Nurdoğan ARSLAN ERGÜN
İhracat ve ticarete dönük adımları hızlandırdıklarını söyleyen Ticaret Bakanı Ömer Bolat, gelecek yıl ihracatı destekleme oranını yüzde 114 artıracaklarını bildirdi. İhracata dayalı büyümeyi desteklediklerini ve bu manada hem Merkez Bankası hem de Hazine ve Maliye Bakanlığı ile ortak çalışmalar yürüttüklerini kaydeden Bakan Bolat, yüksek teknolojili, katma pahalı eser ve yeşil dönüşümle ilgili çalışmalar yapan ihracatçı firmalara özel kredi programı hazırlığı içinde olduklarını duyurdu. Bolat, “Hazine ve Maliye Bakanlığımızla görüşüyoruz.
Oradan onay çıktığı andan itibaren gelecek yıl katma pahası yüksek teknolojik eser üretim ve ihracatını yapmak isteyenlerle yeşil dönüşüme ahenk sağlamak isteyenlerin finans diye bir kaynak sorunu kalmayacak. Eximbank ve İhracatı Geliştirme AŞ (İGE) takviyeli özel kredi programı oluşturulacak” bilgisini verdi. Bolat, böylelikle katma pahalı ve sürdürülebilir ihracatın yakalanacağını tabir etti.
“İhracatçı rekabetçi, biz ise istikrarlı kur istiyoruz”
İstanbul’da basın mensuplarıyla bir ortaya gelen Bakan Ömer Bolat, döviz kurundaki artışın devam edip etmeyeceği istikametindeki bir soruyu da “İhracatçılarımız kendi açılarından haklı olarak daha rekabetçi bir kur istiyor. Fakat biz de şunu soruyoruz; kur arttığında fiyatlara artırım yapmama kelamı verebiliyorlar mı? Kur artınca genel fiyat düzeyi yükseliyor.
Kur yükselişinin getirdiği avantaj çok kısa bir müddette kaybolup gidiyor. Değerli olan istikrarlı kurla istikrarlı bir iktisatta ve fiyat istikrarının sağlandığı bir ortamda ihracatı artırabilmek” yanıtını verdi. Bakan Bolat, böylelikle ihracatta sürdürülebilir bir ivme yakalanacağına işaret etti.
“2024’te AB ile yeni bir periyot başlayacak”
Türkiye’nin ana ihraç pazarının hâlâ Avrupa ülkeleri olduğunu vurgulayan Bakan Bolat, AB-Türkiye ortasındaki Gümrük Birliği anlaşmasın da kapsamın genişletilmesi ve güncellenmesi için teşebbüslerde bulunduklarını hatırlattı.
Gümrük Birliği’nin 28 yıllık bir mutabakat olduğuna işaret eden Bolat, hizmetler dalı ve e-ticaretin de mutabakat kapsamına alınmasını talep ettiklerini aktardı. Bolat, “Avrupalı meslektaşlarımızla yaptığımız görüşmelerde yapan, olumlu bir hava hissettik. AB’de siyasi mevzulardaki eleştirel lisan koruma edilmekle birlikte ticaret ve yatırım bahislerinde daha yapıcılar. Yeni periyotta Türkiye ile daha fazla ticaret, ekonomik işbirliği ve yatırım işbirliği noktasında daha istekliler.
Önceliğimiz tedarik, lojistik, güç üzere bölümlerde ülkemize daha fazla yatırım çekmek, sanayicimize, üreticimize daha fazla pazar imkanları açmak” dedi. AB Önderler Zirvesi’nden de benzeri sonuç çıkacağına inandığını anlatan Bakan Bolat, “Yeni yılda Türkiye-AB bağlarında Gümrük Birliği’ni çağdaşlaştırma, genişletme, vize kolaylıkları üzere mevzularda yeni bir devir başlayacak” yorumunu yaptı.
“Körfez ülkeleriyle ‘balayı’ yaşıyoruz”
Her ne kadar AB hâlâ birinci pazar noktasında olsa da Batı’daki talep düşüşü yaşandığını hatırlatan Bakan Ömer Bolat, şunları söyledi: “2020 yılında başlattığımız ‘uzak ülkeler’ stratejisine uygun olarak Uzakdoğu Afrika, Güney Amerika üzere pazarlara daha çok yöneldik. Oraları yapılacak ihracata daha fazla dayanak ve bütçe ayırdık.
Ortadoğu ve Körfez bölgesinde atılan siyasi ve ekonomik adımlarla bölgeye ihracatımız arttı. Türkiye-Körfez ülkeleri ortasında hem siyasi hem de ekonomik ve ticari alakalarda adeta bir bahar, bir balayı periyodu yaşanıyor. Yalnızca BAE’ne ihracatımız kasım ayında yüzde 179’dan fazla arttı.”
