Seyit Ardıç / Ankara Sanayi Odası Başkanı
Cumhuriyetimizin 100’üncü yılını gurur ve coşkuyla kutlamanın heyecanı içindeyiz. Bu gururu ve memnunluğu yaşarken bir asır evvelki koşulları, İstiklal Savaşı’nın ve Cumhuriyetin hangi şartlarda kazanıldığını asla unutmamamız gerekiyor. Başkomutan Gazi Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde, devrin en güçlü ordularına karşı yokluklar içinde verilen Kurtuluş Savaşı’yla bağımsızlığımız kazanıldı. Hemen akabinde ise sırada ekonomik bağımsızlık savaşımız vardı.
Avrupa’daki en küçük iktisat Osmanlı’da idi
Avrupa’nın büyük devletleri ortasında en küçük iktisat ve en düşük üretim seviyesi Osmanlı’daydı. 1914 yılında Meclis’e sunulan bütçede devletin toplam harcaması 34 milyon lira, eğitime ayrılan hisse ise yalnızca 500 bin liraydı. Buna rağmen kibrit ithalatı için 200 bin lira ayrılmıştı, zira ülkede kibrit fabrikası bile yoktu. Birinci kibrit fabrikası 1926 yılında kurulacaktı. 1915 yılında yapılan sanayi sayımına nazaran, sermayedarların yalnızca yüzde 20’si Türk kökenliydi. Tüm ülkede 182’si işler durumda yalnızca 282 sanayi kuruluşu vardı ve bunların tamamına yakını yabancıların ve azınlıkların elindeydi.
Atamızın da söylediği üzere askeri zaferler ekonomik zaferlerle taçlandırılmazsa kazanılan başarılar da daima olamaz. Cumhuriyetin ilanından sonra devletin ve özel kesimin kurduğu tesislerle ülkemiz endüstrileşmeye başladı. 100 yılda büyük bir dönüşüm gerçekleştirdi ve tarım ülkesi olmaktan çıkıp, sanayi ülkesi haline geldi.
Kişi başına gelirimiz artık 10 bin doları gördü
1923 yılında 13 milyon nüfusu ile kişi başına düşen gelir seviyesi 43 dolar olan ekonomimiz, bugün 85 milyonu aşan nüfusuyla kişi başı 10 bin dolar gelir seviyesini, 577 milyon dolar olan ulusal gelirimiz de 900 milyar dolar seviyesini aştı. 1927 yılında işletme sayısı 65 bin 245 ve gayri safi yurtiçi hasıla içerisinde endüstrinin hissesi yüzde 11 iken, bugün Türkiye iktisadı 1.7 milyon işletme sayısı ve hasılada yüzde 21 sanayi hissesine ulaşmış, ülkemiz dünyanın en büyük 20 iktisadı arasına girmiştir.
Cumhuriyetin ikinci yüzyılına girerken, ülkemizin kalkınma amaçlarına ulaşmak için gidecek çok yolumuz, yapılacak çok işimiz var. İkinci yüzyılda “Türkiye Yüzyılı” vizyonuyla, dijital ve yeşil dönüşümümüzü gerçekleştirip, yüksek katma paha üreten, ileri derecede endüstrileşmiş ülkeler ortasında yer alacağımıza ve dünyanın en büyük 10 ekonomisi ortasına gireceğimize yürekten inanıyorum. ■
