Bir müddettir Fed’in yılın geri kalanında faiz artırmayacağına yönelik kestirimler baskın olurken, dün hizmet bölümüne ait açıklanan bilgilerin beklentilerden âlâ gelmesinin akabinde Banka’nın sıkılaştırıcı para siyasetine devam edebileceğine ait kestirimler güçlendi. Analistler, para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed’in eylül toplantısında siyaset faizini sabit bırakacağına kesin gözüyle bakıldığını lakin Banka’nın kasım toplantısında 25 baz puan faiz artırma ihtimalinin yüzde 44’e çıktığını bildirdi.
Öte yandan, Fed, ülkedeki ekonomik aktivitenin mevcut durumuna ait değerlendirmeleri içeren “Bej Kitap” raporunu yayımladı. Raporda, temmuz ve ağustos aylarında ekonomik büyümenin “ılımlı” olduğu ve ülke genelinde istihdam artışının yavaşladığı kaydedildi. Mayıs sonunda açıklanan Bej Kitap raporunda, ekonomik faaliyetin “çok az” değişim gösterdiği, gelecekteki büyüme beklentilerinin ise biraz kötüleştiği tabir edilmişti. Dün yayımlanan raporda ise tüketici harcamalarından konut harcamalarına kadar her bahiste beklenenden daha güçlü ekonomik faaliyetin gerçekleştiği ve büyümenin olumlu olduğu belirtildi.
Artan hazine getirileri baskı oluşturuyor
Analistler, ABD’de 2 yıllık hazine tahvili getirisinin yüzde 5 düzeyinin üzerinde seyrettiğini söz ederek, artan hazine getirilerinin riskli varlıklar üzerinde baskı oluşturmaya devam ettiğini aktardı.Tahvil getirilerindeki artışların, beklentilerin üzerindeki ekonomik datalarla tıpkı vakte denk geldiğine dikkati çeken analistler, hizmet kesimine ait güçlü bilgilerin de daha fazla faiz artışı muhtemelliğine dair tasaları artırdığını kaydetti. Fed yetkililerinin gelecek periyot siyasetlere ait kelamla yönlendirmeleri yatırımcıların odağında bulunurken, dün Boston Fed Lideri Susan Collins, siyaset yapıcıların sonraki adımlara karar vermek için ekonomik bilgileri değerlendirirken sabırlı olmaları gerektiğini söyledi. Dün ABD’de açıklanan bilgilere nazaran, Tedarik İdare Enstitüsü (ISM) hizmet bölümü Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), ağustosta 54,5 ile piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşirken, hizmet dalında üst üste 8. ayda büyümeye işaret etti.
Ülkede mortgage (konut kredisi) müracaatları ise faiz oranlarındaki gerilemeye karşın geçen hafta Aralık 1996’dan bu yana kaydedilen en düşük düzeye indi. Kelam konusu gelişmelerin akabinde dün yüzde 0,1 artışla günü 104,9 düzeyinden tamamlayarak Mart 2023’ten bu yana en yüksek günlük kapanışını gerçekleştiren dolar endeksi, şu sıralarda yatay bir seyir izliyor.
Petrolde arz telaşı sürüyor
Yükselen tahvil faizleri ve doların öteki para üniteleri karşısında bedel kazanmaya devam etmesiyle düşüş eğilimini üst üste 4. süreç gününe taşıyan altının ons fiyatı, şu dakikalarda evvelki kapanışının çabucak altında 1.918 dolardan süreç görüyor. Petroldeki arz kaygılarının tesiriyle dün yükseliş eğilimini üst üste 6. süreç gününe taşıyarak yaklaşık son 1 yılın en yüksek düzeyine çıkan Brent petrolün varil fiyatı, yeni günde ise yüzde 0,5 azalışla 90 dolarda seyrediyor. Dün ABD Senatosu, ABD Merkez Bankası (Fed) Lider Yardımcılığı’na aday gösterilen Philip Jefferson’a onay verdi. Öte yandan, F-35 jetleri için teslimat varsayımlarını düşüren ABD’li savunma devi Lockheed Martin’in payları yüzde 5’e yakın kıymet kaybetti. Çin hükümetinin dün “memurların iPhone kullanmalarını yasakladığına” ait haber akışının akabinde Nasdaq endeksinde süreç gören Apple’ın pay fiyatı, günü yüzde 3,6 paha kaybıyla kapattı.
