Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, “Türkiye Yüzyılı, birebir vakitte tarımda da yeni atılımların, yeni uzaklıkların yüzyılı olacaktır.” dedi. Yılmaz, Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğü’ndeki 2023 Yılı Ziraî Üretici Temsilcileri İstişare Toplantısı’na katıldı. Toplantıda, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı ve tarım dalı temsilcileri de yer aldı.
Toplantının akabinde açıklama yapan Yılmaz, Türkiye’nin üç yıllık siyasetini içerecek Orta Vadeli Program (OVP) hazırlıkları kapsamında tarım dalının fikir ve önceliklerine büyük kıymet verdiklerini söyledi. Eylülde kamuoyuyla paylaşılacak OVP’de, ekim ayında TBMM’ye arz edilecek 12. Kalkınma Planı ve akabinde 2024 yılı Merkezi İdare Bütçe süreçlerine tüm ilgililerin teklif ve beklentilerinin iştirakçi bir formda yansıtılacağını belirten Yılmaz, toplantıda, iştirakçilerin, kelamlı sözlerinin yanı sıra çeşitli yazılı dokümanlar ve raporlar da sunduğunu aktardı.
Yılmaz, her alanda olduğu üzere tarımda da belirsizliklerin azaltılması ve öngörülebilirliğin artırılması gerektiğini lisana getirerek, kesimin stratejik bir mevzu olduğunu, ulusal güvenliği de ilgilendirdiğini kaydetti. Bilhassa son devirlerde yaşanan Kovid-19 üzere bulaşıcı hastalıklar, iklim değişikliği ve global ısınmanın yanı sıra Ukrayna-Rusya savaşı üzere jeopolitik gelişmelerin, tarım bölümü ve besin alanının ne kadar değerli olduğunu bir kere daha gösterdiğini anlatan Yılmaz, şöyle devam etti: “Tarım hiçbir vakit modası geçmeyecek bir kesimdir. Geçmişte kalkınma anlayışında bu bir ölçü ihmal edilmiş. Güya modernleşince, gelişince tarım dalı eski kıymetini taşımayacak üzere bir anlayış olmuş bizim kalkınma tarihimizde fakat geldiğimiz noktada, aslında tarımın en kritik alanlardan biri olduğunu, tarihte de birçok ülkede tarım ihtilalinin üzerine sanayi ihtilalinin inşa edildiğini görmemiz gerekiyor. Münasebetiyle tarımdaki gelişmeler, genel kalkınmamız açısından, makro istikrarımız açısından da son derece değerli.”
Tarımda sürdürülebilirlik
Makro iktisat ve enflasyonda yaşanan hareketlilik, makro istikrar, gelir dağılımı ve toplumsal adalet bakımından besin ve tarımın çok değerli bir alan olduğunu vurgulayan Yılmaz, planlı, sürdürülebilir ve yerli üretimin geliştirilmesini gerektiğini söyledi.
Yılmaz, “Tarımda sürdürülebilirlik, bugünkü kuşak ile gelecek kuşak ortasındaki adalet açısından da çok değerli. Toplumsal adalet dediğimiz hadise, bir taraftan bugünkü jenerasyon içindeki adaleti söz ediyor bir taraftan da bugünkü jenerasyon ile gelecek kuşaklar ortasındaki adaleti gerektiriyor. Hasebiyle sürdürülebilir bir ziraî üretim son derece değerli ve herkesin üzerinde durduğu bir mevzu. Bu da uzun vadeli bakış açılarını gerektiriyor. Bu manada sürdürülebilir bir yapıyı sağlamada, girdi maliyetlerinden fiyat istikrarlarına, kontratlı üretime varıncaya kadar birçok mevzunun tartışıldığını tabir edebilirim.” diye konuştu.
Sürdürülebilirlik, verimlilik, kayıtlılık, kalite ve kesime yatırımın son derece değerli başlıklar olduğuna dikkati çeken Yılmaz, şnları kaydetti:
“İnsan, bitki ve hayvan sıhhatinin aslında birbirleriyle bir bütünlük arz ettiğini, ortalarında bir etkileşim olduğunu arkadaşlarımız çok hoş anlattılar. Sağlıklı beslenemeyen insanların, sağlıklı olması beklenemez. Hayvan sıhhati, bitki sıhhati ve insan sıhhati birbiriyle bağlantılı. Bu çerçevede yapılması gerekenler ortasında, aşı ve ilaç bahisleri gündemimize geldi. İlaç konusunda ülkemizin artık belirli bir yere geldiğini, kendine kâfi halde olduğunu, daha fazla AR-GE, ruhsatlandırma üzere çalışmalarla, ihracatla güçlenmesi gerektiği üzerinde duruldu. Bir taraftan da aşı konusunda, kendi aşılarımızı üretme problemi tartışıldı. Kanatlılar başta olmak üzere, aşikâr alanlarda kendi aşılarımızı geliştirme noktasında, Tarım ve Orman Bakanlığımız ile Strateji ve Bütçe Başkanlığının birlikte bir çalışma yapma iradesi tabir edildi. Dalın beklentisine dönük, bu manada değerli bir inisiyatifin önümüzdeki günlerde ortaya konacağını tabir edebiliriz.
