Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Yunanistan ziyareti dönüşü uçakta gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’a yöneltilen sorular ve karşılıkları şöyle:
Ziyaretinizden evvel Yunan Gazetesi Kathimerini’ye verdiğiniz mülakatta Doğu Akdeniz’de yaşanan güç uyuşmazlıkları ile ilgili yapan diyalogla bu meseleleri çözülebileceğine ait bir değerlendirmeniz oldu. Bugün verdiğiniz iletiler da bu istikametteydi. Doğu Akdeniz’deki güç konusu bugün görüşmelerinizde gündeme geldi mi? Yunanistan’ın buna yaklaşımı ne oldu? Sizin bir de bu hususla ilgili bir konferans teklifiniz vardı. Bu teklifinizi de yinelediniz mi? Yunanistan’ın buna karşılığı ne oldu?
Bu iş birliğini yalnızca güç alanında değil nükleer güç dahil tüm alanlarda geliştirmenin, genişletmenin uğraşı içindeyiz. Mesela bizim Sinop’ta inşa edilecek nükleer santralimizin gücünden Yunanistan’a da imkan tanıyabiliriz. Biliyorsunuz biz Ataşehir’de bir güç habı yapalım dedik. Oradaki kulelerden bir adedini yalnızca bu güç dağıtım imkanlarını seferber ettiğimiz bir hale getirelim istiyoruz. Biliyorsunuz Trakya’da Rusya’dan gelecek doğalgaz ile oradan Balkanlar’a ve Avrupa’ya gaz temininde bir merkez olma kararımız mevcut. Bu hususta da Rusya Devlet Lideri Sayın Vladimir Putin ile mutabık kaldık. Doğu Akdeniz’deki gerginlikler en çok bölgenin kıymetli ülkeleri olan Türkiye ve Yunanistan’ı olumsuz tesirler. Bu nedenle biz buradan ne üzere imkanlar elde ederiz, ülkelerimizin faydasına ne üzere imkanlar oluştururuz bunun hesabı, çabası içerisinde olmamız lazım. Bu hususa Sayın Miçotakis’in olumlu yaklaştığını söyleyebilirim. Temennimiz odur ki; biz bardağın dolu tarafıyla ilgilenelim, boş tarafıyla ilgilenmeyelim. Bölgemizin doğal zenginliklerinin hakça paylaşımı noktasındaki tavrımız başından beri birebir. Kimsenin hakkında hukukunda gözümüz olmadığı üzere, haklarımızı da kimseye çiğnetmeme irademiz sağlamdır. Kaldı ki Doğu Akdeniz’de kapsayıcı, adil bir paylaşım mümkündür. Kâfi ki bunu sağlayacak tabanı inşa edip, gerçek yol haritaları oluşturalım ve provokasyonlara fırsat vermeyelim. Düzenlenmesini önerdiğimiz bu konferans işte o tabanın oluşturulması için gerçek bir yaklaşım olacaktır.
Türkiye ve Yunanistan çok önemli savunma harcamaları yapıyor. Bu harcamaların kıymetli bir kısmının iki ülke ortasındaki rekabetten ve yarıştan kaynaklandığı bedellendiriliyor. İki ülke ortasındaki temel sıkıntıların çözülememiş olmasının da bu harcamaları daha da arttırabileceği tarafında günümüze kadar bu türlü bir korku ve tasa vardı. Sanki iki ülke, bu taraftaki harcamalarını daha da azaltma ve buradaki kaynakları insani gelişime ve yatırımlara yöneltme noktasında bir iradeyi, anlayış birliğini ortaya koyabilir mi efendim? Bu tarafta somut adımlar atılabilir tansiyonu düşürmek manasında?
