Kurban Bayramı’na bir aydan az bir müddet kaldı. Bayram bu yıl 28 Haziran Çarşamba günü başlıyor. Beklentiler, pazartesi ve salının da birleştirilerek tatilin dokuz güne çıkması istikametinde. Bayramın yaza gelmesi ve süresi, üretici için değerli. Çünkü dokuz günlük tatil, daha çok kişinin tatile gitmeyi tercih etmesi, kurbanlık satışlarının düşmesi manasına geliyor.
Bu yıl et fiyatlarında daima bir artış yaşandı. Artan maliyetler de üreticinin cebine daha az para girmesine neden oldu. Yaklaşan Kurban Bayramı ise bu işe yatırım yapanlar için oldukça değerli. Piyasada kurbanlık fiyatlarının 150 bin liralara dayandığı biçiminde spekülasyonlar yapılsa da fiyatlar ortalama 60 ila 110 bin TL aralığında. Hayvanın özelliklerine nazaran fiyatlar düşebiliyor yahut artabiliyor. Büyükbaşta pay fiyatları 8 bin ile 11 bin TL ortasında. Paya düşen ölçü 25 ile 38 kg ortasında değişiyor. Kesilmiş hazır konuta teslim kurbanın kilo fiyatı 320 lira civarında.
DÜNYA’nın sorularını yanıtlayan Et Üreticileri Merkez Birliği Lideri Bülent Tunç kurbanlık büyükbaş hayvanın 7 pay olarak düşünüldüğünde pay başı 20-25 kg ve fiyatın da 6 bin ila 10 bin lira arasında olduğunu söylüyor. Ortalama bir hayvanın fiyatının 50- 60 bin lira olduğunu kaydeden Tunç, fiyatların 100 bin liranın üzerine çıkması konusunda ise “Sonuçta dini vecibenizi yerine getiriyorsanız payı 5-6 bin liralık kâfi. Çok uygun bir şey istiyorsanız 100 bine de alırsınız” diyor. Küçükbaş hayvanlarda ise fiyat 4 ile 6-7 bin lira aralığında değişiyor.
Kurbanlıkta bir arz sorunu olmadığını belirten Tunç, kurbanlık alırken menşeinin, pasaportunun, küpesinin denetim edilmesini öneriyor. Belediyelerin denetim yaptığını kaydeden Tunç, hayvan pazarlarında satışa sunulan kurbanlıkların sıhhatsiz olma mümkünlüğünün olmadığını vurguluyor ve “Vatandaşlarımız kurban kesim yerlerinde ibadetlerini yerine getirebilirler” diyor.
Bülent Tunç, bilhassa İstanbul’da kurban yerleriyle ilgili önemli kahırlar yaşandığını söylüyor. Belediyelerin hayvan pazarı kurulacak yerleri ikinci üçüncü şahıslara verdiğini kaydeden Tunç, çok yüksek kira bedelleri istendiğini söylüyor ve “Belediye Anadolu’dan gelen vatandaşa bu hizmeti sağlarsa, kurbanın biraz daha ucuza satılma imkanı olur. 150 bine de, 200 bine de yer kiralanıyor. Nakliye parası verip 20 hayvan getirmiş üretici nasıl kiralasın” diyor.
Kırmızı Et Sanayicileri ve Üreticileri Birliği İdare Şurası Lideri Vet. Dr. Ahmet Yücesan, Türkiye’de geçmiş yıllarda 2,5 milyon küçükbaş 800 bin büyükbaş hayvan kurban edildiğini, pay miktarının da yaklaşık 10 milyon civarında olduğunu söylüyor. Yücesan’a nazaran kurbanların yüzde 30 kadarı Mehmetçik Vakfı, Kızılay, Lösev, Diyanet Vakfı üzere kurumlara gidiyor. Kurumların bilgi vererek deprem bölgesine bağış talep ettiklerini kaydededen Yücesan sarsıntı bölgesine yapılacak olan bağışlarla bu yıl yüzde 30’luk hissenin biraz daha artacağını iddia ediyor.
Ahmet Yücesan: Çadır satışları düşebilir
Adet bazında büyükbaş 80-110 bin lira, küçükbaş ise 8-10 bin lira ortasında değişiyor. Farklı olarak münferit satışlar var. Bu yıl çadır satışlarında maliyetler nedeniyle azalma bekliyorum. Toplu satış yapılan yerlerde artış olur. Kurbandan sonra et fiyatlarında yükselme devam eder. Zira kâfi canlı hayvan yok. Ramazan’da da ESK ithalat yapmıştı. İthalatın özele açılmayacağı açıklandı. Bana nazaran bayramdan sonra ithalat devam eder. Tahminen ek kontenjan açabilirler. Zira yazla birlikte güneyde turizm dönemi açılıyor. Çok büyük bir hareketlilik var. Karşılamak için ithalat biraz artırılabilir.
Bülent Tunç: Kurbanlıklar özel yetiştirilir
Kurban vasfı taşıyan hayvan özellikli olur. Kuyruğu, boynuzu, yürüyüşü, duruşu farklıdır. Üretici kurbanlık olacak hayvana bir yıl boyunca özel olarak bakar. Üç dört ay evvelce de bakanlığa bildirir, sevk kağıdı alınır, testleri yapılır. Kurbanlık fiyatları biraz daha yüksek olur. Bunun içine nakliye de girer, hayvan pazarı kirası da. Vatandaş kurban alırken, tüyü parlak, et verimliliği yüksek yani kemikleri görünmeyen, gözleri canlı hayvanı seçmeli. Küpesini ve evraklarını da denetim etmeli.
