Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) datalarına nazaran 19 Ocak 2024 haftası prestiji ile ferdi kredi kartı hacmi, 1 trilyon 172 milyar lira. Geçen yıl birebir devirde bu fiyat 459 milyar lira düzeyindeydi. Kişisel kredi kartı hacminde bir yıllık artış, yüzde 155 oldu.
Milliyet’ten Mithat Yurdakul’un aktardığı haberde, Hazine ve Bakanlığı’na Mehmet Şimşek’in getirilmesiyle birlikte, enflasyonla gayrette ferdî harcamaların ve kredi kartı kullanımının azaltılması öncelikli gaye olarak belirlenirken, geçtiğimiz devirde kredi kartlarıyla ilgili bir dizi düzenleme hayata geçti.
Daha evvel periyodik olarak bankalar tarafından artırılan yahut müşterinin talebi üzerine kolay formda yükseltilen kredi kartı limitlerinde prosedürler zorlaştırıldı. Bir periyot kredi kartından nakit avans çekimine getirilen lakin sonra geri adım atılan sınırlama tartışma yaratırken, halihazırda pek çok elektronik eşya ve konaklama ve uçak bileti üzere birtakım yurt dışı harcamalarında taksit sınırlaması bulunuyor.
Ana metinlere girdi
Kredi kartı kullanımına düzenleme getirilmesi, kimi temel ekonomik evraklarda de yer buldu. 2024 Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’nda kredi kartları ile gerçekleştirilecek mal ve hizmet alımları ile nakit çekimlerinde taksitlendirme müddetlerinin tahlil edileceği, gerekirse ilave önlem alınacağı kaydedildi. 2024-2026 yıllarını kapsayan Orta Vadeli Program’da da kredi kartı kullanımlarının, mali istikrarı etkilemeyecek ve tüketim talebini dengeleyecek halde milletlerarası standartlarda tekrar düzenleneceği vurgulandı.
Bankalardan uyarı
Kredi kartlarıyla ilgili dikkat çeken son düzenleme, harcama alanları ile ilgili oldu. Bankalar, kredi kartlarının temel muhtaçlıklar yerine farklı gayelerle kullanımının önüne de geçilmesi gayesiyle yeni uygulama başlattı. Bu ay birtakım bankalar, müşterilerine gönderdikleri kart ekstrelerinde, “Kredi kartınızla döviz/altın/kripto varlık alımları, vadesi gelmemiş kredilerin kapatılması, makul münasebeti olmayan transferler, nakit çekme limitini aşma için süreçler ile sistem dışına para çıkarılmasına yönelik süreçler nedeniyle kartınız kapatılabilir” ikazına yer verildi. Bankalardan yapılan ihtar, kredi kartlarından yapılan harcamaların yakından takip edileceği, yatırım gayeli kredi kartı kullanımlarının engelleneceği halinde yorumlandı.
Yeni sınırlamalar gündemde
Son periyotta, Merkez Bankası’nın arka arda gelen faiz artırımı kararlarıyla kredilerde yavaşlama görülürken, bunun istisnasını kredi kartları oluşturdu. Yaşanan gelişmelerin akabinde, kredi kartı kullanımıyla ilgili yeni düzenlemelerin gündeme gelebileceği belirtiliyor. Bankacılık kaynakları, bu kapsamda kredi kartı faiz oranlarında düzenleme, taksit sınırlaması ya da kişinin kredi kartıyla harcayabileceği fiyatlara sınırlama getirilebileceğini lisana getiriyor.
Kredi kartı ile ‘lüks’e son
Kredi kartı kullanımının, ikinci araba alımı üzere yüklü harcamalara uzandığı belirtilirken, bilhassa lüks ve yatırım olarak tanımlanabilecek harcamalarda kredi kartı kullanımının minimize edilmesi hedefleniyor. Kaynaklara nazaran, kredi kartıyla yapılan bu tip harcamalarla, besin üzere mecburî harcamalar ortasında bir farklılaşmaya gidilebilir.
Yükselen faizle karta yöneliş arttı
Merkez Bankası’nın 2023 yılı 2. Finansal İstikrar Raporu’nda yer alan datalara nazaran, gereksinim kredilerindeki faiz yükselişinin akabinde, kredi kartı kullanımına yönelik arttı. Gelir artışları sonrası yapılan limit güncellemeleri, kredi kartı kullanım kapasitelerini etkiliyor. Yüksek limitli kartlarda limit kullanım oranı gerilerken, 25 bin TL ve altı limite sahip kredi kartlarında ise limit kullanım oranı artıyor.
