Osmanlı İmparatorluğu’nun son yıllarında Türkiye’nin tarımı gelişemediği üzere hala ilkel sistemlerle üretim yapılmaya çalışılıyordu. Türkiye’nin ekonomik kalkınması köylünün kalkınmasına da bağlıydı.
Bir tarım memleketi olan Anadolu’nun en belirli başlı kaynağı tarım ve hayvancılıktı. Atatürk periyodundaki tarım siyaseti kurucu, uygulayıcı, çağdaş bir tarım kültürü sistemi üzerine kurulmuştur. Birebir vakitte özel dalın bilgi ve sermaye birikimi olmadığı için devlet önderliğinde özel dalın gelişmesini öngören temeller üzerine oturtulmuş bir plandır.
“Gerçek fetih kılıçla değil sabanla yapılandır”
Atatürk tarımın değerini şöyle lisana getirmiştir: “Dünyada fetihlerin iki aracı vardır: Biri kılıç öbürü saban, zaferin aracı yalnız kılıçtan ibaret olan bir millet bir gün girdiği yerden kovulur, aşağılanır, sefil ve perişan olur. Kendi memleketinde bile tutsak ve mahkum durumda kalabilir Onun için gerçek fetihler yalnız kılıçla değil sabanla yapılanıdır. Milletleri vatanlarında yetiştirmenin aracı sabandır.
Saban kılıç üzere değildir. Kılıç kullanan kol çok geçmeden yorulduğu halde sabanı kullanan kol vakit geçtikçe daha çok sahibi olur. Şayet milletimizin çoğunluğu çiftçi olmasaydı bugün dünya üzerinde bulunmayacaktık. Türkiye’nin sahibi ve efendisi kimdir? Bunun karşılığını derhal birlikte verelim; Türkiye’nin gerçek sahibi gerçek üretici olan köylüdür. O halde herkesten daha çok refah memnunluk ve zenginliğe layık olan köylüdür.”
Aşar vergisi kaldırıldı
Bu çerçevede öncelikle köylünün durumunu düzgünleştirmek için birinci önlem, onu mali istikametten rahatlatmaktı Osmanlı maliyesinin en sağlam geliri eser üzerinden peşin olarak alınan Aşar vergisiydi. Köylünün bu ağır vergiyi vermeye birden fazla kere gücü yetmez, ezilir, bunalırdı. İşte Cumhuriyet rejimi yiğit bir karar alarak 1925 yılında aşar vergisini kaldırdı. Devlet bu vergiyi kaldırmakla çok değerli bir gelir kaleminden vazgeçiyordu. Lakin bu karar uzun vadede olumlu sonuçlar getirdi.
Köylü rahatlayınca ziraî üretim de arttı O denli ki tahıl üretimi dört katına çıktı Akabinde köylüye ucuz kredi verilmesi planlandı. Makine, tohum ve gibisi gereksinimlerin giderilmesi için bu kıymetli bir adımdı. Bu emelle Ziraat Bankası’nın imkânları artırıldı. Tarım Kredi Kooperatifleri kuruldu. Bu sayede köylüler bir ortaya gelerek eserlerini kıymetlendirme imkânı buldular.
Atatürk kurduğu çiftliklerle köylüye örnek oldu
Yeniden bu devirde Atatürk, kendi kurduğu çiftliklerde çeşitli formüllerin denemelerini yaptırmış, bu çiftlikler ziraî kalkınmanın simgesi olmuştur. Atatürk 1925 yılından itibaren kendisine ilişkin çiftliklerde klâsik tarım anlayışını kökten değiştiren uygulamalar gerçekleştirdi.
Köylüye örnek oldu. Atatürk’ün Ankara’da Gazi Orman Çiftliği, Silifke’de Tekir, Yalova’da Baltacı, Tarsus’ta Piloğlu, Dörtyol’da Karabasamak çiftlikleri ve Ankara’da Bira Fabrikası vardı. Bu işletmeler 1925 yılından beri tarımda yeniliklerin uygulatılması ve yaygınlaştırılmasında kullanılıyordu.
1937’de Zirai Kombinalar Yönetimi kuruldu
Cumhuriyet periyodunda Ankara, Eskişehir, Erzurum ve Yeşilköy’de hububat ıslah istasyonları; Adana ve Nazilli’de pamuk ıslah istasyonları; Adapazarı’nda patates ve mısır ıslah istasyonu; Bursa, Antalya, Diyarbakır, Edirne ve Denizli’de ipek böcekçiliği istasyonu, Kayseri’de yonca istasyonu, Antalya’da sıcak iklim nebatları ıslah istasyonu kuruldu. Tarım aletleri, makineleri ve ilaçlarının satın alınarak halka tanıtılması gayesiyle 1937 yılında Zirai Kombinalar Yönetimi kuruldu.
Çağdaş manada tarım eğitimi için Atatürk’ün direktifiyle Ankara Ziraat Yüksek Mektebi açıldı. Kapatılmış olan uygulama okullarının yerine 1930 yılında İstanbul, Bursa, İzmir ve Adana’da birer orta ziraat okulu açıldı. Ankara’da 1930 yılında kurulan Yüksek Ziraat Okulu, 16 Haziran 1933’te Yüksek Ziraat Enstitüsü’ne dönüştürüldü. Bu enstitü gerek kuruluşu ve gerekse akademik faaliyetiyle tam bir “Tarım Üniversitesi” haline geldi. 1933 yılında Türkiye tarımının geliştirilmesi için Ankara Yüksek Ziraat Enstitüsü faaliyete geçti.
1 Ocak 1948 yılında Ankara Üniversitesi’nin kurulmasıyla tıpkı Enstitü, Ziraat Fakültesi ismini aldı. Vakitle ziraat fakültesi bünyesinde veteriner, ziraat sanatları ve orman kısımları açılmasıyla bugünkü üniversitelerimizin temeli de bu süreçle birlikte başlamış oldu. Ziraat okulları ile başka tarım kuruluşları teknik bilgileri çiftçilere ulaştırmak ve teknik elemanlara yeni bilgiler vermek gayesi ile kurslar açarak bu alandaki eksiklikleri gidermek için değerli evreler kaydetti.
Köylü toprak sahibi yapıldı
Cumhuriyet’in birinci yıllarında, köylünün büyük bir kısmının topraksız olması, ziraî üretimi olumsuz etkilemekteydi. Periyodun hükümeti, köylüyü toprak sahibi yapmak için birçok kanun çıkardı. 1925’de kabul edilen bir kanunla birlikte; Devlete ilişkin yerlerden toprağı olmayan köylüye dağıtılmasına başlandı. Birinci on yılda köylüye 1 milyon 77 bin 526 dönüm arazi dağıtıldı. Toprak sahibi olan köylünün toprak, tohumluk, tarım araçları borçlarının 20 yılda ödenmesi sağlandı.
İlk işletilen arazi, yeni yetiştirilmeye başlanan fidanlıklar, bağlar ve zeytinliklerden makul bir mühlet için vergi alınmaması kuralı kabul edildi. Görülmektedir ki o devirde Atatürk önderliğinde yürütülen, iç işleri, dış işleri, iktisat, eğitim ve öğretim ve öteki toplumsal siyasetler yanında Tarım Siyaseti da genç Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ni oluşturan Türk halkının çağdaşlaşma yolunda ilerlemesinde temel taşlarından biridir.
