Artık zelzeleleri, toplumsal ve ekonomik travmalara neden olan bir doğal afet olmaktan çıkartmalıyız” dedi. Işık, Kahramanmaraş sarsıntıları sonrasında yalnızca riskli yapıların değil, üretimden dizayna, uygulamadan kontrole kadar tüm süreçlerdeki iş yapış biçiminin ve zihniyetin dönüşmesi gerektiğinin görüldüğünü söz etti.
6 Şubat 2023 Kahramanmaraş zelzeleleri sonrası yapılan değerlendirmelere değinen Işık, T.C. Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada Kahramanmaraş ve Hatay sarsıntılarından etkilenen 11 vilayette yıkılan binaların yüzde 97’sinin 1999 yılından evvel inşa edilmiş ve mühendislik hizmeti almamış, kontrole tabi olmamış yapılar olduğunun belirtildiğini aktardı.
“Kentsel dönüşüm süreci çok boyutlu ele alınmalı”
Kentsel dönüşüm süreçlerine değinen Yavuz Işık, 2012 yılında yürürlüğe giren Kentsel Dönüşüm Kanunu’nda 2023 yılında yapılan değişiklikler ile sürecin daha hızlanmasının beklendiğini söz etti.
Kentsel dönüşümün ana temasının riskli yapıların dönüştürülmesi olarak algılansa da dönüşüm sürecinin çok boyutlu bir formda ele alınması gerektiğini vurgulayan Işık, “Kent madenciliği prensipleri ile inşaat ve yıkıntı atıklarının sürdürülebilir bir biçimde kıymetlendirilmesi, doğal kaynakların sorumlu kullanılması, neredeyse sıfır güçlü binalara yük verilmesi, mümkün afetler için tam donanımlı toplanma alanlarının yapılması, ulaşım akslarının yine planlanması, düşük karbonlu gereçlerin kullanılması üzere birçok boyutta süreç desteklenmelidir” dedi.
“Esas olan zelzeleye sağlam yapı tasarımı”
Depreme sağlam yapıların özelliklerini vurgulayan Yavuz Işık, 1970’li yılların sonunda hazır beton ile tanışan Türkiye’de hazır betonun kullanımının kademeli olarak 2000’li yılların başında zarurî hâle geldiğini, bu nedenle birçok eski yapıda ‘hazır beton’ yerine şu an için ‘ilkel’ olarak nitelendirilebilecek metotlarla beton üretildiğinden kelam etti.
Herhangi bir standarda ve mühendislik yaklaşımına tabi olmayan bu betonların tekrar uygun olmayan inşaat demirleri ile birlikte kullanıldığını ve mühendislikten uzak tasarım ve formüllerle bina imalinde kullanıldığını anlatan Işık, “Günümüzde ise ‘hazır beton’ bilgisayar denetimli otomasyon sistemlerine dayanan, tüm girdi denetimleri yapılan, en çok kontrole tabi tutulan ve kontrolü RFID çiplerle gerçekleştirilen sağlam bir yapı gereci ve tam manasıyla mühendislik ürünüdür” sözlerini kullandı.
Depreme güçlü yapıların dizaynının ehemmiyetine dikkat çeken Işık, gerçek ve kaliteli materyalin, muteber yapıların olmazsa olmaz şartlarından yalnızca biri olduğunu, temel olanın ise zelzeleye sağlam yapı tasarımı olduğunun altını çizdi. Türkiye Hazır Beton Birliği (THBB) bütün hazır beton üreticilerini standartlara uygun üretim yapmak üzere KGS Sistemi’ne davet eden Yavuz Işık, THBB olarak olarak uzun yıllardır riskli yapı stokunun dönüştürülmesini daima gündeme getirdiklerini söz etti.