Dün New York borsasında Dow Jones endeksi yüzde 0,57, S&P 500 endeksi yüzde 0,70 ve Nasdaq endeksi yüzde 1.06 azalış kaydetti. ABD’de endeks vadeli kontratlar da yeni güne negatif bir seyirle başladı. Avrupa borsalarında negatif bir seyir izlenirken, bugün bölgede gözler büyüme bilgilerine çevrildi. Analistler, bölgede enflasyon ve resesyon ikileminin varlığını muhafazaya devam ettiğini belirterek, Avrupa Merkez Bankası (ECB) yetkililerinin kelamla yönlendirmelerinin de yatırımcıların odağında bulunduğunu söyledi.
Dün ECB İdare Şurası üyeleri “şahin” tonlu açıklamalar yaparken, Klaas Knot, para piyasalarında eylül toplantısına dair fiyatlamalarda faiz artış ihtimalinin hafife alındığını düşündüğünü aktardı. ECB Üyesi Peter Kazimir de enflasyonun inatçı bir halde yüksek kaldığını ve hedeflenen yüzde 2’lik düzeyin hayli üzerinde olduğunu vurguladı.
BOE: Enflasyon yıl sonuna kadar düşecek
Ayrıca, İngiliz Parlamentosu’nda Hazine Komitesi üyelerinin İngiliz iktisadının görünümüne ve bankanın siyasetlerine ait sorularını yanıtlayan İngiltere Merkez Bankası (BoE) Lideri Andrew Bailey, ülkede enflasyonun bu yılın sonunda kıymetli ölçüde düşmesinin beklendiğini, mevcut faiz oranlarının halihazırda “döngünün doruğuna çok daha yakın” durumda olduğunu söyledi. Dün Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 0,2, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,8, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,2 ve İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 1,5 kıymet kaybetti. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar, yeni güne de negatif seyirle başladı.
Asya piyasalarında, negatif bir seyir öne çıktı
Analistler, ABD borsalarındaki düşüşün Asya tarafına taşındığını belirterek, Çin’de açıklanan bilgilerin olumsuz sinyaller vermeye devam ettiğini söyledi. Bugün Çin’de açıklanan bilgilere nazaran, ithalat ve ihracat sayılarındaki düşüş beklenenden az olsa da dış ticaret fazlası 68,4 milyar dolarla beklentilerin altında kaldı. Öte yandan, ABD Ticaret Temsilciliği (USTR), Çin’den ithal edilen 352 eser kalemiyle Kovid-19 ile ilgili 77 esere uyguladığı gümrük vergisi muafiyetini 31 Aralık’a kadar uzattığını duyurdu.
Çin’in borç krizindeki gayrimenkul şirketi Country Garden, vadesi gelen iki yurt dışı borç tahvilinin 22,5 milyon dolarlık faiz ödemesini “hoşgörü süresi” bitmeden yaparak temerrüde düşmekten son anda kurtuldu. Kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,6, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,9, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1,2 ve Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,9 paha kaybetti.
Yurt içinde, dün dalgalı bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, 8.298,54 puanla rekor seviyeyi görmesinin akabinde bu düzeyden gelen kar satışlarıyla yüzde 0,66 kıymet kaybederek günü 8.181,67 puandan tamamladı. Dün Türkiye iktisadının 3 yıllık amaç ve siyasetlerinin yer aldığı Orta Vadeli Program’ın (OVP) onaylanmasına ait Cumhurbaşkanı Kararı, Resmi Gazete’nin yinelenmiş sayısında yayımlandı. Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nca hazırlanan ve 2024-2026 periyodunu kapsayan OVP ile temel ekonomik büyüklükler ve gayeler belirlendi. Buna nazaran, büyüme için bu yıl gerçekleşme iddiası yüzde 4,4 oldu. İktisadın 2024’te yüzde 4, 2025’te yüzde 4,5, 2026’da yüzde 5 büyüyeceği öngörüldü.
Analistler, bugün yurt içinde haftalık para ve banka istatistikleri, yurt dışında ise Avro Bölgesi’nde büyüme, Almanya’da sanayi üretimi ve ABD’de haftalık işsizlik müracaatlarının takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 8.200 ve 8.300 düzeylerinin direnç, 8.100 ve 8.000 puanın takviye pozisyonunda olduğunu kaydetti.
