Yılmaz, “Sürdürülebilir Ömür ve Akıllı Şehirler” temasıyla Çırağan Sarayı’nda düzenlenen 7. İstanbul İktisat Doruğu’nda yaptığı konuşmada, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde iktisatta meçhullüğü azaltacak ve öngörülebilirliği artıracak çalışmalara sürat verdiklerini söyledi.
Mayıs ayındaki seçimlerle siyasi manada belirsizliğin ortadan kalktığını kaydeden Yılmaz, hazırladıkları 5 yıllık kalkınma planı ve Orta Vadeli Program (OVP) ile siyaset belirsizliklerini ortadan kaldırdıklarını anlattı.
Yılmaz, “Merkez Bankamız güncellenmiş para siyasetini hayata geçirirken, başka yandan maliye siyasetlerini sarsıntının, afetlerin ortaya çıkardığı ekstra harcamalara karşın disiplini elden bırakmadan devam ettiriyoruz. Bir başka yandan da yapısal ıslahatlarla bu tabloyu tamamlamış oluyoruz.” diye konuştu.
Yılmaz, Türkiye iktisadının 20 yılda yıllık ortalama yüzde 5,4 büyüdüğünü vurgulayarak, şöyle devam etti:
“Dünyanın birebir devirdeki büyüme ortalaması 3,6 olarak gerçekleşti. Türkiye iktisadı 20 yıllık süreçte yıllık ortalama 1,8 puan dünya iktisadının üzerinde bir büyüme performansı gerçekleştirdi. ‘Bir yıl için bu puan çok yüksek değil, değerli değil’ diyebilirsiniz fakat 20 yılda bu türlü bir performans gerçekleştirdiğimizde işte asıl farkı oluşturan bu. Bu küçük gördüğümüz farklar yıllar prestijiyle birikimli olarak çok kıymetli bir yere getiriyor ülkeleri. Türkiye de şu anda dünyanın 17. büyük iktisadı pozisyonunda nominal dolar bazında. Bu yıl 2023 yılında ekonomimizin 1,1 trilyona yakın bir büyüklüğe ulaşmasını bekliyoruz. Geçen yıl 905 milyardı. IMF datalarına nazaran 17. büyük iktisat pozisyonunda olacağız. Şu anda 12 aylık geriye gittiğimizde zati bunu yakalamış durumdayız. Bundan daha ötesi satın alma gücü paritesine nazaran Türkiye dünyanın 11. büyük iktisadı pozisyonundadır.”
“Bu yılın 9 ayında 4,6 büyüme kaydettik”
Yılmaz, yatırımın çok daha düşük maliyetle mümkün olduğu periyotta Türkiye olarak büyük yatırımlar yaptıklarını hatırlatarak, “Bugün birebir yatırımları yapmaya kalkışırsanız, çok daha büyük maliyetlerle lakin başarabilirsiniz dünyadaki bu maliyet artışlarıyla birlikte. Uygun ki yapmışız, keşke daha fazla yapsaydık.” dedi.
Yatırımlar tabanında ekonomiyi büyütmeye devam edeceklerini belirten Yılmaz, şunları kaydetti:
“Bu yılın 9 ayında 4,6 büyüme kaydettik. Dünyanın yüzde 3’ler civarında büyümesi öngörülen bir periyotta 4,6 bir büyüme sağlıyoruz. Zelzeleye karşın, iktisatta enflasyonu düşürmeye dönük aldığımız önlemlere karşın büyümemizi de muhakkak bir süratle devam ettiriyoruz. İşsizlik oranı yüzde 8,9. Tek haneli sayılarda bir işsizliğimiz var. 5 yıllık kredi risk primi CDR oranları izlediğimiz para siyaseti, maliye siyaseti ve sağlanan siyasi itimat ve istikrar ortamında son 2,5 yılın en düşük düzeylerine inmiş durumda. Şu anda 330’lar civarında. Bu yılın mayıs ayında 700’lere kadar yükselmişti. Şu anda hayli düşük bir düzeye gelmiş. Fakat bu da yetmez, bunu daha ileri noktalara taşıyacağız.”
“Enflasyonla çabamızın aylık tesirlerini görmeye başladık”
Cevdet Yılmaz, enflasyon gerçeğiyle karşı karşıya olduklarını ve bunu unutmadıklarını vurgulayarak, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Birinci önceliğimiz enflasyonu makro iktisatta aşağıya çekmek, makro finansal istikrarımızı güçlendirmek. Bu çerçevede güçlü bir formda enflasyonla çabaya başlamış durumdayız. Olağanda yaz aylarında enflasyon daha düşük olur mevsimsel tesirler nedeniyle, sonbaharda daha yükselir. Bu sene tam karşıtını yaşıyoruz. Yaz aylarında kur artışı, diğer birtakım tesirlerle enflasyon epeyce yüksek geldi. Aldığımız önlemlerin tesiriyle sonbaharda mevsimsel şartlar aleyhte olduğu halde enflasyonun aylık bazda hayli kıymetli oranda düştüğünü görüyoruz. Yüzde 3 küsur seviyesine gelmiş durumdayız. Çekirdek enflasyon dediğimiz daha kıymetli bir gösterge var. Orada yüzde 2’nin altına inmiş durumdayız. Enflasyonla uğraşımızın aylık tesirlerini görmeye başladık. Yıllık etkiyi ise 2024’ün ortalarından itibaren görmeye başlayacağız. 2024’ün ortalarından itibaren enflasyonda besbelli halde düşüş gerçekleşecek.”
“Son devirlerde önemli manada cari açıkta düzelme var”
Merkez Bankasının yeni bir siyaset izlediğini belirten Yılmaz, bunun sonuçlarını rezerv sayılarında görmeye başladıklarını anlattı.
