McKinsey tarafından gerçekleştirilen tedarik zinciri araştırmasına nazaran şirketler tedarik ağlarını çeşitlendirmek ve yerelleştirmek için gösterdiği
çabayı hızlandırıyor. Tedarik zincirlerinin işleyiş biçimlerinde ihtilal yaşanıyor.
Yaşanmakta olan savaşlar da tedarik zinciri gündeminde tesirli olan bir başka öge. McKinsey tarafından gerçekleştirilen “Supply Chain Pulse Survey” başlıklı tedarik zinciri araştırmasına nazaran şirketler tedarik ağlarını çeşitlendirmek ve yerelleştirmek için gayretlerini hızlandırıyorlar. Tedarik zincirlerinin işleyiş biçimlerinde bir ihtilal yaşanıyor.
Tedarik zinciri planlama, uygulama ve risk idaresi için gelişmiş tekniklerin benimsenmesinde değerli bir artış yaşanıyor. McKinsey’in bu yılki anketinin iştirakçilerinin neredeyse hepsi son 12 ay içinde tedarik zincirinde kıymetli sıkıntılar yaşadıklarını söylediler. İştirakçilerin neredeyse yarısı tedarik zinciri kesintilerinin büyük planlama problemlerine yol açtığını belirtti.
Tedarik zinciri yöneticileri evvelki anketlerde tedarik zinciri direncini fizikî değişiklikler aracılığıyla artırmak için iki ana hareket belirlediklerini söz etmişlerdi: Stokları artırmak ve kritik hammadde için çift kaynak stratejisi izlemek.
Bu hareketler hala en tanınan stratejiler ortasında yer alıyor ve iştirakçilerin yüzde 78’i tarafından benimseniyor. İştirakçilerin üçte ikisi son 12 ay içinde üretim tesislerine daha yakın konumlanmış tedarikçilerden girdi alımını artırdıklarını belirtiyorlar. Bu durum kaynaklara yakınlaşma stratejisini kullananların oranının geçen yıla nazaran iki katına çıktığını gösteriyor.
Otomotiv ve tüketici eserleri sanayilerinde bu stratejinin kullanımının yaklaşık yüzde 60 oranında arttığı görülüyor. Hammadde kaynaklarına yakınlaşma eğiliminin artmasıyla bağlı olarak globalden bölgesel tedarik ağlarına olan geçiş sürat kazanmaya devam ediyor. İştirakçilerin neredeyse iki katı (yüzde 64) tedarik zincirlerini bölgeselleştirdiklerini belirtiyorlar.
Ankete katılan şirketlerin yarısı tedarik zincirlerinin öteki bir bölgeden gelen girdilere bağımlı olduğunu söylüyor, fakat bu iştirakçilerin yüzde 89’u bu bağımlılığı vakit içinde azaltmak istiyor. Bağımsız bölgesel tedarik ağları için en fazla talep, Avrupa ve Güneydoğu Asya’da görülüyor.
Ancak bölgeselleşmenin vakit alacak bir strateji olduğu ve yeni bir ağ oluşturma stratejisinin gerçekleşmesinin en az 2 yıl gerektirdiği tabir ediliyor. İştirakçilerin yüzde 71’i mevcut planlama süreçlerini ve idarelerini önümüzdeki üç yıl içinde gözden geçireceklerini söylüyor. Daha uygun planlama için temel süreçleri yine gözden geçireceklerini tabir ediyorlar.
Bu kapsamda çapraz işlevli bütünleşik iş planlaması (IBP) süreçleri üzere yaklaşımlar öne çıkıyor. Lakin birçok şirketin daha uygun planlama araçlarını benimsediği de görülüyor. Karmaşık ağlarda arz ve talebi eşleştirmek için gelişmiş planlama ve programlama (APS) sistemlerinin kullanımında artış yaşanıyor. İştirakçilerin yüzde 76’sı bir APS sisteminin olduğunu bildiriyor.
“Bir ihtilal yaşanıyor”
Raporun ortak müellifi ve McKinsey ortağı Knut Alicke, “Covid-19 salgınının başlangıcından bu yana dört yıl geçmesine karşın risk ve dayanıklılık hala tedarik zinciri gündemine hakim durumda” diyor. Alicke, tedarik zincirlerinin esneklik gereksinimiyle değişimden geçmeye başladığını fakat çok sayıda üst seviye yöneticinin bedel zinciri risklerinden habersiz olduğunu söylüyor.
Raporda, direnç arayışının global olarak tedarik zincirlerinin yerelleştirilmesi ve çeşitlendirilmesinin yanı sıra kıymet zinciri planlaması, yürütülmesi ve risk idaresinde teknolojiye dayalı ilerlemelerin yaygınlaştırılmasına taraf verdiği sonucuna varıldığını söz ediyor. Lakin birebir vakitte çağdaş tedarik zinciri idaresinin tabiatında var olan risklerden habersiz olan toplantı odalarının fotoğrafını de çiziyor. A licke, “Tedarik zinciri başkanlarıyla yaptığımız son yıllık anketimiz, şirketlerin tedarik ağlarını çeşitlendirme ve yerelleştirme eforlarını hızlandırdıklarını gösteriyor” diyor.
Bu durumun tıpkı vakitte tedarik zinciri planlaması, yürütmesi ve risk idaresi için ileri tekniklerin benimsenmesinde çarpıcı bir artışla birlikte tedarik zincirlerinin işletilme biçiminde derin bir ihtilali de ortaya koyduğuna işaret ediyor. Ankete katılanların yaklaşık dörtte birinin agresif stok azaltma maksatlarına sahip olduklarını ve stokların bu düzeylerin altına düşmesini beklediklerini söyleyen Alicke, “Bu bulgu bizi şaşırttı” sözünde bulunuyor.
Yakından tedarik edenlerin oranı 2 katına çıktı
-Tedarik zinciri önderlerinin yüzde 44’ü geçen yıl tedarik zinciri ağlarındaki meseleler nedeniyle değişiklikler yapmak zorunda kaldı.
– İki yıl öncesine nazaran yakın kaynaklardan daha fazla girdi alan şirketlerin oranı iki kat artarak yüzde 66’ya yükseldi.
– Bölgesel tedarik ağları oluşturan şirketlerin oranı yüzde 64’e yükseldi.
– İleri planlama ve programlama (APS) sistemlerini kullanan şirketlerin oranı yüzde 76. Planlama ve idare aktifliği için gereken dijital yeteneklere kurum içinde sahip olduklarını söz edenlerin oranı yalnızca yüzde 8.
