Birol BOZKURT
Türkiye çok hareketli bir hafta sonu geçirdi. Türkiye’nin birinci bayan Merkez Bankası Lideri Hafize Gaye Erkan geçtiğimiz Cuma akşamı toplumsal medya hesabı üzerinden açıklama yaparak misyondan affını istedi. Akabinde Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek yaptığı paylaşımda ekonomik programda ve Merkez Bankası idaresinde boşluk olmayacağını duyurarak kendisinin işaret ettiği bir lider atanacağını açıkladı.
Gündeme bomba üzere düşen bu haberlerin akabinde birebir akşam Resmi Gazete’de yeni Lider olarak mevcutta Lider Yardımcılığı misyonunu yürüten Dr. Fatih Karahan’ın yeni Merkez Bankası Lideri olarak atandığı duyuruldu. Bu beklenmedik değişimin akabinde hem ekonomistlerden hem de finans kuruluşlarından peş peşe açıklamalar geldi. Para siyasetinde büyük bir değişim beklenmezken biraz daha şahin bir tavır bekleyenler de var.
“Enflasyon görünümünde bozulmaya müsaade vermeyiz”
Atamanın gerçekleşmesinin akabinde dün açıklama yapan Merkez Bankası’nın yeni Lideri Dr. Fatih Karahan, “Merkez Bankamızın temel maksadı ve önceliği fiyat istikrarını sağlamaktır. Bu doğrultuda, güçlü takımımızla dezenflasyonu sağlamaya yönelik çalışmalarımıza kararlılıkla devam ediyoruz. Enflasyon, amacımızla uyumlu düzeylere gerileyene kadar, gereken nakdî sıkılığı korumakta kararlıyız.
Enflasyon beklentilerini ve fiyatlama davranışlarını yakından takip ediyoruz. Enflasyon görünümünde rastgele bir bozulmaya muhakkak müsaade vermeyeceğiz.” Yeni Lider Karahan, 2024 yılının birinci Enflasyon Raporu’nun tanıtımı emeliyle 8 Şubat Perşembe günü saat 10.30’da Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Yönetim Merkezi’nde bilgilendirme toplantısı düzenleyecek.
Şimşek: Karahan ve grubuna itimadımız tam
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, toplumsal medya hesabından, Karahan’ın vazifeye başlamasına ait paylaşım yaptı. Karahan’ın yeni misyonuna başladığını belirten Şimşek, şunları kaydetti: “Kendisini tebrik ediyor ve muvaffakiyetler diliyorum.
Başkan ve takımına itimadımız ve dayanağımız tamdır. Önümüzdeki periyotta de iktisat programımızı kurumlar ortası eş güdüm içinde kararlı bir formda uygulamaya devam edeceğiz. Güçlü iktisat takımımız ile makro finansal istikrarın pekişmesi için var gücümüzle çalışıyoruz.
Mali disiplin ile dezenflasyon sürecine takviye olmaya devam ederken, hayata geçireceğimiz yapısal ıslahatlarla program kazanımlarımızı kalıcı hale getireceğiz.”
Bahçeşehir Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İbrahim Ünalmış: Yeni Lider Karahan şahin bir tavır gösterebilir
TCMB idaresi ve atamalar ile ilgili tartışmalar son bulduysa gerçek hayata dönebiliriz. TCMB tekrar piyasa beklentilerini yönlendirmeye başlıyor. 8 Şubat’ta yapılacak 2024 yılı birinci ER toplantısında %36 yılsonu varsayımı korunabilir. Ama bu durumda tekrar piyasa beklentileri ile ayrışma başlayacak. Başka taraftan Şubat ayı piyasa beklentilerinde üst taraflı güncelleme bekliyoruz. Bu gerçekleşirse fark daha da artacak.
Yani yeni Lider artan bir kredibilite açığı ile misyona başlamış olacak. Bu durumda iki alternatif var: Birincisi son enflasyon raporu varsayımlarındaki değişimlere gönderme yaparak enflasyon kestirimini sonlu da olsa üst taraflı güncellemek. İkinci seçenek epey şahin bir ER sunumu yapmak ve yılın geri kalanındaki gelişmelere bağlı olarak PPK’nın gerekli her adımı atabileceğini söylemek.
Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Burak Arzova: Merkez Bankası Liderini vazifeden almak zorlaştırılmalı
Mevcut sistemde ‘Bernanke olsanız’ yapabileceğiniz size tanınmış alanla sonlu. Faizi belirlenmiş yere kadar artırabilir ya da faiz indirimine uygun görüldüğü vakit başlamak zorundadır Merkez Bankası. Yapmadığında CV’sinin gözünün yaşına bakılmayacağını görüp öğrenmiş olmalıyız.
Merkez Bankasına inanç tesisi ‘Ben arkasındayım’ halinde telaffuzlarla değil, Merkez Bankası Lider ve üst idaresini misyondan almayı zorlaştıran düzenlemelerle olur. Hazine ve Maliye Bakanının Merkez Bankası Liderine gereğinden fazla sahip çıkması ve referans olması, mümkün bir Hazine ve Maliye Bakanı değişikliğinde yeni liderin da vazifeden alınmasını beraberinde getirir. Elbette bunlar benim kanılarım. Umarım bu kere olur ve Lider uzun süre vazifede kalır.