Merkez Bankası brüt rezervlerinin mayıs ayında 98,5 milyar dolara kadar düştüğünü anımsatan Yılmaz, “Dün itibariyle bir açıklama oldu 140 milyar doları aşmış durumdayız. Bu da Türkiye için bir rekor. Tarihimizde hiç bu düzeye gelmemiştik. Merkez Bankası rezervlerimizde büyük bir artış oldu. Bunun için Merkez Bankası idaremizi, politikalarımızı tebrik ediyoruz. Daha da güçlendireceğiz rezervlerimizi.” biçiminde konuştu.
Yılmaz, bir taraftan bütçe açığını denetim ederken öteki taraftan da cari açığı aşağıya yanlışsız çekme çabası içinde olduklarını belirterek, “Son devirlerde önemli manada cari açıkta düzelme var. Yıl sonu itibariyle cari açığımız yüzde 4’ler civarına düşmüş olacak. Orta Vadeli Programımızın sonunda ise cari açığımızı yüzde 2’lere kadar düşürmeyi öngörüyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
“Akıllı kentleri yalnızca teknolojik bir proje olarak görmemek gerekir”
Yılmaz, bir yandan 6 Şubat merkezli zelzelenin yaralarını sardıklarını öbür taraftan ise yeni afetlere karşı riskleri azaltıcı yatırımları öncelikli olarak gördüklerini kaydetti.
Kentsel Dönüşüm Kanunu’nun Meclis’ten geçtiğini hatırlatan Yılmaz, Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kurulan Kentsel Dönüşüm Başkanlığının içerisinde Marmara Bölgesi, tüm Türkiye’deki kentsel dönüşüm ve kentsel dönüşüme finansal dayanak sunacak formda 3 müdürlüğün olduğunu anlattı.
Türkiye Yüzyılı’nın en değerli ögelerinden birinin de şehircilik çalışmaları olacağını kaydeden Yılmaz, “Akıllı kentleri yalnızca teknolojik bir proje olarak görmemek gerekir. Kente dair rastgele bir öge insanı gözetmeden ele alınırsa eksik ve yetersiz kalacaktır. Kalkınmaya da bu türlü bakıyoruz. İnsan odaklı bir kalkınma anlayışından yanayız. İnsanın olmadığı yerde, iktisattan, teknolojiden, diğer bir şeyden bahsedemezsiniz. Her şeyin odağına insanı koymak durumundayız. Akıllı kenti toplumsal, ekonomik ve insani boyutlarıyla birlikte kıymetlendirmemiz gerekiyor. Bir yandan teknolojiyle buluştururken kentlerimizi öbür taraftan tarihi, medeniyet bedellerini, kültürü, sanatı imar edemeyiz. İkisini bir ortada sürdürmemiz gerekiyor. Bunu başardığımız vakit kaliteli bir hayat ortamını sağlamış olursunuz.”
“Yeni teknolojilerin pazarı değil, üreticisi olmak durumundayız”
Yılmaz, bir ülkeye kalkınmış bir ülke denilebilmesi için iki ortamın düzeltilmesi gerektiğini vurgulayarak, “Birincisi ömür ortamı, ikincisi iş ve yatırım ortamı. Bu ikisini yaptığınız vakit, insanlara yaşanabilir bir ortam toplumsal manada sağladığınız vakit bir de iş yapma manasında yatırım, çalışma, girişimcilik manasında bir ortam sağladığınızda, bu iki ortam bir ortaya geldiğinde artık kalkınmanın formülü diyelim. Onun ötesinden bir şey yapmanıza gerek yok.” dedi.
Türkiye’de akıllı kent uygulamalarının çoğunlukla altyapı ile ulaşım alanında ve yüklü olarak büyükşehirlerde gerçekleştirildiğini belirten Yılmaz, “Ülkemizde akıllı kent yatırımlarının ortak bir akıl ve yol haritası üzerine inşa edilebilmesi maksadıyla Ulusal Akıllı Kentler Stratejisi ve Hareket Planını hazırladık. Dünyada bu strateji ve hareket planına sahip 4 ülkeden biri Türkiye.” tabirlerini kullandı.
Yılmaz, AK Partili belediyelerin akıllı kent uygulamalarına geçişte öncü olmaya devam ettiklerini kaydederek, “Akıllı kentler alanında dünyadaki teknolojiyi takip eden, tüketen bir ülke değil, bu alanda öncü olmayı, ulusal tahliller üretmeyi, kendi muhtaçlığımızı gördüğümüz üzere dünyaya bu çeşit uygulamaları ihraç eden ülke pozisyonunda olmayı hedefliyoruz. Yeni teknolojilerin pazarı değil, üreticisi olmak durumundayız.” formunda konuştu.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, milletlerarası alanda da bu inisiyatifleri her platforma taşımaya çaba ettiklerini lisana getirdi.
Türk Devletleri Teşkilatının kurulduğunu anımsatan Yılmaz, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Bu iş birliklerini dost ülkelerle paylaşmaya devam edeceğiz. Cumhurbaşkanımızın güçlü, deneyimli, dirayetli liderliğinde iklim değişikliğine, afetlere karşı direnen kentler inşa etmeyi değerli görüyoruz. Tarihi ve kültürel birikimimizle uyumlu olarak nitelikli yerleşim alanlarını geliştireceğiz. Herkes için erişilebilir kentsel hizmetlerin sunulduğu, ömür kalitesi yüksek, dijital ve yeşil teknolojilere dayalı, akıllı, inançlı, sürdürülebilir kentler ve ömür ortamları oluşturmaya devam edeceğiz. Böylelikle kaynaklarımızı israf etmeden insanın memnunluğu, refahı, insanımızın daha hoş yarınlara ulaşması için bunları kullanmış olacağız.”
