Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP), Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şanlıurfa ve Şırnak’ın yer aldığı 9 ili kapsıyor. Çok dallı, sürdürülebilir insani gelişmeye dayalı, bölgenin rekabet gücünü artırmayı, ekonomik ve toplumsal bütünleşmeyi güçlendirmeyi hedefleyen GAP, entegre bir bölgesel kalkınma projesi olarak uygulanıyor.
Projeyle tarım, sanayi, güç, ulaştırma, eğitim, sıhhat, kırsal ve kentsel altyapı yatırımlarıyla bölge halkının ömür kalitesi ve refah seviyesinin yükseltilmesi hedefleniyor. GAP ile bölgede planlanan 22 barajdan 18’i, 19 hidroelektrik santrali ile sulama şebekesinden 14’ü tamamlanarak faaliyete girdi. Bölgede 34 yılda 518 milyar kilovatsaat elektrik gücü üretildi.
GAP Hareket Planı’na nazaran sulama inşaatlarının yüzde 72’si tamamlanma evresine gelirken güç yatırımlarının ise imali süren Silvan Barajı ve HES Projesi’nin tamamlanmasıyla yüzde 94’e yaklaşması hedefleniyor. Projenin süratli bir formda tamamlanabilmesi gayesiyle da bölgeye yapılan yatırımlar, son 20 yılda nizamlı formda artırıldı.
GAP Bölgesi yatırımlarının ülke içindeki hissesi 2001’de yüzde 5’lere kadar düşerken son 20 yılda artarak yüzde 15 düzeylerine yaklaştı. Güneydoğu vilayetleri, GAP yatırımlarının da katkısıyla ihracatını 28’e katladı. Bölgede 2000 yılında 503,5 milyon dolar olan ihracat, 2023’te 14 milyar doları aştı.
Bölge vilayetlerinden bilhassa besin, dokuma ve sanayi eserleri üzere birçok dalda Avrupa, Orta Doğu ve Afrika ülkelerine ihracat yapılıyor. GAP kapsamındaki yatırımlar, bölgedeki istihdama da kıymetli katkılar sunuyor.
“Çiftçiler, tasarruflu üretime teşvik ediliyor”
GAP BKİ Lideri Dr. Hasan Maral, GAP kapsamında 34 yıldır yörenin kalkınmasına yönelik yatırımların sürdürüldüğünü söyledi. Bölgenin ulusal ve milletlerarası rekabet edebilirliğini sağlamak gayesiyle düzgün tarım, organik tarım, kaynakların faal ve verimli kullanımı üzere alanlarda tasarruf öncelikli çalışmalar gerçekleştirdiklerini anlatan Maral, memleketler arası ölçekte rekabet edilebilirliğin sağlanması için bölgede 10 farklı programın uygulandığını tabir etti.
Maral, bilhassa bölgede yetiştirilen ve Türkiye’nin gereksiniminin yüzde 60’ını karşılayan pamuğun daha kaliteli üretilmesi için çiftçilerin yüzde 46 su, yüzde 27 de gübre tasarrufuyla üretim yapabilmesine 2 bin çiftçiyle birlikte önayak olduklarına dikkati çekti.
“Son 20 yılda 7 milyar lirayı aşan proje takviyesi verildi”
Bölge vilayetlerinden yapılan ihracattaki artışa değinen Maral, şöyle devam etti:
“GAP Bölge Kalkınma Yönetimi, bölgede turizmden iktisada, toplumsal bahislere kadar birçok alanda değerli projelere imza attı. Birçok projeye öncülük etti ve model projelerin geliştirilmesine de imkan tanıdı. Son 20 yıllık dönemde bölgeye 7 milyar lirayı aşan proje takviyesi verildi. Sürdürülebilirliği öne alan, entegre bir bakış açısına sahip proje paketleri desteklendi. Bugün alanda bu projelerin başarılı bir biçimde, katma pahalı bir formda ilerlediğini görüyoruz. GAP BKİ, 9 vilayette yapmış olduğu işlerde yatırım ortamının iyileştirilmesinden tutun da turizme kadar, altyapı iyileştirmesine kadar birçok farklı alanda çalışma yürüttü. Bu çerçevede yatırım ortamının güzelleşmesiyle birlikte altıncı teşvik bölgesinde de yer alması ve öteki dayanak ögelerini barındırması nedeniyle kısa mühlet içerisinde yatırımcılar için de bir çekim merkezi haline geldi. Şu an 14 milyar doları aşan bir ihracat sayısına ulaştık. Bugün prestijiyle çok önemli ölçekte yatırımların yapıldığını görmekteyiz.”
Maral, bölgenin kalkınması için bugüne kadar emeği geçen başta çiftçiler olmak üzere tüm kamu kurum ve kuruluşu yetkililerine teşekkür etti.