Ekonomist Prof. Dr. Sinan Alçın: Para ve maliye siyasetlerinde perspektif değişmeli
Merkez Bankası’nda yaşanan son değişim, bilhassa son iki hafta içinde Hafize Gaye Erkan etrafında dönen tartışmalar nedeniyle, piyasa açısından beklenmeyen bir durum değildi. Hatta Hafize Gaye Erkan sonrası vazifeye atanan Fatih Karahan ismi de hafta ortasından itibaren iktisat kulislerinde dolaşmaya başlamıştı. Değişikliğin cuma gece yapılması da piyasa oluşabilecek tepkilerin hafta sonu sönümlenmesini sağladı.
Bu değişim Merkez Bankası siyasetinde bir değişiklik yaratmayacak lakin şunu söz etmek gerekir ki bilhassa enflasyondaki yükseliş eğiliminin devam ediyor olması ve mahallî seçim sürecinin mali gevşemeye yol açma ihtimali Merkez Bankası’nın karşı karşıya olduğu zorluğun da değişmeyeceğini ortaya koyuyor. Bu istikametiyle bakıldığında enflasyonla uğraş için isimlerin değil hem para siyaseti hem de maliye siyaseti perspektifinin değişmesi gerekiyor.
Marbaş Menkul Strateji ve Varlık Taraf. Direk. Volkan Dükkancık: Piyasalarda çok kıymetli bir tesir görmeyi beklemiyorum
2019 ve 2021’de yaşanan lider değişikliklerinden farklı olarak bu sefer MB lideri ferdî nedenlerden ötürü istifa ederken mevcut Ortodoks yahut sıkı para siyaseti istikametinde bir değişikliğe yönelik siyasi bir tercih kelam konusu değil.
Dolayısıyla şahısların değil izlenen ve uygulanan siyasetin asıl olduğunu düşündüğümüzde yaşanan değişimin piyasa üzerinde değerli ve kalıcı bir tesirinin yaşanacağını düşünmüyorum. İstifa sonrası süratli bir formda yapılan yeni lider ataması ve yüksek kalibreli ve banka içinden birinin başa geçmiş olması da mevcut siyasetin devamlılığı açısından olumlu bir imaj ortaya koyarken, siyasi erkin de izlenen para siyasetine bir manada takviyesi olarak bile kıymetlendirilebilir.
JPMorgan: TCMB muhtemelen daha şahin olacak
JPMorgan, Merkez Bankası, Lideri Hafize Gaye Erkan’ın misyonundan affını istemesi ve yerine Lider Yardımcısı Fatih Karahan’ın getirilmesine ait değerlendirmelerde bulundu. JPMorgan, PPK’nın artık daha şahin olabileceği tarafındaki görüşleri nedeniyle TCMB’deki liderlik değişikliğini enflasyonun düşürülmesi ve lira açısından olumlu gördüklerini belirtti.
Yayımlanan notta, “Para siyasetinin önümüzdeki devirde enflasyon görünümüne daha hassas olması olası olduğundan faiz oranlarının daha uzun mühlet yüksek kalmasını bekliyoruz.” tabirleri yer aldı.
HSBC: Siyaset değişikliği beklemiyoruz
Morgan Stanley, Merkez Bankası Lideri Hafize Gaye Erkan’ın vazifesinden affını istemesi ve yerine Lider Yardımcısı Dr. Fatih Karahan’ın atanması hakkında yaptığı değerlendirmede, “2019 ve 2021’deki geçmiş lider değişikliklerinden farklı olarak bu değişim, siyaset istikametinde bir değişikliğe yahut daha düşük faiz oranlarına yönelik siyasi bir tercihe işaret etmiyor.” sözleri kullanıldı. ABD’li yatırım bankası Morgan Stanley, Merkez Bankası’nın Lider Karahan periyodunda enflasyonla çabaya öncelik veren klasik para siyaseti çerçevesini sürdürmesini beklediğini açıkladı.
Morgan Stanley: Klâsik siyasetin devamını bekliyoruz
Morgan Stanley, Merkez Bankası Lideri Hafize Gaye Erkan’ın misyonundan affını istemesi ve yerine Lider Yardımcısı Dr. Fatih Karahan’ın atanması hakkında yaptığı değerlendirmede, “2019 ve 2021’deki geçmiş lider değişikliklerinden farklı olarak bu değişim, siyaset tarafında bir değişikliğe yahut daha düşük faiz oranlarına yönelik siyasi bir tercihe işaret etmiyor.” sözleri kullanıldı. ABD’li yatırım bankası Morgan Stanley, Merkez Bankası’nın Lider Karahan periyodunda enflasyonla gayrete öncelik veren klasik para siyaseti çerçevesini sürdürmesini beklediğini açıkladı.
