Yılmaz, NTV canlı yayınında gündemi kıymetlendirdi, soruları yanıtladı.
Türkiye’nin, seçimlerin akabinde siyasi manada çok değerli bir eşiği geçtiğini ve siyasi istikrarını koruduğunu belirten Yılmaz, bu siyasi tabanda, teknik olarak da ekonomik belirsizlikleri ortadan kaldırmaya yönelik çalışmaları sürdürdüklerini söyledi.
Yılmaz, makroekonomik siyasette, güncellenen para siyasetinin yanı sıra, maliye ve gelirler siyaseti, yapısal ıslahatlar üzere farklı ögelerin yer aldığını işaret ederek bu alanlarda arzulanan sonuçlara ulaşabilmek için takım çalışmasına gereksinim duyulduğunu ve İktisat Uyum Heyeti’nin bu manada değerli bir platform olduğunu kaydetti.
‘Öngörülebilirlik artacak’
Ekonomi siyasetine yönelik çalışmaların Orta Vadeli Program’da (OVP) özetlendiğini, bu programda büyüme, enflasyon, istihdam, bütçe büyüklükleri ve açıkları üzere makro göstergeleri güncelleyeceklerini söz eden Yılmaz, böylelikle öngörülebilirliği çok daha artırmış olacaklarını anlattı.
Yılmaz, Merkez Bankası ve ilgili ünitelerin, OVP çerçevesinde enflasyonla ilgili tekrar bir kıymetlendirme yapacağını belirterek bu mevzuda çok fazla bir güncelleme olacağını düşünmediğini söyledi.
‘Tedbirler bütçeye yansıdı’
Enflasyonun beklentilerin üstünde olduğunu lisana getiren Yılmaz, mevzuya ait şu değerlendirmelerde bulundu:
“Birincisi, bütçe istikrarları ile ilgili hem değişik kararların tesiri var burada hem de zelzelenin çok önemli tesiri var. Yalnızca bu sene merkezi idarede 762 milyar Türk lirası zelzele için harcama yapacağız. Mahallî idareleri, başkalarını saymıyorum. Büyük bir külfet sahiden ve bütçe açığımızda önemli bir tesir oluşturdu. Bunu telafi etmek için aldığımız önlemler ise bütçeye olumlu yansıdı, bütçe açığını aşağı çekti lakin enflasyonist bir tesirde bulunmuş olacak.
‘MB 15 milyar dolar rezerv biriktirdi’
İkincisi, kurlarda biliyorsunuz uzun bir mühlet bir istikrarlı seyir vardı. Bir periyot artık piyasa kuruyla, Merkez Bankası kuru da ayrışmaya başlamıştı. Son devirlerde aslında kur da daha gerçek bir tabana hakikat gelmiş oldu. Bunun da yeniden enflasyon üzerinde maalesef bir etkisi var. Merkez Bankamızın bu süreçte rezerv biriktirmesinin de doğal ki tesiri var. 15 milyar dolar son devirde Merkez Bankamız bir rezerv biriktirdi. Rezerv biriktirmesi, riskleri azaltan, Türkiye’nin risk primini aşağı çeken bir durum lakin bir taraftan da işte kurdaki hareketlilik kanalı ile enflasyon tesirini de düşünmemiz gerekiyor. Bütçede ve rezervlerdeki güzelleşme, risk primimizi düşürürken enflasyona süreksiz olarak bir olumsuz tesirde bulundu. Bu da varsayımlarımızı daha üste hakikat güncellememizi gerektirdi. Lakin bu durum süreksiz bir durum, daha kalıcı bir halde, daha güçlü bir bünye ile enflasyonla çaba için de bir taraftan güçlenmiş olduk.”
Yılmaz, gelecek periyotta enflasyonla çabaya kararlı bir formda devam edeceklerini vurgulayarak “2026 perspektifinde hem faizleri hem de enflasyonu tek haneli sayılara düşürme perspektifimiz var. Bu olağan ki evre etap gerçekleşecek.” dedi.
Savunmada 6 milyar dolarlık beklenti
Türkiye ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ortasında imzalanan, toplam 50,7 milyar dolar pahasındaki muahedelerde, ihracat finansmanı için 3 milyar, sarsıntı finansmanı için ise 8,5 milyar doların ortaya konulduğunu tabir eden Yılmaz, “Bunlarla ilgili mutabakat zabıtları imzalanmış durumda ilgili kurumlar ortasında. Önümüzdeki devirde, çok uzun olmayan bir vadede, yani aylarla tabir edebileceğimiz bir süreçte, bunların realize olduğunu göreceğiz.” diye konuştu.
