Birol BOZKURT
Merkez Bankası yılın son faiz kararını verdi. Para Siyaseti Heyeti (PPK), dün yaptığı toplantıda siyaset faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını 250 baz puan artırarak yüzde 42,50’ye yükseltti. Haziran ayından bu yana faizleri her ay artıran Merkez Bankası, toplamda 3 bin 400 baz puan artış yapmış oldu. Banka faiz artırım sürecine başlamadan evvel siyaset faizi yüzde 8,5 düzeyinde bulunuyordu.
Kasım ayında sonlu bir artış kaydeden manşet enflasyonun son enflasyon raporunda sunulan görünümle uyumlu seyrettiği belirtilen yılın son PPK duyurusunda, yurt içi talebin mevcut düzeyi, hizmet fiyatlarındaki katılık ve jeopolitik risklerin enflasyon baskılarını canlı tuttuğu tabir edildi. Öte yandan yakın periyoda ait göstergelerin, mali sıkılaştırmanın finansal şartlara yansımasıyla yurt içi talepteki dengelenmenin sürdüğüne işaret ettiği belirtildi.
Kurulun enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışlarında sonlu bir güzelleşmenin başladığını değerlendirdiği bildirilen duyuruda, şu tabirlere yer verildi: “Dış finansman şartlarındaki besbelli güzelleşme, rezervlerde süregelen artış, talepteki dengelenmenin cari süreçler hesabına takviyesi ve Türk lirası varlıklara yurt içi ve yurt dışı talebin güçlenerek artması, döviz kuru istikrarı ve para siyasetinin aktifliğine güçlü katkıda bulunmaktadır. Bu çerçevede, aylık enflasyonun ana eğilimindeki düşüş sürmektedir.”
“Sıkılaşma gerektiği surece sürecek”
Duyuruda, Heyetin, dezenflasyonun tesisi için gerekli mali sıkılık seviyesine kıymetli ölçüde yaklaşıldığını kıymetlendirerek mali sıkılaştırma suratını yavaşlattığı belirtildi. Konseyin, mali sıkılaştırma adımlarını en kısa vakitte tamamlamayı öngördüğü bilgisi verilen duyuruda, fiyat istikrarının kalıcı tesisi için gerekli mali sıkılığın ise gerektiği surece sürdürüleceğinin değerlendirildiği tabir edildi.
Duyuruda, Heyetin, mevcut mikro ve makroihtiyati çerçeveyi piyasa sisteminin fonksiyonelliğini artıracak ve makro finansal istikrarı güçlendirecek biçimde sadeleştirdiği bildirildi. Duyuruda ayrıyeten kredi faizlerinin hedeflenen finansal sıkılık seviyesiyle uyumlu olduğu değerlendirilirken, Türk lirası mevduat hissesinin artırılmasına yönelik düzenlemelerin nakdî sıkılaşma eşliğinde transfer sistemini güçlendirmeye ve bankacılık sisteminin fonlama kompozisyonunu güzelleştirmeye devam ettiği vurgulandı.
“TCMB gerçek faiz hesabı yapıyor”
Faiz kararının beklentilere paralel olduğunu söyleyen İktisatçı Prof. Dr. Sinan Alçın, “Bu kararda piyasa iştirakçileri anketinde 2024 yılsonu enflasyon beklentisinin medyanda 41,5 olduğu hatırlandığında TCMB’nin beklenen enflasyon üzerinden gerçek faiz hesabı yaptığını anlıyoruz. Elbette TCMB’nin 2024 yılsonu enflasyon kestiriminin yüzde 36 ve enflasyon gayesinin de yüzde 5 olduğunu da hatırlamak gerekiyor.