Her alanda olduğu üzere, tarım alanında da araştırma geliştirmenin son derece değerli olduğunu, teknolojinin ve takibinin son derece değerli olduğunu bu vesileyle bir sefer daha görmüş olduk. Başka taraftan kayıt dışılıkla çaba konusu, tarımdaki istihdamın kayıtlı bir biçimde yapılması başta olmak üzere kayıt dışılıkla çaba ve ziraî istatistiklerimizin kalitesini artırma, tekrar tarımda envanter çalışmaları gerçekleştirme bahisleri gündemimizi tekrar işgal etti. Bu çerçevede, ‘ölçemediğimiz şeyi yönetemeyiz’ anlayışının altının çizilmesi gerekiyor.”
“Medyayla dalın etkileşimi, işbirliği değerli bir alan”
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, uydurma eserlerle gayret, besin güvenliği ve kontrollerin çok daha güçlü hale getirilmesinin de toplantıda ele alınan husus başlıkları ortasında olduğunu vurgulayarak, şöyle devam etti:
“Bu mevzularda bölüm ve kamunun işbirliği içinde, yanlış yapanlara, halkın sıhhatini tehdit edenlere karşı ve daha yüksek maliyetlerle bu işlerin rekabeti de bozarak yürütülmesine mani olmamız gerekiyor. Bunlar yapılırken bir taraftan da bilgi kirliliğine de yol açmadan yapılması hususu kıymetli. Bu manada medyayla bölümün etkileşimi, işbirliği değerli bir alan. Bazen yetkinliği olmayan insanların, halkı da huzursuz edecek formda, sağlıklı bilgilere dayanmadan bu alanda yaptığı açıklamalar yerine, bilimsel şuraların, uzman insanların bu alanda kelam söylemesinin, kamu nizamı ve halk sıhhati açısından kıymeti üzerinde de duruldu.”
Tarımdaki genç nüfus
Genç nüfusun tarım alanına daha fazla girmesi, bayanların da bu alanda daha fazla etkin olmasının ehemmiyeti üzerinde durulduğunu aktaran Yılmaz, kayıtlı, sigortalı ve eğitimli bir biçimde gençlerin bu sürece dahil olmasının tarımdaki kalite ve verimliliğinin artması bakımından da son derece değerli olduğunu kaydetti.
Yılmaz, “Kent, köy, kent ayrımının ötesinde, bilhassa kentlerin çeperlerinde kentle ulaşım, irtibat açısından son derece entegre alanlarda, genç nüfusun hem kent hayatının toplumsal ortamını yaşaması hem de tarım dalı içinde teşebbüsçü ve üretici olması çok mümkün, bunu sağladığımız vakit genç nüfusun çok daha güçlü bir halde tarımda yerini alacağını düşünüyorum.” dedi.
Tarım takviyelerinin, üretime dayanak halinde anlaşılması gerektiğine değinen Yılmaz, bu dayanakları aşikâr alanlara odaklayarak sade ve idari olarak yürütülmesinin daha kolay olacağını bildirdi.
Su konusunun kritik bir öge olduğuna işaret eden Yılmaz, “Dünyada da global ısınmayla birlikte su konusunda çok daha düşünceli bir periyot tüm dünyayı bekliyor. Münasebetiyle suyu çok verimli kullanmak durumundayız. Suyun israfından kaçınmak durumundayız. Yeri geldiğinde, su varlığına nazaran bitki desenini şekillendirmek durumundayız. Hasebiyle ziraî dayanaklarda de suyun çok kıymetli bir parametre olması gerektiği noktasında genel bir karar olduğunu söyleyebilirim.” formunda konuştu.
“Depolama kapasitesi daha fazla geliştirilmeli”
Özellikle sertifikalı tohum ve ruhsatlandırma hususlarının daha da ileriye taşınmasını gerektiğini aktaran Yılmaz, Türkiye’nin ihracatçı pozisyonunun daha fazla pekiştirilmesi gerektiğini söz etti.
“Esas olan, üreticiyle tüketici ortasındaki arayı daraltmak, aracılık ve girdi maliyetlerini düşürmek.” diyen Yılmaz, tarımda, kamu ve özel kesimin lisanslı depolama kapasitesinin daha fazla geliştirilmesi gerektiğini hatırlattı. Cevdet Yılmaz, konuşmasının sonunda, toplam kamu yatırımları içinde, sulamaya daha fazla değer ve öncelik vereceklerini bildirerek, “Türkiye Yüzyılı, birebir vakitte tarımda da yeni atılımların, yeni aralıkların yüzyılı olacaktır. Halkımızın sağlıklı, inançlı, kaliteli bir biçimde beslenmesinde, uygun maliyetlerle beslenmesinde, ülkemizin bu mevzularda daha fazla döviz kazanmasında, gelir elde etmesinde de bütün bu tartışmaların, fikirlerin kesinlikle değerli katkıları olacaktır diye düşünüyorum.” değerlendirmesinde bulundu.