Şunu göğsümü gere gere söyleyebilirim ki, biz şu anda 85-86 milyon nüfusuyla, 780 bin kilometrekare yüzölçümüne sahip bir ülke olarak savunma harcamalarımıza Yunanistan’la mukayese edilmeyecek seviyede dikkat ediyoruz. Yunanistan, bu alanda bizden çok çok farklı harcamalar yapıyor. Bu savunma harcamalarında Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri başta olmak üzere birtakım ülkelerin önemli takviyeleri var. Bu sayılar bize daha evvel daima gelmiştir, takip etmişizdir. Mesela Ege Denizi üzerinde Türkiye ve Yunanistan’ın it dalaşları konusunda “Biz artık bu sayfayı kapatalım, bitirelim bu işi” dedik. Bunları Sayın Miçotakis’e de, ondan evvel misyon yapan Başbakanlara da daima söyledik. Biz dostluğa tartı verelim istiyoruz. Dost kazanmanın çabası içerisindeyiz. Yunanistan’ın savunma sanayiinde bizim üzere üretimi kelam konusu değil. Biz bu alanda artık muhtaçlığımızı büyük oranda karşılayan seviyede üretimi yapar hale geldik. Bu nedenle Türkiye’nin silah alımlarına yönelik harcamaları, Yunanistan’la mukayese edilmeyecek seviyede düşüktür. Kendi savunma sanayi harcamalarını üreten ve maliyetleri de çok çok düşürmüş bir ülke pozisyonundayız. Şimdilik bir F-16 üretmiyoruz fakat onların da tamirini ve bakımını yapar durumdayız. Baykar’ın ürettiği insansız hava araçları, İHA, SİHA, Akıncı TİHA, artık de malum onların da bir üst segmenti Kızılelma bir yanda duruyor. Başka yanda TUSAŞ’ın ürettiği ANKA’lar bulunuyor. Ulusal muharip uçağımız KAAN ile çok farklı bir adım daha atacağız. Bunlar Türkiye’nin savunma sanayiindeki maliyetlerini düşürdü. Yunanistan’ın bu türlü bir imkanı yok. Onlar yalnızca dış takviyeyle yürüyorlar ve dışarıdan aldıkları bu dayanaklar de yeni bir maliyet muhasebesi yapma imkanını onlara veriyor.
Birleşmiş Milletler Genel Şurası’ndaki Gazze’de ateşkes davetine Yunanistan çekimser bir oy kullanmıştı. Siz bu mevzuda çok ağır bir diplomasi yapıyorsunuz, bu mevzuya değer veriyorsunuz. Bugünkü görüşmelerin ardından Yunanistan’ın Gazze yönelik halinde bir değişim olacak mıdır?
Ben, bugün Miçotakis’e “sizi Filistin’in yanında görmek isterdik” dedim. “Keşke çekimser olanların ortasında kalmasaydınız, siz de bu 121 ülkenin yanında yer alsaydınız” dedim. Bizim misyonumuz doğruyu hatırlatmak. Bir su damlasının mermeri delebilmesi için birebir noktaya tekraren düşmesi gerekir. Tıpkı o su damlaları üzere son amaca bu konuları bir kere hatırlatmakla ulaşmak mümkün olmuyor. Artık biz de birebir noktaya ikazlarımızı, ikazlarımızı yapacağız ki, inşallah neticeyi alalım. Ben birçok ülkenin Gazze’deki insanlık hatalarının karşısında konumlanmaya devam edeceği niyetindeyim. Bunu kimi ülkelerde meydanlardan yükselen seslerin sağlamaya başladığını görüyoruz. Kimi ülkeler de gerek milletlerarası hukukun korunmasına yönelik inançları, gerek insan hakları konusundaki hassasiyetleri, gerekse nükleer tehditlerin azaltılmasına dair niyetleri nedeniyle gecikmeli de olsa tarihin hakikat tarafında durmaya o denli ya da bu türlü mecbur kalacaklardır. Bu nedenle her keresinde Filistin’in kazanacağına inancımız tamdır. Filistin’in kazanması demek dünya barışının kazanması, insan haklarına bağlılığın tekrar tesisi demektir. Fonksiyonsuz bir global sistem istemiyorsak, delik deşik bir milletlerarası hukuk istemiyorsak Filistin’in kazanmasına dayanak olmalıyız. Yoksa güçlünün ve zalimin hukuku hükümran olur ki, bu tüm dünya için bir felaket demektir.
BM Genel Sekreteri Guterres’in BM Güvenlik Konseyi’ne yazdığı bir mektuptan bulunuyor. İspanya Başbakanı Sanchez de bu mektuba dayanak verdi. Bu adım daha da büyür mü, memleketler arası toplumda daha geniş bir dayanak bulur mu?