Kasım ayındaki üzere Aralık ayında da nakdî sıkılaşmanın sonuna gelinmekle birlikte ölçü kısıtlaması tarafında adımlar atılacağının sinyalini alıyoruz. Hakikaten PPK kararı sonrası paylaşılan basın bülteninde TL Depo Alım İhaleleri yoluyla sterilizasyon yapılacağı duyuruldu. Son periyotta döviz rezervindeki artış ve yükselen TL mevduat faizleri nedeniyle nakdî genişlemenin yarattığı enflasyonist tesirin hafifletilmesi amaçlanıyor.
Bir öteki karar siyaset faiz artışının kredi kartı nakit kredilerine geçen ay olduğu üzere yansıtılmaması kararı. Bu durum da bilhassa mevcuttaki kredi kartı birikmiş borçları ve bu borçlar içerisinde temel tüketim mallarının yükünün dikkate alındığı anlaşılıyor. TCMB’nin bugünkü kararı ile nakdî sıkılaşmayı ocak ayına taşıyarak 45 seviyesinde faiz artırımına orta verebileceğini fakat lokal seçim nedeniyle para siyasetine yönelik oluşan kuşkuları dağıtmak için de miktarsal sıkılaştırma tedbirlerinin çeşitlenerek artacağını öngörebiliriz” diye konuştu.
“Merkez’in iletileri piyasalar için pozitif”
Merkez Bankası’nın faiz kararını kıymetlendiren Cet Yatırım Hazine GMY Etem Öztekin, “Enflasyonla uğraşa kararlılıkla devam edileceği istikametindeki açıklamalarını çok müspet ve hem yerli hem yabancı yatırımcılar nezdinde itimat tazeleyen bir nokta olarak görüyoruz. Bu minvalde, nakdî transfer sisteminin güçlendirilmesi ve sterilizasyonu araçlarının çeşitliliğini artırmak maksadıyla Türk Lirası depo alım ihaleleri düzenleyeceğini açıklaması da bu kararlılığı teyit eder nitelikte. Metinde değerli gördüğümüz satır başlarından biri de kredi faizlerinin ‘hedeflenen finansal sıkılık seviyesi ile uyumlu’ olduğu açıklaması.
Politika faiz oranı artışının, önümüzdeki günlerde piyasadaki kredi faizlerine üst istikametli pek fazla tesir etmemesini bekleyebiliriz. Fonlama maliyetleri bir epey artmış olan ticari işletmelerin zorlandığını çok fazla duymakta olduğumuz bu konjonktürde, o tarafta ekstra bir maliyet artışının beklenmemesi açısından bilhassa metne konulmuş bir cümle üzere görüyoruz. Özetle, enflasyonla olan kuvvetli gayrette, geçilmesi gereken bir virajın daha kazasız ve başarılı bir biçimde alındığını düşünüyor, yeni yılda bu atılan adımların meyvelerinin alınacağı günleri ümitle bekliyoruz” sözlerini kullandı.
“Ocak ayında 250 baz puan artış olur”
Ocak toplantısında 250 baz puan daha artışla %45 faiz ile artış devrinin sonuna gelineceğini söyleyen İnfo Yatırım Satış ve Pazarlama Yöneticisi Sertaç Ekeke, “Beklentiler dahilinde gelen faiz kararı sonrası 7.500 düzeyi aşağıda 7.750 düzeyi üstte değerini koruyor. Bilhassa 7.500 düzeyinin altında günlük kapanışın olması durumunda düzeltme hareketinin derinleşmesi beklenebilir. Orta uzun vade de endekste olumlu görüşümüzü koruyoruz fakat şimdi kaybedilen risk iştahının geri gelmemesi ve faiz artırımlarının devam edeceği beklentisi ile bir müddet daha düzeltme baskısı ve taban arayışları devam edebilir” tabirlerini kullandı.
Merkez Bankası rezervleri 142,5 milyar dolarla rekor kırdı
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) toplam rezervleri, 15 Aralık haftasında bir evvelki haftaya nazaran 1 milyar 154 milyon dolar artışla 142 milyar 528 milyon dolara çıkarak tüm vakitlerin en yüksek düzeyine ulaştı. Buna nazaran, 15 Aralık prestijiyle Merkez Bankası brüt döviz rezervleri, 890 milyon dolar artışla 95 milyar 399 milyon dolara yükseldi. Brüt döviz rezervleri, 8 Aralık’ta 94 milyar 509 milyon dolar düzeyinde bulunuyordu.
