İstanbul Sanayi Odası (İSO) İdare Konseyi Lideri Erdal Bahçıvan, teknoloji odaklı, sürdürülebilir yeşil iktisadın, yaratıcılığın ve katma kıymetli eserlerin öne çıktığı yeni üretim stili sürecinde sanayicilere büyük misyonlar düştüğünü bildirdi.
İSO’dan yapılan açıklamaya nazaran, 1968’den bu yana İSO tarafından açıklanan Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması’nın 2022 sonuçlarının muhakkak olmasının akabinde, Oda’nın eylül ayı meclis toplantısında araştırmadan çıkan sonuçlar masaya yatırıldı.
Meclis’in ana gündem unsuru de “Yeni Çağın Endüstrisi için Dönüşüme Hazırlanırken; 2022 İSO 500 Sonuçlarının Endüstrimiz ve Ekonomimiz Açısından Değerlendirilmesi” olarak belirlendi.
Açıklamada meclis toplantısındaki konuşmasına yer verilen İSO İdare Heyeti Lideri Bahçıvan, Cumhuriyet’in 100. yılının kutlandığı 2023’te İSO 500 Büyük çalışmasının da 55. defa kamuoyu ile paylaşıldığını belirtti.
“Değişmeyenin ayakta kalamayacağı bir dünyadayız”
Yeni çağda yeni sanayi için dönüşüm hazırlığı içinde olduklarını aktaran Bahçıvan, “Teknoloji odaklı, sürdürülebilir yeşil iktisadın, yaratıcılığın ve katma bedelli eserlerin öne çıktığı yeni üretim stili sürecinde biz sanayicilere büyük misyonlar düşüyor. Sanayi için öngördüğümüz geleceğin yalnızca temennilerde kalmaması için, dünün sonuçlarını şimdiki gelişmeler ve datalar ışığında da kıymetlendirmeli ve gerekli adımları acilen atmalıyız. Değişmeyenin ayakta kalamayacağı bir dünyadayız. Açıkladığımız İSO 500 Büyük sonuçları da 21. yüzyılın sanayi gücüne ulaşmak için vakit kaybetmeden yeni çağın endüstrisine adapte olmamız gerektiğini ortaya koyuyor.” tabirlerini kullandı.
Bahçıvan, İSO 500 Büyük araştırmasının endüstrinin teknolojik yapısı hakkında değerli ipuçları verdiğini belirterek, şunları kaydetti:
“2022 yılında yaratılan katma bedel içerisinde en yüksek hissesi yüzde 37,7 ile orta-düşük teknoloji yoğunluklu bölümlerin aldığı görülüyor. Bu kümenin hissesi bir evvelki yıla nazaran 5,3 puan artmış. Buna karşılık düşük teknoloji yoğunluklu endüstrilerin hissesi 4,4 puan düşüşle yüzde 28,9’a, orta-yüksek teknolojili endüstriler kümesinin hissesi 1,1 puan düşüşle yüzde 27,2’ye gerilemiş durumda. Yüksek teknoloji yoğunluklu endüstriler kümesinin hissesi ise 0,1 puan artışla yüzde 6,2 olsa da yapısal bir değişime işaret etmekten şimdi uzak bir görünüm sergiliyor. Yaratılan katma bedelin teknoloji yoğunluğuna baktığımızda, bilhassa son yıllarda düşük teknolojiden orta-düşük teknolojiye yanlışsız bir kayma dikkat çekiyor.
Ama orta-düşükten orta-yüksek teknolojiye, orta-yüksek teknolojiden yüksek teknolojiye geçişte ise bir patinaj kelam konusu. İSO 500’deki AR-GE harcaması yapan kuruluşların sayısına bakıldığında da endüstrimizin bu alanda daha istekli olması gerektiği açık. Zira İSO 500 içinde AR-GE yapan kuruluş sayısında, 2013’ten itibaren görülen kademeli artışın, 2018’den sonra durağanlaştığı görülüyor. 2021’de 265 olan AR-GE yapan kuruluş sayısı, 2022’de 260’a gerilemiş. Bu şirketlerimizin 2022 yılında yaptıkları AR-GE harcamalarının 16 milyar TL’yi aştığını görüyoruz. Bu durum 2021’e nazaran yüzde 80’nin üzerinde bir artışa işaret etse de tekrar tablomuzda gördüğünüz üzere sanayi kuruluşlarımızın satışlarının giderek daha küçük bir kısmını AR-GE harcamalarına ayırmaları düşündürücü.”
Merkez Bankası’nın, hazirandan itibaren başlattığı sıkılaştırma sürecine bağlı olarak piyasa faizlerinde de sert yükselişler görüldüğünü anlatan Bahçıvan, tüketici kredi faizlerinin artmasıyla da tüketim eğilimini azaldığını tabir etti.
Sanayicinin finansman maliyetlerinde bariz artış
Bahçıvan, bunun da ihracatın geriye çekildiği bir devirde, sanayi üretimini destekleyen güçlü iç talebin de bir ölçü zayıflamasına neden olacağını belirterek, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Faiz artırım sürecinin bir öteki çıktısı ise tesirlerini bir müddettir görmeye başladığımız üzere, sanayicimizin finansman maliyetlerindeki besbelli artış olacak. Öbür taraftan hepimizin beklediği ve oda olarak da takviye verdiğimiz, üzerinde ihtimamlı bir çalışma yapılarak kısa mühlet evvel açıklanan ‘Orta Vadeli Programı’ da çok önemsediğimizi vurgulamak istiyorum. Kararlılıkla uygulanmasını beklediğimiz Orta Vadeli Program’ın muvaffakiyetinin, ülkemizin uzun müddettir muhtaçlık duyduğu dış kaynak akışını da sağlayacağına inanıyorum. Bu kaynak akışının, uzun müddettir muhtaçlık duyduğumuz teknolojiye dayalı, nitelikli yeni sanayi yatırımları ile buluşturulması en büyük dileğimiz.”
