Nurdoğan ARSLAN ERGÜN
ABD-Boston merkezli bir portföy idare ve yatırım şirketi Appleton Partners’ın Ömür ve Sıhhat Bilimleri Yöneticisi olarak ABD’de yaşayan Dr. Kemal Oğuz Kalafat, Türkiye’nin son yıllarda otomotiv ve savunma sanayiinde yakaladığı ‘milli birlik’ ruhunu ilaç kesimine de yansıtması gerektiğini söyledi. İlaç sanayiinin ülke için stratejik değere sahip olduğunu söz eden Dr. Kalafat, “2010’lu yıllarda ‘milli ilaç’ projesi için düğmeye basıldı. Bu projeyle Türkiye’nin kendi ilacını üretmesi hedefleniyordu.
Ancak askıya alındı. Yine hayata geçirilebilir” dedi. Türkiye’nin kendi ilacını üretebilecek altyapı gücüne ve tesislere sahip olduğunu belirten Dr. Kalafat, “Milli ilaçta kastettiğim kendi teknolojimizle ürettiğimiz, kendi molekülümüzü bulduğumuz ilaç. Bunu Güney Kore, Japonya, İsrail, İrlanda, başardı. Nasıl başarmışlar diye baktığımızda hükümetin başında olduğu ‘fonların fonu’nu kurmuşlar. Bunun birebirini savunma sanayiinde yapıyoruz ve muvaffakiyete ulaştık. Otomotivde Togg’u kurduk. İlaçta da Togg gibisi bir teşebbüs oluşturabiliriz” diye konuştu.
“Birçok altyapısı düzgün fabrikamız var”
Covid19 salgınıyla birlikte ulusal ilacın kıymetinin bir sefer daha anlaşıldığını belirten Dr. Kalafat, Türkiye’nin kendi ilacını üreterek cari açığını da sonlandırabileceğini kaydetti. İlaç bölümünün art planda kaldığına ve canlandırılması gerektiğine vurgu yapan Dr. Kalafat, “Bugün Türkiye kendi ilacını üretebilecek potansiyele sahip. Zira bir sürü fabrikamız var ve hepsinin altyapısı, kapasitesi çok yeterli durumda. Tek yapılması gereken AR-GE altyapısı için fon oluşturmak ve uyumu sağlayacak bir üst sistem oluşturmak” dedi.
10 TL’nin 9 TL’si lisans sahibine gidiyor
Dünyadaki özgün ilaç üretiminin yüzde 70’inin ABD’de ve yüzde 30’unun ise AB, Japonya, Singapur, İrlanda ve İsrail’de gerçekleştirildiğini belirten Kalafat, Türkiye’nin ise orjinal ilaç değil jenerik ilaç üretimi yaptığını belirtti.
“Yoğun nüfusun da tesiriyle Türk ilaç kesiminde önemli bir üretim, fabrika altyapısı, teknoloji ve kültür oluştu. Lakin şirketler jenerik ilaçtan para kazanamıyor” diyen Dr. Kalafat, Türk firmalarının MENA bölgesi ve Kazakistan, Cezayir, Tunus, Bulgaristan ve Romanya’ üzere ülkelerde fabrika kurduklarını ve önemli oranda ihracat yaptıklarını belirtti. Türkiye’nin her yıl ilaçta milyarlarca liralık patent ödemesi yaptığını tabir eden Dr. Kemal Oğuz Kalafat, “Patent demek, ilaç üretmek demek, molekülün sahibi olmak demek. Dünyada ilaç üretmek isteyen firmalar, molekülün sahibine gelip talebini iletir. 10 liranın 9 lirası lisans sahibine verilir.
Türkiye’de de kesim, o 1 lira ile dönmeye çalışıyor. Bu yüzden 10 milyar liranın üzerinde cari açığımız var” yorumunu yaptı. Dünya genelinde ilaçta teknolojinin çok geliştiğine dikkat çeken Dr. Kalafat, “Çok komplike ilaçlar çıkmaya başladı. Bunun gerisinde kalıyoruz. Bu gelişmeleri kaçırarak ziyan ediyoruz. Şu an ilaç kesiminin canlandırılmaya gereksinimi var. Bu nitekim Türkiye için hayati bir durum” diye konuştu.
İlaç Sanayisi Patronlar Sendikası (IEIS) datalarına nazaran, üretici fiyatlarıyla Türkiye ilaç pazarı, 2022’de paha ölçeğinde 109,8 milyar TL’ye hacim ölçeğinde ise 2,55 milyar kutuya ulaştı. İthal ilaç pazarında 2022’de kıymette 49,8 milyar TL, kutuda ise 0,25 milyar kutu satış gerçekleştirildi. Yurt içinde üretilen ilaçlar ise bu periyotta 60 milyar TL’ye ve 2,31 milyar kutu satışına ulaştı.
İlaç sanayisinde yerli ve yabancı 785’in üzerinde işletme bulunurken memleketler arası standartlarda 103 ilaç, 13 hammadde üretim tesisi ve 41 Ar-Ge merkezi mevcut. Tekrar IEIS bilgilerine nazaran, Türk ilaç bölümünün ihracatı, ocak-temmuz devrinde yüzde 26,2 artışla 1,2 milyar dolara, ithalatı ise yüzde 7,5 artışla 3,3 milyar dolara yükseldi. Bu devirde kesimin dış ticaret açığı ise 2,1 milyar dolara ulaştı.
“Türkiye’ye yatırım çekmeye çalışıyoruz”
ABD’li yatırım ve varlık idare şirketi Appleton Partners’ın bu yılki yatırım bütçesinin 12 milyar dolar civarında olduğunu açıklayan Dr. Kemal Oğuz Kalafat, Hayat Bilimleri Departmanı olarak bugüne kadar toplamda 180 milyon dolarlık yatırım yaptıklarını açıkladı. Kalafat, “Bugüne kadar 9 yatırım gerçekleştirdik. Bu yatırımların üçü ABD’de bulunuyor. Almanya ve İrlanda’da da yatırımlarımız var. Önümüzdeki devirde yatırım yaptığımız bir ABD’li şirketi Türkiye’ye getirmeyi planlıyoruz” bilgisini verdi.