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres bir genel sekreter olarak şu ana kadar yararlı olamadığını söz ediyor. Daha yeni 99. maddeyi lakin işletebildi. Bakalım sonuç alabilecek mi? Guterres global sistemin alarm düğmesine basmıştır. Dünya barışını korumak için kurulmuş bir yapıyı oluşturan ögelere “görevinizi unutmayın” demektedir.
Umarım bu davete BM Güvenlik Kurulu kulak verir. Artık küçük çıkar hesaplarını, “bana dokunmayan yılan bin yaşasın” zihniyetini bir kenara bırakma ve gezegenimizde barışın korunması için adım atma vaktidir. İspanya Başbakanı Sanchez Batı ülkeleri içerisinde nitekim en yiğidi çıktı. Bütün aksiliklere karşın, Sanchez ileri giderek Filistin’in Avrupa Birliği ülkeleri tarafından tanınması noktasında kararlılığını ortaya koydu. İspanya, Sanchez ile “Filistin’in Avrupa Birliği tarafından tanınması için teklifimi yapacağım” diyecek kadar yiğit çıktı. Onun için ben kendisini alkışlıyorum.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, yarın Amerika Birleşik Devletleri’ne gidiyor. İslam İşbirliği Teşkilatı ve Arap Ligi Ortak Tepesi sonrası yedi ülkenin dışişleri bakanları kararların uygulanması konusunda daima istişare halinde. Bu temas kümesi yarın Amerika Birleşik Devletleri’nde de görüşmelerde bulunacak. Bir kez nasıl bir sonuç bekliyoruz, tekrar ateşkes sağlanabilir mi? Bir de daha evvel de sormuştuk ‘acaba sizin Biden’la bir görüşmeniz olur mu?’ diye, siz ‘artık konut sahipliği yapması gereken Biden’ demiştiniz. Bu türlü bir ihtimal var mıdır?
Biz İstanbul’a dönerken Dışişleri Bakanımız Hakan Fidan da Washington’a hareket etti ve yedili küme olarak Amerika’daki temaslarını sürdürecekler. Bu temaslarda ne üzere bir sonuç aldıklarını görüşmelerden sonra bana bildirecek. Temennimiz odur ki, Amerika Birleşik Devletleri’nin Gazze’deki yaşananlar ile ilgili İsrail lehine tutumunun sona ermesi noktasında, bu yedili küme bir sonuç alsın. Aldıkları bu sonuçla de İsrail’e barış için baskı yapabilsinler. ABD Lideri Biden ile görüşme gündemimizde değil. Gazze konusundaki halleri hepinizin malumu. Bizi ararsa konuşmamız gereken bahisler neyse onları da biz kendisiyle görüşüp konuşuruz. Ancak Yedili temas kümesi ABD’den sonra Kanada’ya geçecek. Kanada Türkiye olarak kendilerinden almayı talep ettiğimiz İHA-SİHA kameraları probleminde tutturmuş “İsveç de İsveç”… ABD de tıpkı şeyi söylüyor. Senin kongren varsa, benim de parlamentom var. Sen kongreden geçirdikten sonra F-16 sorununda adım atacağım diyorsun, benim de parlamentom var. Parlamentomdan geçmeden benim de bu türlü bir adımı atmam mümkün değil. Şayet biz NATO’da iki müttefik ülkeysek o vakit dayanışma halinde eş vakitli sen üzerine düşeni yap, Meclisimiz de gereken kararı alır. Olay bu.
İsrail’in Gazze akınları devam ederken bir taraftan da Hamas’ın bir tartışma konusu olarak masaya getirilmek istendiğini görüyoruz. Türkiye’nin Hamas konusundaki tutumu son derece net, siz de bunun tekraren altına çizdiniz. Türkiye’nin bu duruşunun milletlerarası toplumda ya da memleketler arası dünyada bir karşılığı oluyor mu? Ya da Hamas’a karşı bakış açısının değişme imkanı sizce var mı?