Yılmaz, Türkiye’nin geçen yıl savunma endüstrinde 4,5 milyar dolara yakın ihracat yaptığını ve bu yıl da 6 milyar dolarlık bir ihracat beklendiğini vurgulayarak şunları kaydetti:
“İşte buralara artık paydaşlar daha fazla gelsin istiyoruz. Ölçek iktisadı kıymetli savunma endüstrinde. Birtakım projeleri tek başınıza yaptığınızda dizayndan üretime, pazarlamaya badireler olabiliyor. Lakin birden fazla ülkeyle yaptığınızda ki en gelişmiş ülkeler bile bunu yapıyorlar; Amerika Birleşik Devletleri’nin F-35 projesinde yaptığına bakın. Birçok ülkeyi ortak ederek, süreçler o denli yönetiliyor. Muhakkak bir ölçek iktisadı ile yönetiliyor. Münasebetiyle proje bazlı, farklı ülkelerle ikili yahut çok taraflı iştiraklerle savunma endüstrinde Türkiye yesyeni bir seviyeye hakikat hareket halinde. İşte bu Körfez de bunun bir kesimi.”
‘Uzun vadede bütçe aöığı ve cari açık düşecek’
Kamudaki tasarruf önlemleri genelgesine değinen Yılmaz, Türkiye’nin kaynak ve tasarruflarını artırması gerektiğini, böylelikle cari açığının düşürülebileceğini belirterek “Kendi yatırımlarınızı finanse edecek kadar tasarruf yapmıyorsanız diğerlerinin tasarrufları ile yatırımlarınızı finanse etmek zorunda kalıyorsunuz. Hasebiyle içeride hem kamu hem özel kesim topluca bir tasarruf eğilimini güçlendirirsek bu uzun vadeli geleceğimiz açısından çok daha sağlıklı bir yer oluşturacaktır. Hem bütçe açığımız düşecektir hem de cari açığımız düşecektir. Çok daha sağlıklı, sürdürülebilir bir büyüme, kalkınma patikası oluşturma imkanına kavuşmuş olacağız.” sözünü kullandı.
Yılmaz, “Şu ana kadar atılan adımlar bütçede hedeflediğiniz etkiyi sağlamaya yetecek mi, yoksa yeni vergi artışları olur mu?” sorusuna şu cevabı verdi:
“Vergilerde, bütçenin genel çerçevesindeki dengeyi kurmak için öngördüğümüz değişiklikleri temel prestijiyle yapmış durumdayız. Bundan sonra zaten güncellenecek vergiler olabilir elbette. Bir karar almayı gerektirmeyen kimi vergiler, otomatik olarak muhakkak bir yasal düzenek var. Günü geldiğinde, aşikâr kurallarla güncellenen konular var fakat ek bir vergi, ek bir vergi yıl sonunda kadar şu an için gündemimizde bu türlü bir tartışma yok. Lakin bu bahislerde son karar dediğim üzere Meclisimizindir.”
Kurda sakin periyot mi?
Döviz kurundaki artışa ait görüşü sorulan Yılmaz şöyle konuştu:
“Nominal kur epeyce uzun bir müddet çok fazla artmadı doğrusu. Enflasyonun da arttığı bir ortamda Türk lirası önemli manada bir kıymet kazanmış oldu. Bu da ihracatçının, turizmcinin, döviz kazandırıcı faaliyetler yapanların rekabet gücünde bir ölçü aşınmaya yol açtı. Öbür taraftan ithalatı artırarak, cari açığımızda daha yüksek bir tabloyla karşı karşıya gelmemize neden oldu. Hasebiyle bugün geldiğimiz nokta bir manada, gerçek kurun bu enflasyon tesirini ortaya koyduğu, geçirdiği bir devir oldu. Artık önümüzdeki periyot bu türlü bir hareketlenme beklememek gerekir. Alışılmış ki hür kur ortamındayız, olağan ki günlük olarak hareketler olacaktır. Ancak bu süreçte yaşadığımız, tekrarlanacak bir şey değil. Hayli bir vakittir birikmiş bir problemin ortaya çıkmasını daima birlikte gördük, yaşadık.”
Yılmaz, yılın ikinci yarısında cari açıkta beklenen daha olumlu bir perspektif, Merkez Bankasının siyasetleri, bütçeyle ilgili alınan ve tasarrufları artırmaya yönelik önlemlerle, kurun daha istikrarlı bir yere oturacağını söyledi.
‘KKM’yi sonlandırma diye bir gündemimiz yok’
Kur Muhafazalı Mevduata (KKM) ait soruya ise Yılmaz, “Rezervlerimiz arttıkça, kendimizi daha emin hale taşıdıkça, kurla ilgili telaşlar azaldıkça, bu mevzuya tekrar bakmak gerekir. Şu anda KKM’yi sonlandırma diye bir gündemimiz yok. Tam bilakis biliyorsunuz, yıl sonuna kadar KKM ile ilgili vergisel avantajlar, teşvikler devam ettirildi. Lakin az evvel bahsettiğim üzere, rezervlerimiz güçlendikçe, finansal piyasalarda Türk lirası bazlı yeni finansal enstrümanlar, alternatifler geliştikçe muhakkak bir doğal seyir içinde bu gündeme gelecektir diye düşünüyorum.” cevabını verdi.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, Merkez Bankasının kredilere yönelik seçici olma ve sadeleşme adımlarını işaret ederek ilgili bakanlık ve kurumlarla cari açığı önemli olarak düşürecek nitelikli yatırımlara daha düşük maliyetlerle fon sağlayabilmek için çalışma yürüttüklerini bildirdi.
