Özlem SARSIN
İzmir ağır ziraî faaliyetlerinin yanı sıra süratle büyüyen endüstrisiyle Türkiye iktisadına katma bedel yaratırken, buna paralel olarak sürdürülebilir modellere de muhtaçlık duyan bir kent konumunda…
Bu manada ağır bir çalışma yürüten İzmir Kalkınma Ajansı (İZKA), projelendirdiği çalışmalarla kentin gelecek 10 yıllık devirde sürdürülebilir kalkınması için kritik bir lokal kalkınma stratejisini ortaya çıkarmayı hedefliyor.
İZKA Genel Sekreteri Dr. Mehmet Yavuz, iklim değişikliği ile gayret ve sahip olunan çevresel tehditlerin ortadan kaldırılarak ekonomik gelişmenin devamlılığının sağlanmasına yönelik yeşil büyüme ve mavi büyüme yaklaşımlarını araç olarak gördüklerini belirtiyor.
Bu kapsamda “İzmir’de Yeşil Dönüşüm ve Mavi Fırsatlar Perspektifi’ni ortaya koyduklarını belirten Yılmaz, çalışmanın özgün metodolojisi ve sunduğu sonuçlar ile karar vericiler için İzmir’in yeşil dönüşümü ve mavi fırsatlarına ait olarak bölge aktörlerine ufuk açan bir rehber niteliği taşıdığını söyledi.
Mehmet Yavuz, çalışmayla ilgili şunları söyledi: “Türkiye’de birinci sefer global sürdürülebilirlik maksatları ile yerelde yapılacak uygulamaları birleştiren çalışmada besin sanayisinden kâğıt üretimine, geri kazanımdan bitkisel üretime, büyükbaş hayvancılıktan su eserleri üretimine, gemi geri dönüşümden limanlara kadar geniş bir yelpaze içinde İzmir’de yeşil ve mavi büyümeyle uyumlu yaklaşımların nasıl hayata geçirilebileceği bahisleri ele alındı.
Mevcut risklerin büyüklüğü, bunların nasıl azaltılabileceği, önerilen müdahale senaryolarının ekonomik, çevresel ve toplumsal yararları özgün bir metodolojiyle Ajansımız uzmanlarının ağır emekleriyle ortaya konuldu.” Sonlu doğal kaynaklara sahip İzmir’in, korunması gerekli pek çok ekosisteme mesken sahipliği yaptığını söyleyen Mehmet Yavuz, kentin ağır ziraî üretim ve endüstrileşmenin tesiriyle kuraklaşma üzere önemli çevresel baskılar ile karşı kaşıya olduğunu söyledi.
Öte yandan İzmir’in Türkiye’nin toplam atığının yüzde 10’unu ürettiğini belirten Yavuz, kelamlarına şu biçimde devam etti: “Her ne kadar son yıllarda atık sürece bölümü kıymetli bir gelişme göstermiş olsa da geri dönüşüm oranımız epeyce düşük. İzmir’in sürdürülebilirliği için daha farklı bakış açılarının geliştirilmesi gerekiyor. Alışılmış ki büyüyecek, geliri ve refahı artıracağız.
Ancak öbür taraftan bunu sürdürülebilir metotlarla yapmak; etrafa, tabiata ve beşere saygılı bir üretim süreci geliştirmek gerekiyor. Bu bağlamda, yeşil büyüme ve mavi büyüme yaklaşımları çevresel baskının yönetilmesi açısından değerli bir metot olarak gündeme geliyor.
Biz de Ajans olarak bu iki yaklaşımı çalışmalarımızın odağına yerleştirdik ve İzmir özelinde yeşil büyüme potansiyeli ile mavi büyüme fırsatlarını ortaya koyan çalışmamızı 2022 yılı içerisinde kamuoyu ile paylaştık. Bu çalışma kapsamında önümüzdeki 10 yıllık devirde İzmir endüstrisi ve tarımında yeşil ve mavi büyüme bağlamında yapılması gerekenleri dal ve yer bazında ortaya koyduk.
350 milyon dolar yatırımla 750 milyon dolar kazanım
Çalışmaya husus ettiğimiz 6 sanayi kesimini birlikte düşündüğümüzde, önümüzdeki 10 yıl içerisinde bu dalların yeşil dönüşümü için yaklaşık 350 milyon dolar meblağında bir yatırıma muhtaçlık duyduğunu, bu yatırım yapıldığı takdirde yaklaşık 750 milyon doları ekonomik kar elde edileceğini, fakat bundan daha kıymetlisi bu yatırımlar sayesinde 1,6 milyon ton atık azaltımı, 54 milyon metreküp su tasarrufu ve 1,8 milyar KwH güç tasarrufu elde edileceğini ortaya koyduk.
Tarım kesimi ve mavi iktisat bağlamında da yaptığımız misal tahliller bize, çevreci yatırımlar yapıldığı takdirde, hem iktisadi ve çevresel açıdan daha sürdürülebilir bir altyapıya kavuşacağımızı hem de bu yatırımlar eliyle önemli bir ekonomik hareketliliğin ortaya çıkacağını göstermektedir.
İzmir’in güçlü liman geçmişi ve tecrübesini ileriye taşımalıyız
Denize ve denizle ilgili faaliyetlere odaklanan Mavi Büyüme için de İzmir’in kıymetli fırsatları bünyesinde barındırdığını vurgulayan Yavuz, İzmir’in beş bin yıllık bir liman kenti olduğunun daima göz önünde bulundurulması gerektiğinin altını çizerek İzmir’de deniz ve kıyı iktisadının geliştirilmesi gayesinin merkezine deniz nakliyeciliği ve limanların geliştirilmesini koyduklarını belirtti.
Bugün 16 limanı ile 92 milyon ton yük elleçleyen İzmir’in sahip olduğu güçlü liman altyapısı ve tecrübesini, günümüzün değişen şartları içinde daha ileriye nasıl taşıyabileceğini, deniz nakliyatı ve liman hizmetleri özelinde bölge cazibesinin artırılabilmesi için benimsenmesi gereken stratejileri İzmir Limanları Mevcut Durum Tahlili ve Gelişim Perspektifi ile çalıştıklarını belirten Yavuz, 2022’de tamamlanan çalışmanın İzmir iktisadında deniz nakliyatı ve liman hizmetleri bölümünün hissesinin artırılmasında güçlü bir yol haritası olduğunu kaydetti.
TCDD İzmir Limanı’nın Canlandırılması, Aliağa Limanlarının Güçlendirilmesi, Çandarlı Limanı’nın Rüzgâr Gücü Üzerine İhtisaslaşması ve İzmir Liman Otoritesi’nin Oluşturulması olduğunu belirten Yavuz, bu çalışmanın işaret ettiği biçimde Aliağa bölgesi özelinde liman art alanında ulaşım ve lojistik meselelerinin ve gerekli altyapı yatırımlarının uzman bir grupla daha ayrıntıda çalışıldığını belirtti.
İzmir liman ekosistemini oluşturan TCDD İzmir Limanı, Aliağa limanları ve Çandarlı Limanı’nın gelişimi açısından üretimi süren Kemalpaşa Lojistik Merkezi’nin faaliyete geçmesi ve merkezin demir yolu çizgileri ile hem OSB’lere hem de limanlara bağlanması gerektiği görüşünü savunan İZKA Genel Sekreteri Dr. Mehmet Yavuz, bu ilişkinin İzmir ve etrafının çekim merkezi olma rolünü ve Ege Bölgesi’nin Türkiye’nin üretim ve ticareti içindeki pozisyonunu güçlendireceğini belirtti.
