Rapora nazaran Türkiye’deki e-ticaret hacmi ve süreç sayıları her yıl büyümeye devam ediyor.
Halihazırda dünyadaki 18’inci büyük e-ticaret pazarına konut sahipliği yapan Türkiye, mahallî ölçekte olduğu kadar milletlerarası arenada da etkileyici bir yükseliş trendi içerisinde bulunuyor.
Rapor, pandemi devrinde artan e-ticaretteki büyüme ivmesinin kısmen yavaşlatmış olsa da hem Türkiye’de, hem de dünyada gücünü muhafazayı sürdürdüğünü ortaya koydu.
Özellikle pandemi devrinin tüketicilerde alışveriş alışkanlıklarında kalıcı bir değişiklik yarattığını vurgulayan rapora nazaran; 2022 yılında dünya ölçeğinde 5.7 trilyon ABD doları kıymetinde pazar hissesi elde eden e-ticaret, 100.2 trilyon ABD doları kıymetindeki global gayri safi hasılanın yüzde 5,7’sini temsil etti. E-ticaretin küresel perakende satışlar içindeki hissesi ise yüzde 22 oldu.
E-ticarette pandemi dopingi
Rapora nazaran; Türkiye’de sayılara bakıldığında; e-ticaret bölümünün büyüklüğü, 2022’de Gayrisafi Yurt İçi Hasıla’nın (GSYİH) yaklaşık yüzde 6’sına karşılık gelen 801 milyar TL’lik ekonomik hacme ulaştı.
Son 5 yılın bilgilerine bakıldığında ise e-ticaretin GSYİH’den aldığı hisse nizamlı bir artış göstererek yüzde 2,8’ e yükseldiği kaydedildi. Bu yükselişin yüzde 1,6’sı 2019 yılından bu yana pandemi tesiriyle kaydedilen büyümeye yönelik olarak kayıtlara geçti.
Türkiye’deki e-ticaret faaliyetlerinin, toplam perakendeden aldığı yüzde 16,5’lik hisse ile piyasa dinamikleri açısından misal ülkelere nazaran daha büyük bir tartıya sahip olsa da, raporda bölümde kıymetli bir büyüme potansiyeli olduğu vurgulandı.
Rapordan öne çıkanlar şöyle:
– Türkiye’de e-ticarette ortalama sepet meblağlarında 2020’den 2021’e 13 TL, 2021’den 2022’ye 79 TL’lik bir yükseliş gözlendi. Aydan aya yıllık en büyük hacim artışı Temmuz ve Ağustos aylarında yüzde 200 düzeylerinde gerçekleşti.
– En çok alışveriş Black Friday’de. Okula dönüş ile başlayan sonbahar periyodu ve Black Friday, Cyber Monday üzere özel kampanya devirleri, alışverişlerin sonbahar ve yılbaşı ortasındaki vakit diliminde en yüksek düzeyine ulaşmasını sağlıyor. Günlük süreç sayılarının ortalamaya göre kıymeti açısından birinci sırada ortalamanın 1,3 katı sürecin gerçekleştiği ‘Okula Dönüş’ periyodu, çabucak akabinde ise ‘Black Friday haftası’ geliyor.
– E-ticaret platformlarını kullanan kullanıcı sayısı bir evvelki yıla nazaran yüzde 2,2 arttı. 2022 prestijiyle bayan ve erkek kullanıcıların oranı sırasıyla yüzde 58 ve yüzde 42 olarak kayıtlara geçerken, bayanların hissesinin 2021’e nazaran yüzde 10 artış kaydettiği görüldü.
Öne çıkan sektörler
– E-ticarette satış hacmi ve süreç sayısı bazında en yüksek pazar hissesine sahip eser kategorileri 2022 yılında sırasıyla moda ve aksesuar, elektronik ve teknoloji, kozmetik ve şahsî bakım, hizmet, turizm ve seyahat olarak gerçekleşti. Bu beş bölüm, satış hacmi bakımından e-ticaret dalın yüzde 63’ünü ve süreçlerin yüzde 66’sını oluşturdu.
– En dikkat çeken büyüme kozmetik ve şahsî bakım kategorisinde yaşandı. Global e-ticarette 2022 yılı yapılan süreçlerin üçte ikisi alternatif ödeme formülleriyle gerçekleşti. Türkiye’de ise klasik formüller global ortalamanın iki kat üzerinde tercih edildi. Kredi kartı en çok tercih edilen ödeme usulü olurken, banka kartı mikro işletmeler dışındaki tüm işletmelerde en çok tercih edilen ikinci ödeme tekniği oldu.
– Satıcıların en ağır bulunduğu üç coğrafik bölge Marmara, İç Anadolu ve Ege olurken, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde en çok satıcıyı barındıran vilayetlerin bölgesel hacimden en yüksek hissesi almadığı kaydedildi.
‘İhracattaki hisse yüzde 4’e çıkmalı’
ETİD Lideri Emre Ekmekçi, Türkiye’deki e-ticaret hissesinin genel ihracat içindeki hissesinin yüzde 1’den yüzde 4’lere çıkarılması gerektiğini söyledi.
Ekmekçi, “Artık yabancı müşterilere nasıl eser satabileceğimiz, pazar çeşitlendirmesi mevzuları bölümde en çok konuşmamız gereken hususlar olmalıdır” dedi.
E-ticarette faaliyet gösteren işletme sayısında pandemi periyodunda 7 kat artışın yaşandığı belirtilirken, bu yıl prestiji ile e-ticarete giriş yapan KOBİ’lerde yavaşlama olduğuna dikkat çekildi.
Sektöre dair açıklanan takviye kararlarının yeni iş modellerinin önünü açmasını beklediklerini lisana getiren Ekmekçi, kelamlarına şöyle devam etti: “Aynı vakitte bu takviyelerin aracı, toplayıcı, e-ihracatçı modellerini ortaya çıkaracağını öngörüyoruz. Bundan sonra bize düşen, takviyeleri hakikat kullanıp ihracatı artırmak. Takviyeler kapsamında yararlanıcılar için pazara giriş rapor dayanağı, dijital pazaryeri tanıtım dayanağı, e-ihracat tanıtım takviyesi, sipariş karşılama hizmeti, depo kira takviyesi, yurt dışı pazaryeri entegrasyon takviyesi, çevrim içi mağaza ve amaç ülke e-ticaret paydaşlarından alınan hizmet takviyesi ile pazaryeri komite sarfiyatı takviyesi dal açısından bedelli.”
