Birol BOZKURT
Son yılların en çok merak edilen Merkez Bankası, Para Siyaseti Konseyi (PPK), toplantısı dün yeni Lider Hafize Gaye Erkan başkanlığında gerçekleştirildi. 650 baz puanlık rekor faiz artırımına karar verilen toplantıda banka siyaset faizini yüzde 8,5’ten yüzde 15’e yükseltti.
Verdiği iletilerle da dikkat çeken Merkez Bankası’nın kararı sonrası borsada alımlar hızlanırken, dolar kuru da birinci kere 24 düzeyini geçerek yeni bir rekor kırdı. Gram altın da 1.500 TL’ye geçerek rekorunu yeniledi. Piyasada beklentiler faizlerin en az yüzde 20’ye çıkarılması tarafındaydı.
Faiz artışı piyasa beklentilerini karşılamasa da verilen bildiriler karşılık bulmuşa benziyor. Faiz kararı sonrası toplumsal medya hesabından açıklama yapan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, , “Türkiye Yüzyılı’nın temel ideolojisi üç kavramla somutlaşmıştır, ‘istikrar, inanç, sürdürülebilirlik” dedi. Ekonomistler ise yatırımcı beklentilerinin tam karşılanmadığını lakin verilen bildirilerle sonraki toplantılarda alınacak aksiyonların ve atılacak yeni adımların takipçisi olunacağının varsayım edildiğini söylüyor.
İş dünyasından da faiz kararına karışık reaksiyonlar geliyor. İSO Lideri Erdal Bahçıvan, alınan faiz kararının finansal istikrar için atılmış değerli bir adım olduğunu söylerken, ASKON Lideri Orhan Aydın, “Faiz artışı geçmişte olduğu üzere ülke ekonomimize katma kıymet açısından bir artı getirmeyecektir” diye konuştu. İstanbul Tüccarlar Kulübü Lideri İlker Önel de “Reel kesim açısından kredi maliyetlerini olumsuz etkileyecek olmasına karşın, rasyonel siyasetlere dönüş manasında finansal istikrarı sağlamaya yönelik bir adım olarak olumlu buluyorum” dedi.
Faiz kararı sonrası borsada hareketlilik başladı
Güne yüzde 0,26 yükselişle 5 bin 200 puandan başlayan Borsa İstanbul, faiz kararı öncesinde 5 bin 223 puandaydı. Faizin beklentilerin altında artırılmasına birinci reaksiyon olarak düşüş yaşansa da bu durum çok kısa sürdü ve endeks süratle toparlandı. Faiz kararı metninde verilen iletilerin güçlü olması ve Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in verdiği iletilerin olumlu bulunmasıyla yükselişine devam eden endeks günü yüzde 4,65 artışla 5 bin 428 puandan tamamladı.
Mehmet Şimşek’ten istikrar ve itimat vurgusu
Faiz kararı sonrası toplumsal medya hesabı üzerinden açıklama yapan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, “Paramızın istikrarlı ve inançlı olması, dolarizasyon belasından kurtulmak için en tesirli çözümdür” dedi.
Refah ve kalkınma için sürdürülebilir büyüme vazgeçilmez önkoşul olduğunu söyleyen Şimşek, “Yatırım ve istihdam kararları için en değerli belirleyici etken öngörülebilirliktir.
Öngörülebilirliği sağlayacak olan ise inançtır. İtimat, lakin kurala nazaran siyasetler uygulanarak temin edilebilir. Piyasa iktisadı, özgür kambiyo rejimi, dışa açık iktisat unsurlarına dayalı siyaset çerçevesi Türkiye’ye çok önemli ölçüde sermaye akımı sağlayacaktır” sözlerini kullandı.
“Alınan kararlar piyasa beklentilerinin gerisinde”
PPK’nın bu toplantısında alacağı iki aksiyona konsantre olunduğuna dikkat çeken TOBB ETÜ Öğretim Üyesi Dr. Cahit Sönmez, “Malum bir müddettir siyaset faiz oranı faal kullanılmadığı için mali transfer düzeneği sağlıklı çalışmıyordu. Hem nakdî transfer düzeneğinin sağlıklı çalışması ve bozulan fiyatlama davranışlarının güzelleştirilmesi için önden yüklemeli kayda kıymet faiz artışı gerekliydi fakat PPK kademeli artışı tercih etti.
Bunun yanı sıra bağlantı tarafında nakdî sıkılaşma sürecinin başlatıldığı ve vakit içinde sıkılaştırmanın kademeli olarak güçlendirileceği bildirisi vermesi kıymetliydi. Ayrıyeten bir noktaya vurgu yapmak isterim bir evvelki devirde 200 civarında alınan makro ihtiyati önlemlerle ilgili sadeleşmeye yönelik adımlar atılması da taahhüt edilmiş.
Piyasa beklentilerinin gerisinde kalan kararlara şahit olduk, hasebiyle piyasa aktörleri bir müddet daha temkinli duruşlarını koruyacaklar ve PPK’nın en az birkaç toplantısını daha bekleyeceklerdir” diye konuştu.
Ekonomistlerden faiz değerlendirmesi
Faiz kararını toplumsal medya hesabı üzerinden pahalandıran ekonomistler beklentilerin karşılanmadığına dikkat çekiyor. Ekonomist Mahfi Eğilmez, “TCMB siyaset faizini % 15’e çıkardı. An prestijiyle ikinci senaryodayız. Faiz artışını yapısal ıslahatlar izlemezse ikinci senaryoda kalırız ve ekonomiyi toparlamak mümkün olmaz” dedi.
Prof.Dr.Serap Durusoy ise “Metin her ne kadar enflasyonla başlasa da gerektiğinde ve gerektiği kadar artış sözü ile cari dengeyi düzgünleştirmek için stratejik yatırımlar desteklenmeye devam edilecek açıklaması ileriye dönük beklentileri olumsuz etkileyecek. Her toplantıda faiz artışı olmayacak gibi” dedi. Prof. Hayri Kozanoğlu da “Yabancılar PPK metninden duruma hakim, meseleleri gerçek saptayan bir Merkez Bankası izlenimi edinirler. Lakin ağır giriş yapmak için faizlerin daha da yükselmesini, karışık regülasyonların sadeleştirilmesini beklerler” sözlerini kullandı.
