nda buzların erimesiyle değerli maden yataklarının gün yüzüne çıktığını söyleyen Lisa Koperqualuk, kıymetli metal madenciliğine giderek ilginin artığını belirtti. Metal madencilik alanında arama çalışmalarının devam ettiğini belirten Koperqualuk, bu alanda büyük bir potansiyelin olduğunu anlattı. Şimdi ülkelerinde bedelli madenlerin fiili olarak işletildiğinden haberdar olmadığını kaydeden Koperqualuk, “Teknoloji sanayisi için giderek daha değerli hale gelen bu alana olan ilgiyi yakından izliyoruz. İnuit halkının yaşadığı Alaska’da da bir maden bulunuyor” diye konuştu.