Ben milletlerarası toplumun ne diyeceğine bakmıyorum. Ben bir kul olarak üzerimize düşen misyon nedir buna bakıyorum. Hani şair diyor ya “ağlarım, ağlatamam, hissederim, söyleyemem, lisanı yok kalbimin ondan ne kadar bizarım.” Bunlar Hamas’a ‘terör örgütü’ diyorlar. Hamas Filistin’in bir gerçeğidir, terör örgütü değildir. Hamas bir siyasi harekettir ve siyasi parti olarak girdiği seçimlerden galip çıkmış olan bir harekettir. Lakin bize bunu zorla dayatıyorlar ki ‘illa terör örgütü’ deyin. Hayır, sizin demenizle biz Hamas’a ‘terör örgütü’ demeyiz. Seçim kazanmış olan bir siyasi hareket var önümüzde. Siz kalkıyorsunuz, Gazze’yi açlıkla terbiye etmeye yöneliyorsunuz. Siz kalkıp Gazze’yi büsbütün yerle yeksan edip bu formda terbiye etmek istiyorsunuz. İlaç vermiyorsunuz, susuz bırakıyorsunuz, elektrik vermiyorsunuz, bu halde bir terbiyeyle Hamas’ı ademe mahkum etmek istiyorsunuz. Biz buna katılamayız. Şu anda İsrail tam bir devlet terörü estiriyor. Nerede Batı, nerede Amerika? Ortada bütün bu gerçekler varken, 17 bin’e yakın insan, çocuk, bayan, yaşlı öldürülmüşken biz bunları nasıl tasvip edelim? Dışişleri Bakanımız Hakan Fidan, Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanı Antony Blinken’la bunları konuştu. Konuştu fakat Batı hala sessiz. İşte bunlar bizim canımızı yakıyor, ciğerimizi yakıyor. “Yaralıları, çocukları verin bize, kanser hastaları var, bunları verin. “ diyoruz. Şu ana kadar daha 114 hasta 86 refakatçi olmak üzere toplam 200 kişiyi alabildik. Bunların hiç olmazsa tedavilerini falan yaptıralım, bu adımı atalım. Ne yazık ki, insanlık diye bir şey kalmamış.
Sahra hastaneleri kurulacak diyorlar. Kurulsa ne olur, kurulmasa ne olur. Ondan bir sonuç çıkmaz. Lakin biz burada insani, vicdani olarak ne yaparız diyerek hızla sahra hastanelerini gönderdik. Mısır’dan Refah Hudut Kapısı’ndan Ankara’ya yahut İstanbul’a bu kanser hastalarının yahut cerrahi müdahale yapılması gereken hastaların gelmesi vakit almaz. Mısır‘daki El Ariş havalimanından çabucak uçağa alıp bir saatte, bir buçuk saatte getiririz. Ondan sonra da tedavilerini yaparız. Biz şu anda ülkemizdeki hasta ve yaralıların tedavileriyle ilgili her türlü adımı attık, atıyoruz.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, yalnızca muhalefetin değil kendi seçmeninin de tenkitlerine maruz kalıyor ve İsrail halkı yüksek sesle artık iktidardan gitmesi gerektiğini söylüyor. Koltuğunu koruma etmek için savaşı uzattığına dair tahliller var. Lakin bir taraftan çatışmaların şiddetlenmesiyle ekonomik yardımları da kesiliyor İsrail’in. Dünya çapında boykotlar var ve İsrail ekonomik bir krize girmek üzere, halkın reaksiyonu daha da artıyor bu türlü olunca. Ancak bir inanış var. Netanyahu giderse savaşın seyri değişir, barış sürecine girilir diye. Buna inanmak ne kadar gerçekçi?
Netenyahu giderse orada barış hükümran olur vurgusu değerli. Lakin şu an prestijiyle bir gerçek var ki, Netenyahu bu soykırımı siyasi ömrünü uzatmak, yargılanmaktan kaçmak için de yapıyor. Biliyorsunuz, Netanyahu bir yargı süreci içindeydi, hatta hakkında mahkumiyet kararlarının verileceği konuşuluyordu. Bu türlü bir süreçte İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırısı patlak verdi. Artık de “bu atakları ne kadar uzatırsa yargılanma olayından da o derece kendimi kurtarabilirim” niyeti içinde bu süreci uzatıyor. Netenyahu daha evvel de söylediğim üzere hakikaten bir Gazze katilidir, kasabıdır ne derseniz deyin. Bu sıfatların hepsi ona yakışır. Milletlerarası Ceza Mahkemesi’nde nasıl Miloseviç yargılandıysa birebir biçimde Gazze Kasabı Netenyahu ve onunla birlikte hareket eden İsrailli ve İsrail dışı bütün siyasetçilerinde yargılanması gerekir. Biz bunun 3 bin kadar avukat ile takibini yapıyoruz. Türkiye dışından birçok ülkeden bu işi takip eden avukatlar hatta savcılar var. Biz de takibini sürdüreceğiz. Kederimiz bu soykırımın bir an evvel sonlandırılması ve hatalıların cezalandırılmasıdır. Netanyahu ve hata ortaklarının tüm soykırımcılara ibret olacak bir ceza almaları lazımdır. Kimsenin aklına bir daha sivil öldürmek, hastane bombalamak, pazar yeri vurmak gelememesi için bu yargılama çok kıymetli. Zira hesabı sorulmayan katliamlar, soykırımlar tekrarlanır.