Söz konusu devirde altın rezervleri de 265 milyon dolar artarak 46 milyar 864 milyon dolardan 47 milyar 129 milyon dolara çıktı. Böylelikle Merkez Bankasının toplam rezervleri, 15 Aralık haftasında bir evvelki haftaya nazaran 1 milyar 154 milyon dolar yükselişle 141 milyar 374 milyon dolardan 142 milyar 528 milyon dolarla tüm vakitlerin en yüksek düzeyine ulaştı. Toplam rezervlerde mayıs sonundan 15 Aralık ile biten haftaya kadar geçen müddette artış, 44 milyar 70 milyon dolar olurken, kelam konusu artış yüzde 44,8’e karşılık geldi.
Menkul değer tesis oranı düşürüldü
Merkez Bankası, yabancı para yükümlülükler için yüzde 5 olarak uygulanan menkul değer tesis oranının yüzde 4’e indirileceğini açıkladı. TCMB’den yapılan açıklamada ayrıyeten, 29 Aralık 2023 tarihinde sonlanacak olan kredi büyümesine nazaran menkul değer tesisine ait süreksiz uygulamanın 6 ay müddet ile uzatılacağı belirtildi. Sarsıntı bölgesine kullandırılan kredilerin menkul değer tesis uygulamasından muafiyetine yönelik konuların da Haziran 2024’e kadar devam edeceği söylendi. TCMB’nin açıklamasında Türk lirası mevduatın önceliklendirilmesine ait siyasetler kapsamında Türk lirası mevduatı destekleyici adımlar atılmaya devam edileceği söz edildi.
Kredi kartı faiz oranları değişmeyecek
Merkez Bankası, kredi kartı azami faiz ve üye iş yeri azami komite oranlarının mevcut düzeylerinin üzerine çıkmamasına yönelik referans orana üst hudut getirdi. Buna nazaran, referans oranın mevcut düzeyi 3,11 üst hudut olarak belirlenirken, bu düzeyin altındaki oranlar için mevcut hesaplama yolunda bir değişiklik yapılmadıKredi kartı süreçlerinde uygulanacak azami faiz oranları ile üye iş yerlerine uygulanacak azami kurul oranlarının hesaplanmasında kullanılan referans oran, Bankalarca Ticari Müşterilerden Alınabilecek Fiyatlara Ait Yol ve Temeller Hakkında Bildirim (Sayı: 2020/4) kapsamında belirlenen sistem ile hesaplanarak ilan ediliyor. Referans oran, 32-45 gün vadeli Türk lirası mevduata bankaların uyguladıkları yüklü ortalama akım faiz oranı ile siyaset faiz oranının yüzde 10 fazlasının düşük olanı dikkate alınarak hesaplanıyor.
TL depo alım ihaleleri düzenlenecek
Merkez Bankası, kullanılan sterilizasyon araçlarının çeşitliliğini artırmak emeliyle Türk lirası (TL) depo alım ihaleleri düzenleneceğini duyurdu. Kelam konusu duyuru, TCMB Para Siyaseti Heyetinin siyaset faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını 250 baz puan artırarak yüzde 42,50’ye yükseltmesinin akabinde geldi. Duyuruda, “Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanunu’nun 52’nci hususunda, para siyaseti amaçları çerçevesinde para arzının ve likiditenin aktif bir formda düzenlenmesi hedefiyle açık piyasa süreçleri yapılabileceği düzenlenmiştir. Mali transfer düzeneğinin güçlendirilmesi ve kullanılan sterilizasyon araçlarının çeşitliliğini artırmak emeliyle TL depo alım ihaleleri düzenlenecektir” sözü kullanıldı.
