Emre ERGÜL
Kızıldeniz kaynıyor… Kızıldeniz yanıyor… Yemen’deki Husilerin İsrail’e karşı Hamas’a takviye için Kızıldeniz’deki ticari gemileri gaye alması, son 96 saatte yeni bir ivme kazandı. Global analistler ve ekonomistler, İsrail’in 7 Ekim 2023’te başlattığı Gazze Savaşı’nın bölgesel bir savaşa dönmesinden duydukları tasayı yineledi. İngiliz BBC Televizyonu’na konuşan uzmanlar, Husi taarruzlarının global iktisada önemli ziyanlarının olacağının altını çizdi.
Cambridge’deki Queens’ College’ın Lideri ve finansal hizmetler devi Allianz’ın Baş İktisat Danışmanı olan Mohamed El-Erian, Husi taarruzlarının akabinde enflasyonun tekrar yükselme riski olduğuna dikkat çekti: “Sevkiyatlardaki kesinti pandemic sırasındaki kadar şiddetli değil lakin son durum fiyatları artıracak ve ekonomik büyümeyi vuracaktır. Daha yüksek enflasyon, daha yüksek ipotek oranları ve daha düşük büyüme göreceğiz.
Ancak mutlak manada bu, 2021 ve 2022’de yaşadıklarımızla karşılaştırıldığında hiçbir şey değil. Bu şok o kadar büyük olmayacak fakat bahtsız bir durum.” S&P’ye nazaran, Avrupa, Orta Doğu ve Kuzey Afrika’ya ithal edilen malların yaklaşık yüzde 15’i Asya ve Körfez’den deniz yoluyla gönderiliyor.
Buna yüzde 21.5 oranında rafine petrol ve yüzde 13’ten fazlası ham petrol dahil. Brent ham petrolü, ABD ve İngiltere’nin Yemen’de Husilere karşı askeri müdahalede bulunmasının akabinde geçen hafta varil başına 80 dolara ulaştı lakin pazartesi günü 77.75 dolara geriledi. Husilerin pazartesi öğlenden sonra bir ABD gemisini vurması ise tansiyonu artırdı. ABD’nin nakliye şirketlerini “Kızıldeniz’i kullanmayın” diye uyardığı öne sürüldü. Bloomberg’e nazaran, dünyanın en büyük gemi taşımacıları birliği Bimco,”ABD Deniz Kuvvetleri’nce Kızıldeniz’i kullanmamaları konusunda ikaz aldıkları”nı açıkladı.
Denizcilik istihabarat şirketi Dryad Küresel da müşterileri olan tüm denizcilik firmalarına Kızıldeniz’den üç gün uzak durmaları talimatı verdi. Bu gelişmeler, “ABD misillemeye hazırlanıyor” yorumlarına neden olurken; İran’ın Kuzey Irak’taki bir noktaya “İsrail istihbarat servisi Mossad’ın konutu,” Suriye’deki kimi noktaları da “İran tersi teröristlerin yuvası” diyerek balistik füzelerle vurdu. Erbil’deki atakta 4 kişi öldü, 6 kişi yaralandı.
Husiler: ABD ile savaşa hazırlanıyoruz
Yemen’dekş İran takviyeli Husilerin (Ensarullah Hareketi) siyasi ofis üyesi Ali el-Kahhum, ABD’nin son hücumlarının etjisiz olduğunu belirtti, akınlarına karşı ABD ile açık bir savaşa girmek üzere hazırlandıklarını söyledi: “Yemen’den Amerikalılara şunu söylüyoruz: Yemen’e yönelik tüm hareketleriniz ve ataklarınız başarısızlıkla sonuçlanacak, akınlarınıza tüm gücümüzle karşı koyacağız.
Yemen’in kudretini göreceksiniz ve bölgeden aşağılanmış bir halde çekileceksiniz. Kibrinizi kıracak, kelamda heybetinizi yıkacak Yemen caydırıcılığını göreceksiniz. ABD ile savaş, vaat edilen bir fetih ve cihat. ABD ve İngiltere’nin Yemen’e yönelik taarruzlarının hiçbir tesiri olmadı ve olmayacak. Bu, egemenliği ve milletlerarası kanunları çiğneyen bir akın ve kabahattir.”
Ticari gemiler vurulmamak için Çinli mürettebat tutuyor!
Husilerin 7 Ekim 2023’ten bu yana Kızıldeniz’den geçen global ticari gemileri gaye alması üzerine, şirketlerin gemi işçisini Çinlilerden oluşturmaya başladığına dikkat çekildi. Hindustan Times şöyle yazdı: “Çin, Husilere açık dayanak vermese de ABD’nin Kızıldeniz çıkışlerını daima eleştirdi. Bu yüzden de Çin ticaretinin Husi taarruzlarından önemli halde etkilenmesi pek muhtemel görünmüyor. Husiler şu ana kadar (genelde Çinlilerin olan) petrol tankerlerini görmezden geldi. Husilerin Çin gemilerini gaye almaktan kaçınacaktır. Bu yüzden de başka gemiler de ‘tamamen Çinlilerden oluşan mürettebat’ taktiği ile vurulmaktan kaçınıyor.”
Katar Başbakanı ülkesinin Kızıldeniz’de “askeri tahlil yerine diplomasiyi tercih ettiğini” söyledi
Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Pir Muhammed bin Abdurrahman Al Sani, ülkesinin Kızıldeniz bölgesinde “askeri tahlil yerine diplomasiyi” tercih ettiğini belirtti. Al Sani, İsviçre’nin Davos kasabasında düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu’nun (WEF) diyalog oturumunda bir konuşma yaptı. İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik hücumlarının 100 günü aşmasına karşın ateşkes sağlanamadığını aktaran Katar Başbakanı Al Sani, “İlk sefer ateşkes daveti konusunda uyuşmazlık ve tartışma görüyoruz” tabirini kullandı.
Son olarak Yunan gemisi de vuruldu
Yunanistan’a ilişkin bir kargo gemisinin Yemen açıklarında bir füze ile vurulduğu bildirildi. Reuters’ın haberine nazaran; denizcilik şirketi Ambrey, “Malta bandıralı, Yunanistan’a ilişkin bir dökme yük gemisinin Kızıldeniz’in güneyinden kuzeye yanlışsız geçerken bir füzeyle gaye alındığı ve vurulduğu bildirildi” açıklamasında bulundu.Ambrey, Gazze’de savaşın başlamasından bu yana İsrail’i ziyaret eden ve Süveyş’e gitmekte olan geminin olayın akabinde rotasını değiştirerek limana yöneldiğini söyledi.