Efendim yakın vakitte Ermenistan’a, Fransa tarafından 50 zırhlı işçi taşıyıcının gönderilmesi kararı var. Ermenistan da bunu muhtemel hücumlara karşı istediğini söylüyor ve daha çok silah daha çok teçhizatı da yeniden istediğini söylüyor. Nasıl bir yorum getirirsiniz, Ermenistan’ı tekrar tehlikeli bir yörüngeye mi oturtmaya çalışıyor Fransa?
Fransa’nın bu yaptığı iş, yalnızca tahriktir. Fransa şunu bilmeli ki, Ermenistan’a uygunluk yapmıyor, Tam tersine kötülük yapıyor. Daha evvel Fransa olarak Ermenistan’a birçok takviyeler verdiler. Hangi neticeyi aldılar, hiç. Fransa Minsk üçlüsü grubunun içinde. İş bitti, sonuç alamadı, durum böyleyken tekrar Ermenistan’ı tahrik ediyor. Zırhlı taşıyıcıları göndersen ne müellif? Buradan sonuç alamazsın. Zira artık burada kendi topraklarında işgali sona erdirmiş olan bir Azerbaycan var. Karabağ’ın sonucu ortada. Artık bu askeri araçları göndereceksin, ne alacaksın? Daha evvel Ermenistan’a gönderilen tanklar, toplar, tüfekler Azerbaycan’ın eline geçti. Hiçbir sonuç alacaklarından değil, yalnızca Ermenistan’ı kandırıyorlar. Ermenistan idaresi yakın geçmişte yaşadıklarından ders almalı ve bu provokasyonlara gelmemelidir. Yakalanan barış fırsatını değerlendirmesi ve Ermenistan’ı yanlış yönlendiren ülkelerin tuzağına düşmemesi Ermenistan’ın çıkarına olur. Azerbaycan ile kurulacak barış temelli ilgiler Ermenistan için en uygun seçenektir. Ellerine silah tutuşturanlar dar vakitte Ermenistan’ı yalnız bırakacaklardır.
Sayın Cumhurbaşkanım son soru benim. Siyasette AK Parti ile MHP’nin heyetleri, lokal seçimler kapsamında bir ortaya geliyor. En son toplantılarını da dün yapmışlardı. Buradaki son durum nedir efendim? İşbirliğine gidildiği vakit buradaki çalışmalarda 2019 seçimlerindeki üzere istikrarlar gözetilecek mi?
2019 mahallî seçiminde biz Cumhur İttifakı başlığıyla bir adım atmadık. Lakin bu seçimde durum çok daha farklı. Şu an prestijiyle Milliyetçi Hareket Partisi’nden ve partimden arkadaşlarımız müşterek çalışmalarını sürdürüyorlar. Hangi büyükşehirde, hangi vilayetlerde, hangi ilçelerde nasıl hareket edeceğiz, meclis üyeliklerinde nasıl hareket edeceğiz, bütün bu mevzuların hepsini arkadaşlarımız görüşüyorlar. O denli zannediyorum ki bu hafta içinde aşikâr bir sonuca varacaklar. Ondan sonra bizim kurulumuza getirecekler. Biz de bu yapılan çalışmayı gözden geçirerek hızla adım atıp, 2024’e dair Devlet Bahçeli ile bir ortaya gelip, kararımızı vereceğiz ve yola çıkacağız. 15 Aralık sonrası peyderpey aday açıklamalarımızı yaparız.