“STA’lar konusunda temkinli davranıyoruz”
2024’te yeni hür ticaret mutabakatları (STA) imzalanıp imzalanmayacağı tarafındaki soruyu yanıtlayan Bakan ÖmerBolat, şunları söyledi: “Bakanlık olarak dünyanın 200 ülkesi ile mutabakatlarla ikili ticareti yürütmekle vazifeliyiz. Tüm kurum ve kuruluşlarımızla ihracatı artırmaya dönük çalışmalar yürütüyoruz.
Şu anda 22 tane hür ticaret, 4 tane de tercihli ticaret, AB ile de Gümrük Birliği mutabakatımız var. İhracatçılarımıza pazar açma arayışımız sürüyor fakat STA’larda dikkatli gidiyoruz. Ödünler verildiği noktada Türkiye’nin de bir ithalat cenneti olmasını istemiyoruz. Olaya tek taraflı bakan ülkelere ‘dur’ diyoruz. Hedefimiz kazan-kazan unsuruyla ticareti artırmak yoksa ülkemizi hiçbir ülkeye pazar yapmak istemiyoruz.”
“Fahiş fiyata karşı gayretimiz sürecek”
Yüksel enflasyonu fırsat bilerek fahiş fiyat uygulayan şirket ve dallara yönelik kontrollerinin devam edeceğini lisana getiren Ömer Bolat, “Otomotiv dalında başta stokçuluk olmak üzere ikinci ellerdeki fiyatların birinci elin üzerine çıkamayacağına dair sınırlama getirdik. Ağustosun 15’inden sonra otomotiv kesiminde bir intizam gelmeye başladı. 600 bin araç bir anda piyasaya çıkmaya başladı. İthalatta neredeyse 14 milyar dolarlık ekstra bu yıla mahsus ek artış vardı. Bunda bir yavaşlama başladı.
Oto piyasası çok büyük ölçüde tertibe girdi. 6 ayda bulunamayan sıfır araç 6 saatte bulunur hale geldi ve ikinci elde fiyatlarda büyük düşüş oldu. Bunun benzerini gayrimenkulde de görmeye başladık. Hazır beton ve çimentoda da bilhassa sarsıntı bölgesinde fahiş fiyat uygulamasının önüne geçtik ve ilkbahara kadar artırım yapılmayacağı hatta yüzde 5 indirim yapılacağının kelamını aldık” dedi. Bolat, fiyatların düşmesiyle piyasada eserlerin bollaşmaya başladığını da söyledi.
Kümelenme modeline ihracat takviyesi veriliyor
Kümelenme maksadıyla bir ortaya gelen 3 şirketin iştirakiyle kurulan, taban 5 milyon TL sermali şirketlere ihracat konsorsiyumu statüsü verdiklerini açıklayan Ömer Bolat, “Yani 3 şirket bir ortaya gelip 5 milyon TL sermayeyle bir konsorsiyum oluşturduğunda biz onlara ihracat konsorsiyum statüsü veriyoruz. Paydaşlarını ve aracılık ettiği imalatçı şirketlerinin eserlerini ihraç etmek maksadıyla yurt dışında pazarlama faaliyetleri yapıyorlar. Biz de onlara hibe takviyeleri, pazarlama, danışmanlık ve tanıtım dayanakları veriyoruz” dedi.
Elektrikli araçta ahenk zaruriliği getirildi
Elektrikli araç konusunda kimi ithalatçı firmaların Türkiye pazarına ağır bir açılım gösterdiğini söyleyen Bakan Ömer Bolat, “Talep eden vatandaşlarımız ziyan görmesin diye bu hafta bir yönetmelik çıkardık. Elektrik araçlarda servis açma, kâfi teknik işçi ve ekipman bulundurma, davet merkezleri kurma zaruriliği getirdik. Buna uymayanların pazara girişleri noktasında kısıtlama olacak. Önlemlerimizi Avrupa Birliği mevzuatına ahenk çerçevesinde hem de tüketici olan vatandaşlarımızın ziyan görmemesi ismine yaptık” biçiminde konuştu.
“Tekstil-konfeksiyon bizim göz bebeğimiz”
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, global resesyonundan en fazla etkilenen dokumacılık ve konfeksiyon dalını kıymetlendirdi. Bolat, “Tekstil ve konfeksiyon, bizim göz bebeğimiz, vazgeçmemiz asla kelam konusu olmaz. Bugün 120 bin istihdam kayboluyor söylemi var fakat global talep 3-6 ay sonra kıpırdamaya başladığında, talepler artmaya başladığında çabucak o istihdam çok süratli bir halde geri alınır” diye konuştu.
